Kamu Görevlileri

Kamu hizmetinde çalışan, kamu kurumlarının insani (beşeri) ögesini oluşturan kişilere “kamu görevlisi” ya da “kamu personeli” denmektedir.

Kendi özel personel rejimi olup DMK’ya tabi olmayan diğer kamu görevlilerine şu meslekler örnek olarak verilebilir:

1. Türk Silahlı Kuvvetleri Mensupları.

2. Yükseköğretim Kurumları Öğretim Elemanları.

3. Hâkim ve Savcılar.

4. Devlet Tiyatrosu ve Devlet Opera ve Balesi Sanatçıları,

5. Genelkurmay Mehteran Bölüğü sanatçıları,

6. Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası üyeleridir.

657 sayılı devlet memurları kanununun dayandığı temel ilkeler şunlardır:

1. Sınıflandırma

2. Kariyer

3. Liyakat

Devlet Personel Başkanlığı’nın ülkemizde yer alan hizmet sınıfları şunlardır:

1. Genel İdare Hizmetleri Sınıfı

2. Teknik Hizmetler Sınıfı

3.  Sağlık Hizmetleri ve Yardımcı Sağlık Hizmetleri Sınıfı

4. Eğitim ve Öğretim Hizmetleri Sınıfı

5. Avukatlık Hizmetleri Sınıfı

6. Din Hizmetleri Sınıfı

7. Emniyet Hizmetleri Sınıfı

8. Jandarma Hizmetleri Sınıfı

9.  Sahil Güvenlik Hizmetleri Sınıfı

10.  Yardımcı Hizmetler Sınıfı

11.  Mülki İdare Amirliği Hizmetleri Sınıfı

12.  Milli İstihbarat Hizmetleri Sınıfı

Devlet kamu hizmetleri görevlerine girmeyi, sınıflar içinde ilerleme ve yükselmeyi, görevin sona erdirilmesini sağlayan ilke liyakat ilkesidir.

Devlet memurluğuna alınacaklarda aranacak genel ve özel şartlar şunlardır:

1. Türk vatandaşı olmak (Vatandaşlık). Çifte vatandaşlık memuriyete girişe engel değildir. Yabancılar ancak “sözleşmeli” olarak istihdam edilebilir.

2. Yaş: 18 yaşını tamamlamak. Bir meslek ve sanat okulunu bitirenler, 15 yaşını doldurmak ve yargı yoluyla kazaî rüşt kararı aldırmak koşuluyla memur olabilir.

3. Öğrenim: En az ortaokul mezunu olmak. Ortaokul mezunları arasında istekli bulunmazsa, ilkokul mezunları da memuriyete alınabilir.

4. Kamu haklarından mahrum bulunmamak.

5. Mahkûmiyet. Türk Ceza Kanununun 53. maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, (....) zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından mahkûm olmamak.

6. Askerlik. Askerlikle ilgisi bulunmamak, askerlik çağına gelmemiş bulunmak, askerlik çağına gelmişse muvazzaf askerlik hizmetini yapmış yahut ertelenmiş veya yedek sınıfa geçirilmiş bulunmak.

7. Sağlık. Görevini devamlı yapmasına engel olabilecek akıl hastalığı bulunmamak.

8. Güvenlik soruşturması ve/veya arşiv araştırması yapılmış olmak. (Bu şart önce 3.10.2016 tarih ve 676 sayılı OHAL KHK’sı ile sonra 1.2.2018 tarih ve 7070 sayılı Kanun ile aynen kabul edilmiştir.)

9. Özel Koşullar: Belirli bir görevin gereği olarak konmuş, belli bir mesleğe sahip olma ya da belli bir eğitim ve öğretim görme gibi kurumların özel kanun veya diğer mevzuatında aranan şartları taşımak. Avukatlık hizmetleri için “avukatlık ruhsatnamesine” sahip olma, Dışişleri Bakanlığı’nda meslek memuru olmak için yabancı dil bilme ya da kaymakam olmak için belli fakülteleri bitirme gibi.

Ülkemizde Bakanlar Kurulu kararı ile “Kamu Görevlerine İlk Defa Atanacaklar İçin Yapılacak Sınavlar Hakkında Genel Yönetmelik” 2002 yılında kabul edilmiştir?

İstisnai memuriyet kapsamında, zorunlu hizmeti olanlar, yer değiştirme suretiyle atananlar, ayrılınan ve geçilen kurumun muvafakati ile yer değiştirmede ile istisnai memurluğa girişte yarışma ve yeterlik sınavı yapılmaz.

İstisnai memurluklarda yani sınav şartı aranmayan memurluklar şu şekilde sıralanabilir:

Cumhurbaşkanlığı ve Türkiye Büyük Millet Meclisinin memurlukları 

Bakan Yardımcılıkları

Merkezi teşkilatın başkent örgütündeki bakanlıklar ve bağlı kuruluşların müşavirleri, Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirlikleri, Özel Kalem Müdürlükleri

Valilikler

Büyükelçilikler, Elçilikler, Daimi Temsilcilikler

Din İşleri Yüksek Kurulu Üyelikleri

Milli İstihbarat Teşkilatı memurlukları

Nükleer Düzenleme Kurumunun Başkan Yardımcılıkları ve Daire Başkanlıkları

Devlet Konservatuvarında görevlendirilecek uluslararası ün yapmış üstün yeteneklere sahip Devlet sanatçıları

Aday olarak atanmış Devlet memurunun adaylık süresi bir yıldan az iki yıldan çok olamaz.

Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine göre üç tür atama usulü vardır:

1. Cumhurbaşkanı kararı ile atananlar 

2. Cumhurbaşkanı onayı ile atananlar 

3. İlgili Cumhurbaşkanı yardımcısı, bakan veya atamaya yetkili amirler tarafından atananlar

Aynı Kurumun başka başka yerlerde bulunan aynı sınıftaki memurları, karşılıklı olarak yer değiştirme suretiyle atanmalarını istemeleri becayiş olarak adlandırılır.

Memurun derece yükselmesi yapabilmesi için gerekli koşullar şu şekilde sıralanabilir:

1. Üst derece boş kadronun bulunması,

2. Derecesi içinde en az 3 yıl ve bu derecenin 3. kademesinde en az 1 yıl bulunması,

3. Kadronun tahsis edildiği görev için öngörülen nitelikleri elde etmiş olması gerekir.

Günlük çalışmanın başlama ve bitme saatleri ile öğle dinlenme süresi, bölgelerin ve hizmetin özelliklerine göre merkezde cumhurbaşkanı belirler.

Günlük çalışmanın başlama ve bitme saatleri ile öğle dinlenme süresi, bölgelerin ve hizmetin özelliklerine göre illerde vali tarafından belirlenir?

Devlet memurlarının yıllık izin süresi, hizmeti 1 yıldan 10 yıla kadar (10 yıl dahil) olanlar için 20 gündür.

Devlet memurlarının yıllık izin süresi, hizmeti 10 yıldan fazla olanlar için 30 gündür?

Hizmetleri sırasında radyoaktif ışınlarla çalışan personele, her yıl yıllık izinlerine ilaveten 1 aylık sağlık izni verilir.

Memura, isteği üzerine, kendisinin veya çocuğunun evlenmesi; eşinin, çocuğunun, kendisinin veya eşinin anne­babasının veya kardeşinin ölümü üzerine 7 gün izin verilir.

Devlet memurlarına verilecek disiplin cezaları ve nitelikleri en hafiften en ağıra şunlardır:

1. Uyarma: Memura, görevinde ve davranışlarında daha dikkatli olması gerektiğinin yazı ile bildirilmesidir.

2. Kınama: Memura, görevinde ve davranışlarında kusurlu olduğunun yazı ile bildirilmesidir.

3. Aylıktan kesme: Memurun, brüt aylığından 1/30 ­ 1/8 arasında kesinti yapılmasıdır. 4. Kademe ilerlemesinin durdurulması: Fiilin ağırlık derecesine göre memurun, bulunduğu kademede ilerlemesinin 1 ­ 3 yıl durdurulmasıdır.

5. Devlet memurluğundan çıkarma: Bir daha Devlet memurluğuna atanmamak üzere memurluktan çıkarmaktır