İDARE HUKUKUNA GİRİŞ

Devletimiz hukuk devletidir. Anayasamıza göre, devletimizin bu niteliği değiştirilemez, değiştirilmesi dahi teklif edilemez. Diğer taraftan idâre hukukumuzun en önemli ilkelerinden bir tanesi, idârenin kanuniliği ilkesidir. Bu iki ilke gereğince, üstün ve ayrıcalıklı yetkilerle donatılmış olan idârenin denetlenmesi ve gerektiğinde sorumluluğuna gidilmesi zorunludur.

İç hukuktaki idârenin denetlenme yol ve yöntemlerini, hukuk devleti ilkesinin gerçekleşmesine hizmet etmesi açısından idârenin yargısal denetimi ve yargı dışı yollardan denetimi olmak üzere ikiye ayırabiliriz.

Türk Hukukunda idârenin yargı dışı denetimi; “idârî denetim”, “siyasî denetim” ve “kamuoyu denetimi” olmak üzere üç değişik yoldan yapılmaktadır.

Doğrudan siyasî denetim denince anlaşılması gereken, parlamentonun bir başka kuruma veya devlet organına gerek duymadan kendi genel kurulunu veya komisyonlarını kullanarak idâreyi denetlemesi anlaşılır.

Verilen denetim türü dış denetimdir.

İdâre tarafından gerçekleştirilen haksız fiillere fiilî yol denir. Fiilî yol uygulamaları, idârenin re’sen icra yetkisini hukuka aykırı biçimde kullanması sonucu ortaya çıkarlar.

İdârenin bir kişiye verdiği zararın, idârenin malvarlığından bazı değerlerin zarar gören kişinin malvarlığına aktarılmasıyla tazmin edilmesi, idarenin sorumluluğu demektir.

Verilen kavram fait du prince ilkesidir.

Tanımı verilen kavram hizmet kusurudur.

Tanımı verilen sorumluluk risk sorumluluğudur.