İDARE HUKUKUNA GİRİŞ - Deneme Sınavı - 2

Yeni bir köy, İçişleri Bakanlığının kararı ile kurulur. Bu nedenle Cumhurbaşkanının kararı ile kurulur seçeneği yanlıştır.

İdâre hukuku alanında idârenin tek yanlı irâde açıklaması ile hukuksal sonuç doğuran, hukuk düzeninde değişiklik yapan kamu hukuku işlemlerine idârî işlem denir. Doğru cevap E'dir.

İdârî işlemlerin özelliklerini şöyle sıralamak mümkündür: İdârî işlemler tek yanlıdır, yani idârî işlemden etkilenecek kişinin sonucu kabul edip etmemesinin önemi yoktur. İdârî işlemler kamu yararını gerçekleştirmek için yapılır. İdârî işlemlerin içeriği ve yapmakla yetkili kılınan kamu görevlileri, önceden yasalarla saptanmıştır. İdârî işlemler, hukuka uygunluk karinesinden faydalanırlar ve yasalara uygun olarak yapılmaları gerekir. İdârî işlemler yürütülebilir işlemlerdir. İdârî işlemler, re’sen icra yetkisi çerçevesinde idâre tarafından kendiliğinden uygulanırlar. Doğru cevap E'dir.

Adalet komisyonunun, başkanı tarafından toplantıya çağrılması, yargıcın, mahkeme kaleminde görev yapan memurlar arasında görev dağılımı yapması, mahkeme binasının ısıtılmasına yönelik yakıt ihalesine çıkılması için karar alınması vs. yargı organının idârî işlemleri olarak hukuk dünyasına çıkarlar. Doğru cevap A'dır.

İdârî işlemlerin, doğurdukları hukuksal sonuca göre kendi aralarında yapılan tasnife, maddî açıdan tasnif denmektedir. Bu tasnife göre idârî işlemler, dörde ayrılmaktadır. Bunlar; genel düzenleyici işlemler, birel işlemler, karma işlemler ve birden çok ilgiliye yönelik bireysel işlemlerdir. Doğru cevap B'dir.

Genel işlemler ile sürekli, soyut, nesnel ve genel durumlar belirlenir. Bunlar, hukuk düzenine yeni kurallar getiren, var olan kuralları veya bir kuralı değiştiren ya da kaldıran işlemlerdir. İdârî işlem niteliğindeki genel işlemler; tüzükler, yönetmelikler ve adsız düzenleyici işlemlerdir. Doğru cevap C'dir.

Kural işlemler, bir kez uygulanmakla tükenmezler, kişisel değildir, kapsamına giren her kişi, nesne ve olaylara sürekli biçimde uygulanırlar. Genel işlemler, hukukun uygun gördüğü araçlarla yayınlanırlar veya duyurulurlar. Doğru cevap D'dir.

Adsız düzenleyici işlemlerin de aslında bir adı vardır. Fakat adları anayasada geçmemektedir. Onun için hukuk biliminde bunlara adsız düzenleyici işlem denmektedir. Cumhurbaşkanlığı sistemimizde en önemli adsız düzenleyici işlem türü, cumhurbaşkanı kararları olmuştur. Doğru cevap B'dir.

Belirli bir kişiye nesneye veya olaya özgü olarak yapılan ve bir benzeri bulunmayan bir durum oluşturan işlemlere öznel işlem denir Bu tür idârî işlemlerin en önemli özelliği, doğurdukları hukuksal durumun daha önce hukuk ortamında hiç olmamasıdır. Örneğin, vergi tarh ve tahakkuk işlemleri, sınavlarda elde edilen notlar, öznel işlem niteliğindedir. Doğru cevap A'dır.

Bir hak tanıyarak, ilgilisinin bir hakkını güçlendirerek veya yükümlüğünü kaldırarak onun hareket alanını genişleten idârî işlemlere yararlandırıcı idârî işlemler denir. Örneğin bütün derslerini başarıyla geçen öğrencinin mezun edilmesi, bireylerin sahip olduğu haklara etkisi açısından yararlandırıcı idârî işlemlerdendir. Doğru cevap C'dir.

Kural olarak bir idârî işlemi yapmaya yetkili makamın o işlemi kaldırmaya veya değiştirmeye de yetkili olması yetkide paralellik ilkesidir. Doğru cevap D'dir.