İDARİ YARGI - Deneme Sınavı - 3

Kanun ilk inceleme işlemlerinin dilekçenin alındığı tarihten itibaren en geç on beş gün içinde sonuçlandırılmasını hükme bağlamıştır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Dava açılmazdan önce idareye başvurmak zorunluluğu olan hallerde, bu başvuru yapılmaksızın dava açılması durumunda idari merci tecavüzünden söz edilir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Ehliyet: İptal davalarında davacının ihlal edilen bir menfaatinin, tam yargı davalarında ise ihlal edilen bir hakkının olup olmadığı bu aşamada incelenir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Dava dilekçesinde bulunması gereken hususlar, İYUK’un 3.maddesinde düzenlenmiştir. Doğru cevap B seçeneğidir.

İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 16.maddesine göre; dava dilekçelerinin ve eklerinin birer örneği davalıya tebliğ edilir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Merkezi ve ortak sınavlara ilişkin uyuşmazlıklarda savunma süresi daha da kısaltılarak dava dilekçesinin tebliğinden itibaren üç günle sınırlandırılmıştır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Resen araştırma ilkesi, mahkemeye, uyuşmazlığın çözümü için gereken bilgi ve belgeleri taraflardan isteme yetkisini tanımaktadır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Tarafların Kişilik veya Niteliğinde Değişiklik İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 26. Maddesinin konu başlığıdır. Doğru cevap E seçeneğidir.

İYUK’un 7. maddesine göre, dava açma süresi, özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde Danıştay’da ve idare mahkemelerinde altmış gündür. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi tarafından yapılan merkezî ve ortak sınavlara ilişkin uyuşmazlıklarda iptal davası açma süresi 10 gündür. Doğru yanıt B seçeneğidir.

İdareye yapılan başvuru otuz gün içinde cevaplanmaması halinde reddedilmiş sayılır. Doğru yanıt E seçeneğidir.

İYUK’un ikinci maddesinde idari dava türleri şu şekilde sayılmıştır:
a. İdari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için
menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan iptal davaları,
b. İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları,
c. Tahkim yolu öngörülen imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar hariç, kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılan her türlü sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar.

Doğru cevap D'dir.

İptal davası, idari işlemlerin hukuka aykırılıkları sebebiyle, yapıldıkları andan itibaren hükümsüz kılınmalarını sağlayan idari bir dava türüdür.
Bu tanımdan hareketle iptal davasının ilk özelliği, mahkemelerce verilen iptal kararının, dava konusu işlemi ilk yapıldığı andan itibaren ortadan kaldıracak şekilde sonuç doğurmasıdır. Ancak belirtmek gerekir ki iptal edilen işlem kendiliğinden ortadan kalkmamakta, işlemin ortadan kalkması için idarenin yargı kararı doğrultusunda işlem yapması
gerekmektedir. Bu durum ise idari yargının etkinliğini azaltmaktadır. İptal davasının bir diğer özelliği ise bu davanın kişisel menfaatleri koruma amaçlı değil, idarenin hukuka uygun hareket etmesini
sağlayan, dolayısıyla kamu yararını gerçekleştiren bir hukuki koruma aracı olmasıdır. İptal davasının hukuk devleti ilkesini yaşama geçirme işlevine bağlı olarak bu davaların objektif olduğu kabul edilir. Yani iptal davası neticesinde verilen karar sadece somut uyuşmazlık için değil, benzer tüm uyuşmazlıklar için geçerlidir. Doğru cevap B'dir.

İYUK’un 7. maddesine göre, dava açma süresi, özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde Danıştay’da ve idare mahkemelerinde altmış; vergi mahkemelerinde otuz gündür. Doğru cevap C'dir.

İptal davalarında davalı, işlemi yapan idaredir. Cumhurbaşkanlığı işlemlerinde, Cumhurbaşkanlığı davalı konumundadır. Bakanlıkların merkez teşkilatının işlemlerine karşı açılacak davalarda bakanlık; taşra teşkilatının işlemlerinde ise illerde valilik, ilçelerde kaymakamlık hasım gösterilir. Doğru cevap D'dir.

İdari yargıda açılması gereken bir davanın, yanlışlıkla adli yargıda açılmış olması sebebiyle, bu davaların görev noktasından reddi üzerine, bu husustaki kararların kesinleşmesini izleyen günden itibaren otuz gün içinde idari yargıda dava açılabilir. Doğru cevap B'dir.

İlgililer tarafından idari dava açılmadan önce, idari işlemin kaldırılması, geri alınması, değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılması üst makamdan, üst makam yoksa işlemi yapmış olan makamdan, idari dava açma süresi içinde istenebilir. Bu başvurma, işlemeye başlamış olan idari dava açma süresini durdurur. Otuz gün içinde bir cevap verilmezse istek reddedilmiş sayılır. İsteğin reddedilmesi veya reddedilmiş sayılması halinde dava açma süresi yeniden işlemeye başlar ve başvurma tarihine kadar geçmiş süre de hesaba katılır. Doğru cevap C'dir.

Cumhurbaşkanı kararlarına; Cumhurbaşkanınca çıkarılan Cumhurbaşkanlığı kararnameleri dışındaki düzenleyici işlemlere;
Bakanlıklar ile kamu kuruluşları veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarınca çıkarılan ve ülke çapında uygulanacak düzenleyici işlemlere; Danıştay İdari Dairesince veya İdari İşler Kurulunca verilen kararlar üzerine uygulanan eylem ve işlemlere; Danıştay Yüksek Disiplin Kurulu kararları ile bu Kurulun görev alanı ile ilgili Danıştay Başkanlığı işlemlerine işlemlerine karşı açılacak iptal ve tam yargı davalarına Danıştay ilk derece mahkemesi olarak bakar. Doğru cevap A'dır.

İYUK’un 27. maddesine göre yürütmenin durdurulması kararı verilebilmesi için: a) İdari işlemin uygulanması halinde telafisi güç veya imkânsız zararların doğması, b) İdari işlemin açıkça hukuka aykırı olması şartlarının birlikte gerçekleşmesi gerekmektedir. Doğru cevap A'dır.

Tam yargı davası, idari işlem ve eylemlerden dolayı hakları ihlal edilenler tarafından bir hakkın yerine getirilmesi, uğranılan zararın yerine getirilmesi ya da eski durumun iadesi amacıyla idari yargıda açılan davadır. Doğru cevap C'dir.