II. ABDÜLHAMİT DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI - Deneme Sınavı - 2

Hüseyin Rahmi Gürpınar

Ahmet Rasim

Mizah edebiyatımızın da kurucu isimlerinden biri olan ve "Boşboğaz" ile "Güllabi" adlı mizah gazeteleri de çıkaran yazar Hüseyin Rahmi Gürpınar'dır.

"Şık" adlı romanı kaleme alan yazar Hüseyin Rahmi Gürpınar'dır.

Edebiyat tarihimizin mektup tarzındaki ilk romanı sayılması gereken "Mutallaka", Tanzimat senelerinden itibaren romanımızın ana mevzularından olan aile meselelerini ele alması ve Hüseyin Rahmi’nin sonraki romanlarında göreceğimiz bazı tiplerin ipuçlarını vermesi bakımından önemlidir.

Romanlarının konularını genellikle doğu-batı meselesi üzerine bina eden Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın eserlerinin en önemli yanı şüphesiz dilidir. Tanzimat sonrası Türkçesindeki değişim Hüseyin Rahmi ile roman dili olma yolunda yeni bir aşamaya girmiştir. Çünkü roman sanatı, batıdan gelmiş bir tür olarak farklı bir dil gerektirmektedir. Batı tarzı roman ve hikâyenin dilinin günlük ve konuşma dili olması gerekmekte iken bilhassa Tanzimat dönemi yazarları ve onları takip eden ara nesil ve Servet-i Fünûn edebiyatının dili konuşma dilinden uzak bir Türkçeydi. Ahmet Hamdi Tanpınar, Hüseyin Rahmi Gürpınar için “sokağın dilini edebiyatımıza getiren adamdır” der.

Hüseyin Rahmi Gürpınar, "Kuyruklu Yıldız Altında Bir İzdivaç", "Muhabbet Tılsımı", "Efsuncu Baba", "Dirilen İskelet" gibi romanlarında batıl inançlardan doğan durumları ele almış ve halkın din ve inançlar konusunda aydınlanmasını amaçlamıştır.

Kendi devrindeki İstanbul hayatını bütün yönleriyle vermeye çalışan, Türkçenin anlam alanını genişleterek yazı diline konuşma dilinin ayrıntılarını kazandıran ve böylece, sonraki devirlerin zengin Türkçesinin hazırlanmasına katkıda bulunan yazar Ahmet Rasim'dir.

"Şehir Mektupları" adlı eser Ahmet Rasim'e aittir.

Şair Nigar Hanım Tanzimat'la başlayan modern edebiyatın ilk kadın şairi olması ve evinin salonunu kadın erkek, genç yaşlı bütün edebiyat severlere açması bakımından önemlidir.

Söz konusu eser Nigar Hanım'a aittir.

Ali Kemal, İstiklal Harbi’ni, Kuva-yı Milliye’nin organize ettiği Ankara hükümetinin kazanması üzerine 1922 senesinde, İzmit’te linç edilerek öldürülmüştür.

Hüseyin Rahmi Gürpınar'ın, Ahmet Mithat Efendi ile tanışmasına vesile olan romanı "Şık"tır.

"Sokağın dilini edebiyatımıza getiren adamdır”  tanımı Hüseyin Rahmi Gürpınar için yapılmıştır.

Ahmet Rasim'in Tercüman-ı Hakikat'te geçtiğinde yayınlanan ilk kitabının adı "Fonograf"tır.

Kendi devrindeki İstanbul hayatını bütün yönleriyle vermeye çalışan Ahmet Rasim, Türkçenin anlam alanını genişletmiş, yazı diline konuşma dilinin ayrıntılarını kazandırmış ve böylece, sonraki devirlerin zengin Türkçesinin hazırlanmasına katkıda bulunmuştur.

Mehmet Celal çok sayıda şiir ve roman kaleme almış bir de antoloji hazırlamıştır. Daha çok Muallim Naci’nin edebi görüşlerini benimseyen şairin şiirleri de Naci’nin tesiri altındadır.

Manzume ve mensurelerden oluşan ve 1887'de yayımlandığı devirde büyük gürültüler koparan  eser  Şair Nigar Hanım'a aittir.

"İkinci Abdülhamit’e karşı yürütülen muhalefet hareketlerine katılır. Ancak kısa bir süre sonra tutuklanarak Halep’e sürülür. Bu tarihten itibaren yazarın hayatı değişik sebeplerle yurt dışında geçer. Onun yeniden yurda dönüşü, 1912 yılındaki iktidar değişikliğinden sonradır." yukarıda bahsi geçen edebiyatçımız Ali Kemal'dir.

İzmir'in ilk edebi dergisi olan "Nevruz" u çıkaran ve aynı zamanda İzmir'in ilk Türk avukatı olma ünvanını taşıyan edebiyatçımız Tevfik Nevzat'tır