II. ABDÜLHAMİT DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI

Organik şiir, bir duygu ve düşünce halini, bir görünüşü, belli bir noktadan alıp, doğal gelişimini bir bütün içinde anlatan, baştan sona birbirini anlam, ses ve söyleyiş bakımlarından tamamlayan birimlerden oluşan şiire verilen addır.

Sembolizm, realizmin şiirdeki yansıması olarak görülebilecek Parnasçılığa bir tepki olarak ortaya çıkmıştır. Şiirde bireysel duyarlılığı ön plana alan bir akımdır. Tabiat ve dış dünya olduğu gibi değil; kişinin kendi duygularını nesnelere vermesiyle anlatılır.

m

"Doğanın bir ruha sahip olduğunu kabul etme, onunla bütünleşme isteği" Cenap Şehabettin'in sahip olduğu bir fikirdir.

Parnasizmin etkileri ilk olarak belirgin şekilde Tevfik Fikret'in şiirlerinde görülmüştür.

m

Edebiyat-ı Cedide şiiri parnasizm ve sembolizm akımlarından etkilenmiştir.

Sembolizm akımında şiirde ahenk ve müzik önemli bir özelliktir.

m

Einfuhlung teriminin karşılığı "özdeşleyim"dir.

"Edebiyat-ı Cedide şiiri parnasizm ve sembolizm tesiri altında dönemin Türkçesinin imkân verdiği duyarlılıkla vücut bulmuştur."

Bu dönemde örnek alınan ülke Fransa'dır.

Bu şiirin merkezinde “ben” vardır.

Müstezad tarzında kaleme alınmıştır.

Doğanın bir ruha sahip olduğunu kabul etme, onunla bütünleşme ve aynîleşme isteği bu metnin zihniyetini meydana getirir.

Şiirin vezni fe'ilâtün/mefâ'ilün/fe'ilün'dür. İlk tefilede fâ'ilâtün, son tefilede fa'lün kullanımı da vardır.

Metnin teması hakkında birçok şey söylenebilir. Birimlerin ortak paydasının kısa
ve kesin ifadesini tema olarak kabul eden bir dikkat, kötümser bir ruh halinin tabiatı algılayışı ve değerlendirişi üzerinde durur.

Bu şiir, doğal varlık ve görünüşlerde insana özgü ruhî özellikleri görmeye, düşünmeye imkân veren bir zevk ve anlayışın ürünüdür. Sözü edilen zevk ve anlayış da şiirin yazılmasına izin veren zihniyettir.

Yukarıdaki mısralarda ses ve söyleyiş, söyleyicinin hüznünü, daha yerinde bir ifadeyle ruh halini hissettirmektedir. Cenap da, şiir diline özgü ahengi eserleriyle sezdirmek veya ortaya koymak arzusundadır. Şiirde ahenge bu ölçüde önem verenler, sembolist şairlerdir. Edebiyatımıza sembolist şiire özgü ahengi ve ifade tarzını getirmeye gayret gösterenlerin başında Cenap Şahabettin gelmektedir.

Zihniyet, metnin yazıldığı dönemde geçerli her türlü güçten, yani iktisadi, siyasi,
askerî, dinî faaliyetlerden, insani ilişkilerden hareketle oluşan ve bunların hiçbirine indirgenemeyen zevk ve anlayışa verilen addır.