İCRA İFLAS HUKUKU - Deneme Sınavı - 17

Haczin amacı, borçlunun mallarını paraya çevirerek alacaklıyı tatmin etmektir. Bunun dışında hacizli malların alacaklıya devri söz konusu olamaz.

İhtiyati haciz, kesin hacze dönüşmedikçe satış imkânı vermeyen, takip hukuku içerisinde para alacakları için kabul edilmiş bir geçici hukuki koruma türüdür.

Haciz talep edebilmek için borçlunun mal beyanında bulunmasını beklemek gerekmez.

Haciz için yetkili icra dairesi, takibin yapıldığı icra dairesidir. Fakat haczedilecek mallar, takibin yapıldığı icra dairesinin bulunduğu yerden başka bir yerde ise, yetkili icra dairesi, malların bulunduğu yerin icra dairesine bu konuda yazı yazar. Mallar o yer icra dairesi tarafından haczedilir ve hacze ilişkin şikâyetler istinabe olunan icra dairesinin bağlı olduğu icra mahkemesine yapılır. Hukuki yardıma ilişkin bu hüküm, resmi bir sicile kayıtlı mallarla alacak ve ücret hacizlerinde uygulanmaz.

Kanunen açıkça haczedilemeyeceği belirtilenler dışında ücretler ve geniş anlamda gelir kaynaklarının kısmen haczi mümkündür. Bu gelirlerin en az dörtte biri her hâlükârda haczedilmelidir. Bununla birlikte işçi ücretlerinin dörtte birinden fazlası haczedilemez.

Borçlunun üçüncü kişideki alacağının haczi şeklinde açıklanan prosedür, uygulamada sıklıkla borçlunun bir bankadaki mevduatının veya diğer haklarının haczi şeklinde karşımıza çıkar.

Üçüncü kişinin malı, borçlunun sanılarak haczedilirse, bu konudaki iddialar tutanağa geçirilir (İİK m. 102/I) ve istihkak prosedürü işletilir (İİK m. 96-99). Taşınır mal üçüncü kişinin elinde haczedilmişse, haciz yapılır, ancak üçüncü kişinin kabulü halinde üçüncü kişiye yediemin olarak bırakılır (İİK m. 88/II, c. 3). Yukarıda belirtildiği gibi, üçüncü kişilerin hacizli mal üzerindeki iyiniyetli zilyetlik hükümlerine göre kazandıkları hakları korunur; iyiniyetli değillerse, haciz koyduran alacaklının haklarını ihlal ettikleri ölçüde borçluyla yaptıkları tasarruflar alacaklıya karşı hükümsüzdür (İİK m. 86/III).

Takip veya davadan önce yapılmış icra takibi üzerine alınmış bir aciz belgesi ile ispat yapılabilir. Aciz belgesinin takip ve davadan önce alınmış olması şart değildir. Önemli olan belgenin alındığı icra takibinin, ilk haczi koyduran alacaklının dava veya takibinden önce olmasıdır.

İcra takibi sırasında gerçekleşen haciz nedeniyle açılan istihkak davası icra mahkemesinde görülür.

Borçluya karşı dava açmadan veya takip yapmadan önce ihtiyati haciz kararı almış ve bu karara göre borçlunun mallarına haciz koydurmuş olan alacaklı, yedi gün içerisinde borçluya karşı takip talebinde bulunmalı veya dava açmalıdır.

İlave haciz: Hacze başka alacaklıların iştirak etmeleri sonucu, daha önce bir alacaklı için haczedilmiş olan malların bütün alacaklıların alacaklarını karşılamaması sebebiyle, bir veya birkaç alacaklının talebi üzerine yapılan haciz türüdür. Doğru cevap C'dir.

İtiraz eden alacaklı veya borçlunun kötü niyetli olduğu tespit edilirse, bunların aleyhine, haczolunan malın değerinin % 15'inden az olmamak üzere tazminata hükmedilir (İİK m. 97/XV). Doğru cevap A'dır.

İhtiyati haciz, para alacaklarına ilişkin mevcut veya müstakbel takibin sonucunun güvence altına alınması için mahkeme kararı ile borçlunun malvarlığına el konulmasını sağlayan geçici bir hukukî korumadır. Doğru cevap B'dir.

Haczedilen taşınır mallar, para, banknot, hamiline yazılı senet, poliçe ve sair cirosu kabil senetlerle altın ve gümüş ve diğer kıymetli şeylerden ise, bunların haczinden sonra fiilen icra dairesi tarafından muhafaza altına alınması gerekir. Doğru cevap D'dir.

Alacaklı ve borçlu istihkak iddiasına 3 gün içerisinde itiraz etmezlerse istihkak iddiasını kabul etmiş sayılırlar. Doğru cevap A'dır.

İhtiyati haciz bir dava değildir. İhtiyati haciz yargılamasında taraflar, ihtiyati haciz talep eden alacaklı ve karşı taraf olarak borçludur. İhtiyati hacizde görevli ve yetkili mahkeme konusunda genel hükümler uygulanır (İİK m. 258/I). Esasen icra mahkemesi, ihtiyati hacze karar veremez. Dava açıldıktan sonra, ancak davaya bakan mahkemeden ihtiyati haciz talep edilir. İhtiyati haciz bir dilekçe ile mahkemeden istenir. İhtiyati haciz yargılamasında karşı taraf dinlenmeden de, alacaklının talebi üzerine ihtiyati hacze karar verilmesi mümkündür. Doğru cevap D'dir.

İcra müdürü, haciz talebinden itibaren üç gün içinde haczi yapmalıdır. Doğru cevap A'dır.

Haciz için yetkili icra dairesi, takibin yapıldığı icra dairesidir. Borçlu, haciz sırasında malların bulunduğu yerde ise, haciz huzurunda yapılır. Borçlu haciz sırasında bulunur ve borcunu hemen öderse, haciz yapılmaz. Borçlu haciz sırasında, talep edilirse kilitli yerleri açmaya ve mallarını göstermeye mecburdur. Haciz tutanağının bir örneğinin haciz sırasında bulunmayan alacaklı veya borçluya tebliği zorunlu değildir. Doğru cevap B'dir.

"Rehin açığı belgesi" hacze iştirak imkanını veren belgelerden biri değildir. Doğru cevap C'dir.

Asli İcra Organları
Bunlar icra dairesi, icra mahkemesi, bölge adliye mahkemesi ve Yargıtay'ın icra ve iflâs işleri ile görevli daireleridir.

Yardımcı İcra Organları
Yardımcı icra organları olarak genel mahkemeler, savcılar ve adalet müfettişleri sayılabilir.