İCRA İFLAS HUKUKU

Malî durumu bozulan borçlulara, belli bazı özellikleri taşımaları veya şartları yerine getirmeleri koşuluyla, içinde bulundukları durumdan kurtulma imkânını tanıyan iki müessese vardır: Konkordato ve uzlaşma yoluyla yeniden yapılandırma.

Verilen kavram konkordatoyu tanımlamaktadır.

Konkordato, icra veya iflâs takibi gibi gerçek anlamda bir takip yolu değildir. Çünkü konkordato, alacaklıların ne cüz’i ne de küllî olarak borçluyu takip etmesini sağlayan bir prosedürdür. Bilakis konkordato, borçlunun muhtemel takiplerden de kurtulmasını
sağlamaya yönelen, özellikle iflâsların önüne geçmeyi amaçlayan bir müessesedir. Ayrıca konkordato talep edebilmek için, iflâsta olduğu gibi borçlunun sıfatı da önemli değildir. Şartları oluştuğunda herkes konkordato talep edebilir.

konkordato, yapılış tarzına göre, tenzilat (yüzde) konkordatosu, vade konkordatosu ve karma konkordato şeklinde üçe ayrılmaktadır. Şayet konkordato ile alacaklılar alacaklarının belirli bir yüzdesinden feragat ederlerse, bu, tenzilat (yüzde) konkordatosudur.

Konkordato için, öncelikle borçlunun veya iflâs isteyebilecek alacaklılardan birinin asliye ticaret mahkemesine dilekçe ile başvurup bir konkordato projesi vererek borçları ne surette ödemeyi teklif ettiğini belirtmesi gerekir.

Asliye ticaret mahkemesi, konkordato talebi ile birlikte eklenmesi gereken belgelerin eksiksiz mevcut olduğunu tespit ederse, borçluya derhal üç aylık bir geçici mühlet kararı verir ve bir veya üç geçici konkordato komiseri tayin eder. Geçici mühlet süresi, borçlunun veya geçici komiserin talebiyle iki ay daha uzatılabilir.

Konkordato komiserinin görevleri şunlardır:
1. Borçlunun tasarruflarını denetlemek ve işlemlere katılmak (m. 290/I b. b).
2. Borçlunun malvarlığının defterini tutmak (m. 298/I).
3. İlân ile alacaklıları davet etmek (m. 299-301).
4. Kendisine bildirilen alacakları incelemek (300). 
5. Ara Raporlar Düzenlemek

Konkordato talebini inceleyen asliye ticaret mahkemesi kesin mühlet kararıyla
birlikte alacaklılar kurulu oluşturabilir (m. 289/III). Adi konkordatoda alacaklılar
kurulunun teşekkül edip etmeyeceği hâkimin takdirine bırakılmıştır (m. 289/III,
c.1). Ancak, en az üç alacaklı sınıfı bulunması kaydıyla, alacaklı sayısının iki yüz
elliyi veya alacak miktarının yüz milyon Türk Lirasını aşması halinde alacaklılar
kurulunun oluşturulması zorunludur. (K. Yön. m. 11/II).

İflâsına karar verilmiş bir kimse de karar verilen bu iflâstan kurtulmak, iflâsın kaldırılmasını
sağlamak için (m. 182) konkordato teklif edebilir. Bu durumda yukarıda incelediğimizden
farklı olarak, konkordato, borçlunun iflâsına engel olmamak şeklinde bir amaçla değil; iflâsa
karar verilmiş bir durumda, bu kararın kaldırılmasını sağlamayı amaçlamaktadır.
İflâs içi konkordatoda, iflâs dışı konkordatodan farklı olarak;
• Konkordato mühleti yoktur,
• Konkordato komiseri tayin edilmez,
• Konkordato teklifi ikinci alacaklılar toplantısında incelenir

Haciz yoluyla takiplerde hacizden, iflâs yoluyla takiplerde ise iflâsın açılmasından önce borçlunun mal ve hakları üzerinde bir sınırlama bulunmamaktadır. Bunun sonucu olarak, uygulamada da rastlandığı üzere bazen borçlular, mallarına haciz konulması veya iflâs kararı verilmesi ihtimali bulunan durumlarda, çoğu kez alacaklılarından mal kaçırmak için veya bu niyet olmasa bile şüpheli bir takım işlemlerle tasarruflarda bulunurlar. 
Borçluların bu tasarrufları, herhangi bir kısıtlama söz konusu olmadığından geçerlidir. Bu tasarruflar, yaptıkları takiplerle borçlunun başka mallarından alacaklarını alabildikleri ölçüde alacaklıları ilgilendirmez. Ancak, borçlunun başka mallarından alacaklarını karşılayamayan alacaklılara, bu tasarruflardan zarar gördükleri taktirde, onları korumak amacıyla, kanun koyucu tarafından iptal davası açma imkânı tanınmıştır.

Konkordato, icra veya iflâs takibi gibi gerçek anlamda bir takip yolu değildir. Çünkü konkordato,
alacaklıların ne cüz'i ne de küllî olarak borçluyu takip etmesini sağlayan bir prosedürdür. Bilakis
konkordato, borçlunun muhtemel takiplerden de kurtulmasını sağlamaya yönelen, özellikle iflâsların
önüne geçmeyi amaçlayan bir müessesedir. Ayrıca konkordato talep edebilmek için, iflâsta olduğu gibi
borçlunun sıfatı da önemli değildir. İflâsa tâbi olsun olmasın herkes, şartları oluştuğunda konkordato talep
edebilir.

Alacaklıların konkordatoyu kabulü üzerine, konkordato ticaret mahkemesinin tasdikine sunulur.
Ticaret mahkemesi, konkordatoyu tasdik ederse, konkordato hüküm ve sonuçlarını doğurmaya başlar.
Borçlu, borçlarını konkordato çerçevesinde ödemeye başlar; şayet tenzilat konkordatosu söz konusu ise
belli oranda borçlarından kurtulur.

Geçici mühlet üç aydır. Mahkeme bu üç aylık süre dolmadan borçlunun veya geçici komiserin
yapacağı talep üzerine geçici mühleti en fazla iki ay daha uzatabilir, uzatmayı borçlu talep etmişse geçici
komiserin de görüşü alınır. Geçici mühletin toplam süresi beş ayı geçemez.

Asliye ticaret mahkemesi, konkordatonun başarıya ulaşmasının mümkün olduğu kanaatine varırsa,
borçluya bir yıllık kesin mühlet verir (m. 289/III). Gerektiğinde bu süre bitmeden önce, konkordato
komiseri veya borçlunun talebiyle, borçluya altı aya kadar ilave mühlet verilebilir (m. 289/IV, c. 1)

"Borçlunun kaçacağı yönünde kuvvetli şüphe varsa" şeklinde bir husus bulunmamaktadır.

Komiser, sadece konkordato işine münhasır olan bir icra organıdır.  Komisere, yaptığı iş karşılığında asliye ticaret mahkemesi tarafından belirlenen bir ücret ödenir. Konkordato mühleti veren asliye ticaret mahkemesi, gerekli bilgi ve tecrübeye sahip Türk vatandaşlarından bir veya birkaç konkordato komiseri atar.

Sermaye şirketleri ile kooperatiflerin alacaklılarıyla uzlaşarak borçlarını ve gerekiyorsa, yapısal
organizasyonlarını yeni koşullara adapte etmek suretiyle faaliyetlerine devam etmelerine imkân sağlayan
hukukî kuruma “uzlaşma yoluyla yeniden yapılandırma” diyoruz. Bu imkân sadece sermaye şirketleri ve
kooperatiflere tanınmıştır.

İptal davası, genel mahkemelerde açılan bir eda davası niteliğindedir. İptal davasını açma hakkı,
tasarrufun yapıldığı tarihten itibaren beş yıl geçmesi ile düşer. Bu süre hak düşürücü bir süredir

İcra ve İflâs Kanunu’nda düzenlenen suçlarla ilgili davalara icra mahkemesinde bakılır. İcra ve İflâs
Kanunu hükümlerine göre disiplin veya tazyik hapsine icra mahkemesi karar verir. İcra mahkemesinin
görevine giren işler, diğer mahkemelerde görülen ceza davaları ile birleştirilemez

Borçlunun, özellikle kötü niyetli davranışlarla alacaklılarından mal kaçırmasına engel olmak için,
kanun koyucu, geçici hukukî koruma olarak ihtiyatî haczi kabul etmiştir (İİK m. 257 vd.). İhtiyatî haciz
kararı alınmamış olduğundan, borçlu tarafından alacaklıların zararına işlemler yapılmış ise, borçlunun
malvarlığından çıkardığı mallar, adeta borçluya aitmiş gibi tekrar alacaklıların alacaklarını elde etmesine
sunulması için iptal davası açma imkânı tanınmıştı