İDARE HUKUKU

Devlet kamu hizmet ve görevlerine Devlet memuru olarak atanacakların açılacak Devlet memurluğu sınavlarına girmeleri ve sınavı kazanmaları şarttır. İstisnai memurlukların, yani sınav şartı aranmayan memurlukların bazıları şunlardır:

• Cumhurbaşkanlığı ve Türkiye Büyük Millet Meclisinin memurlukları, Bakan Yardımcılıkları
• Merkezi teşkilatın başkent örgütündeki bakanlıklar ve bağlı kuruluşların müşavirleri, Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirlikleri,
Özel Kalem Müdürlükleri
• Valilikler
• Büyükelçilikler, Elçilikler, Daimi Temsilcilikler
• Din İşleri Yüksek Kurulu Üyelikleri
• Milli İstihbarat Teşkilatı memurlukları
• Nükleer Düzenleme Kurumunun Başkan
Yardımcılıkları ve Daire Başkanlıkları
• Devlet Konservatuvarında görevlendirilecek uluslararası ün yapmış üstün yeteneklere sahip Devlet sanatçıları

Kaymakamlık ise sınavla kazanılır.

Devlet memurlarına, yaptıkları hizmetler için lüzumlu bilgilere ve yetişme şartlarına uygun şekilde, sınıfları içinde en yüksek derecelere kadar ilerleme imkânını sağlamaktır.

DMK 3. Maddesinde, DMK’nın üç temel ilkeye dayandığını belirtilmektedir:

1. Sınıflandırma 2. Kariyer 3. Liyakat

Kaymakam, vali, emniyet müdürü, doktor, avukat, MİT görevlisi memur sayılırken, subay, astsubay, öğretim üyesi, hâkim ve savcı, sanatçılar “diğer kamu görevlisi” sayılırlar.

Bir meslek ve sanat okulunu bitirenler, 15 yaşını doldurmak ve yargı yoluyla kazaî rüşt kararı aldırmak koşuluyla memur olabilir.

Mevcut kuruluş biçimine bakılmaksızın, Devlet ve diğer kamu tüzel kişiliklerince genel idare esaslarına göre yürütülen asli ve sürekli kamu hizmetlerini ifa ile görevlendirilenlere memur denir.

Kurum ve kuruluşlar bu Kanuna göre çalıştırdıkları personele ait kadrolarda % 3 oranında engelli çalıştırmak zorundadır.

Memuru derece yükselmesi yapabilmek için: 1. Üst derece boş kadronun bulunması, 2. Derecesi içinde en az 3 yıl ve bu derecenin 3. kademesinde en az 1 yıl bulunması, 3. Kadronun tahsis edildiği görev için öngörülen nitelikleri elde etmiş olması gerekir.

Devlet memurlarının yıllık izin süresi, hizmeti 1 yıldan 10 yıla kadar (10 yıl dahil) olanlar için 20 gün, hizmeti 10 yıldan fazla olanlar için 30 gündür.

Uyarma: Memura, görevinde ve davranışlarında daha dikkatli olması gerektiğinin yazı ile bildirilmesidir.

Disiplin kurulu, dosyayı aldığı tarihten itibaren 30 gün içinde soruşturma evrakına göre kararını bildirir.

Adaylık süresi içinde temel ve hazırlayıcı eğitim ve staj devrelerinin her birinde başarısız olanlarla adaylık süresi içinde hal ve hareketlerinde memuriyetle bağdaşmayacak durumları, göreve devamsızlıkları tespit edilenlerin disiplin amirlerinin teklifi ve atamaya yetkili amirin onayı ile ilişkileri kesilir.

Kariyer; devlet memurlarına, yaptıkları hizmetler için lüzumlu bilgilere ve yetişme şartlarına uygun şekilde, sınıfları içinde en yüksek derecelere kadar ilerleme imkânını sağlamaktır.

Doğum yapan memura verilen doğum sonrası analık izni süresinin bitiminden; eşi doğum yapan memura ise, doğum tarihinden itibaren istekleri üzerine 24 aya kadar aylıksız izin verilir. Diğer seçenekler ise aylıksız izinler arasında yer almaz.

Devlet memurlarının yıllık izin süresi, hizmeti 1 yıldan 10 yıla kadar (10 yıl dahil) olanlar için 20 gün, hizmeti 10 yıldan fazla olanlar için 30 gündür.

Aynı olaydan dolayı memur hakkında ceza mahkemesinde kovuşturmaya başlanmış olması, disiplin kovuşturmasını geciktiremez. Keza, memurun ceza kanununa göre mahkûm olması veya olmaması halleri, ayrıca disiplin cezasının uygulanmasına engel olamaz.Bu nedenle A seçeneği doğrudur.

Suçun işlendiğinin öğrenildiği tarihten itibaren, uyarma, kınama, aylıktan kesme ve kademe ilerlemesinin durdurulması cezalarında 1 ay, devlet memurluğundan çıkarma cezasında 6 ay içinde disiplin soruşturma ve kovuşturmasına başlanmazsa, disiplin cezası verme yetkisi zamanaşımına uğrar.

Kademe ilerlemesinin durdurulması cezasına karşı yüksek disiplin kuruluna itiraz edilebilir.

Disiplin cezalarına karşı genel dava açma süresi olan 60 gün içinde görevli ve yetkili idari yargı merciine başvurulabilir.

Disiplin amirleri uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezalarını soruşturmanın tamamlandığı günden itibaren 15 gün içinde karar vermek zorundadırlar.

Devlet memurlarına verilecek disiplin cezaları ve nitelikleri en hafiften en ağıra şunlardır:
1. Uyarma: Memura, görevinde ve davranışlarında daha dikkatli olması gerektiğinin yazı ile bildirilmesidir.
2. Kınama: Memura, görevinde ve davranışlarında kusurlu olduğunun yazı ile bildirilmesidir.
3. Aylıktan kesme: Memurun, brüt aylığından 1/30 - 1/8 arasında kesinti yapılmasıdır.
4. Kademe ilerlemesinin durdurulması: Fiilin ağırlık derecesine göre memurun, bulunduğu kademede ilerlemesinin 1 - 3 yıl durdurulmasıdır.
5. Devlet memurluğundan çıkarma: Bir daha devlet memurluğuna atanmamak üzere memurluktan çıkarmaktır.

Yapılmakta olan bir soruşturmanın her aşamasında, soruşturmanın esenlik içinde yürütülmesinin sağlanması için görevi başında kalmasında sakınca görülecek memurlar hakkında ihtiyati bir tedbir olarak görevden uzaklaştırma önlemi alınır. Görevden uzaklaştırma bir ceza değil tedbirdir.

Memurun görevi ile ilişkisi kesilir. Ancak, görevden uzaklaştırılan memurun kadrosu ile ilişiği kesilmez.

Olağanüstü hal, seferberlik ve savaş hallerinde veya genel hayata müessir afetlere uğrayan yerlerdeki Devlet memurları, çekilme istekleri kabul edilmedikçe veya yerine atanacaklar gelip işe başlamadıkça görevlerini bırakamazlar. Oysa D seçeneği olağanüstü hal, seferberlik devam ettiği süre boyunca memurun istifa edemeyeceğini belirttiği için çekilme ile ilgili yanlış bilgi içermektedir.  Bu nedenle doğru cevap D olmaktadır . Diğer seçeneklerde verilenler doğru bilgilerdir.

Cumhuriyet başsavcıları, memurlar ve diğer kamu görevlilerinin bu Kanun kapsamına giren suçlarına ilişkin herhangi bir ihbar veya şikâyet aldıklarında veya böyle bir durumu öğrendiklerinde ivedilikle toplanması gerekli ve kaybolma ihtimali bulunan delilleri tespitten başka hiçbir işlem yapmayarak ve hakkında ihbar veya şikâyette bulunulan memur veya diğer kamu görevlisinin ifadesine başvurmaksızın evrakın bir örneğini ilgili makama göndererek soruşturma izni isterler.

İlçede görevli memurlar ve diğer kamu görevlileri, ilçelerdeki belde belediye başkanları ve belde belediye meclisi üyeleri ve ilçelerdeki köy ve mahalle muhtarları hakkında soruşturma izni verecek makam kaymakamlardır. Büyükşehir belediye başkanları, il ve ilçe belediye başkanları için ise  içişleribakanıdır.