İCRA İFLAS HUKUKU - Deneme Sınavı - 11

Genel haciz yoluyla takipte ödeme emrine itiraz süresi 7 gündür.

Borçlunun imzaya itiraz dışındaki diğer tüm itirazları, borca itiraz niteliğindedir (İİK m. 60/II, b. 3-4). Bu itirazlar maddi hukuktan kaynaklanan itirazlar olabileceği gibi takip hukukundan kaynaklanan itirazlar da olabilir. Örneğin, borcun ödendiği, zamanaşımına uğradığı maddi hukuka ilişkin bir itirazken, icra dairesinin yetkisine ya da derdest bir takip bulunduğuna ilişkin itiraz takip hukukundan kaynaklanan bir itirazdır.

Süresinde ve usulüne uygun olarak yapılan geçerli bir itiraz, takibi kendiliğinden durdurur (İİK m. 66/I). Gecikmiş itiraz halinde, daha önce icra mahkemesi takibin durmasına karar vermemişse, borçlunun mazeretinin kabulüne karar verilmesiyle takip durur (İİK m. 65/IV, c. 1). Ödeme emrine itiraz eden borçlu, mal beyanında bulunmak zorunda değildir (İİK m. 60/II, b. 4). Borçlu, kısmî itirazda bulunursa, borcun kabul edilen kısmı için takip kesinleşir ve durmaz; itiraz edilen kısmı için takip durur.

İtiraz üzerine takip durur (İİK m. 66). Takibe devam edilmesi için bu itirazın hükümden düşürülmesi gerekir. Bunu sağlamak için kanun, iki yol öngörmüştür. Birincisi itirazın iptali davası (İİK m. 67) ikincisi ise itirazın kaldırılması yoludur (İİK m. 68-70).

İtirazın kaldırılması talebi bir süreye tâbidir. Alacaklı itirazın kendisine tebliğinden itibaren altı ay içinde, icra mahkemesinden itirazın kaldırılmasını isteyebilir; istemezse bir daha bu alacak için ilâmsız takipte bulunamaz (İİK m. 68/I, 68a/I).

Genel haciz yoluyla takipte borçlunun açabileceği davalar menfi tespit davası ve istirdat davasıdır. İtirazın iptali davası ve itirazın kaldırılması yolu ise alacaklının başvurabileceği hukuki çarelerdendir.

Borçlu, itirazın geçici kaldırılması kararının kendisine tefhim veya tebliğinden itibaren üç gün içinde mal beyanında bulunmak zorundadır

Menfi tespit davası açmadığı için, cebrî icra tehdidi altında borcu ödemek zorunda kalan borçlu, ödediği paranın geri verilmesi için istirdat davası açabilir

Maddî hukuktan kaynaklanan taleplerin devletin yetkili organları ve devlet gücü tarafından gerçekleştirilmesine hizmet eden faaliyetin tümüne cebrî icra faaliyeti; buna ilişkin kuralları düzenleyen hukuk dalına ise cebrî icra hukuku veya takip hukuku denir.

İcra takip işleminin üç unsuru bulunmaktadır: i) İcra organları tarafından yapılmalıdır, ii) Borçluya karşı yapılmalıdır, iii) Cebrî icranın ilerlemesini sağlayacak nitelikte olmalıdır

İflâs (Külli İcra): Bu cebrî icra yolunda, cüzi icradan farklı olarak borçlunun karşısında tüm alacaklıları bulunur ve takibin konusunu borçlunun tüm malvarlığı oluşturur. Ancak bu takip yoluna tüm borçlular için değil, iflâsa tâbi borçlular için başvurulur. Bu sebeple iflâs hukukunun uygulama alanı icra hukukuna göre daha dardır.

İcra dairesi icabında zor kullanma yetkisini de haizdir (İİK m. 80, 24-32). İcra dairesinin genel olarak icra takibinin her aşamasındaki görevleri şunlardır: • İcra dairesi takip talebini alır. • Takibin ilâmsız ya da ilâmlı olmasına göre ödeme veya icra emri gönderir. • Takip konusu para ve teminat alacağına ilişkin ise, borçlunun mallarını haczedip satar. • Koşullar oluştuğunda sıra cetveli düzenler. • Satıştan elde edilen parayı alacaklıya öder veya alacaklılar arasında paylaştırır. • Gerekirse alacaklıya alacağının ödenemeyen kısmı için aciz belgesi verir. • Para ve teminat alacakları dışında kalan takipler için icra dairesi, borçluya icra emri gönderir. • Süresi içine icra emrinin gereği yerine getirilmezse zorla yerine getirilmesini sağlar. • İcra dairesi doğrudan yaptığı işlemler yanında, bunlara ilişkin tamamlayıcı işlemleri de yapar.

İcra mahkemesinin değişik görevleri bulunmaktadır. Bunlar yeri geldikçe belirtilecek olmakla beraber, icra mahkemesinin belli başlı görevleri şunlardır: • İcra dairelerinin işlemlerine karşı yapılan şikâyetleri incelemek (İİK m. 16-18). • Takibe karşı borçlunun ileri sürdüğü itirazları incelemek, itirazların kaldırılması taleplerini karara bağlamak (İİK m. 68-68a; 147, 150a, 269c, 275). • Hacizde ve iflâsta istihkak davalarını incelemek (İİK m. 97-99, 228). • İhalenin feshini şikâyet yolu ile incelemek (İİK m.134). • İcra ve iflâs suçlarını inceleyerek ceza vermek (m. 331 vd.). • Bu görevleri dışında icra mahkemesi kanunla verilen diğer görevleri yapar. Örneğin, ilâmlı icrada icranın geri bırakılması taleplerini inceler (İİK m. 33), takibin iptal veya talikine karar verir (İİK m. 71); ayrıca bkz. İİK m. 26, 89, 121, 153, 251, 266, 285, 297, 318.

Yardımcı icra organları olarak genel mahkemeler, savcılar ve adalet müfettişleri sayılabilir.

Şikâyet, bir hakkın yerine getirilmemesi ve sebepsiz sürüncemede bırakılması nedenine dayanıyorsa, ilgililer yedi günlük süreye bağlı olmaksızın her zaman şikâyet yoluna başvurabilir.

Şikâyet süresi, kural olarak şikâyet edenin şikâyet konusu işlemi öğrendiği tarihten itibaren başlar ve yedi gündür (İİK m. 16/I).

Şikâyet edenin şikâyetini doğrudan icra mahkemesine yapması gerekir.

İcra harçlarının en önemlileri şunlardır:

• Takip talebinde bulunan alacaklıdan alınan ve maktu olan başvurma harcı.

• İlâmsız icrada takip talebinde bulunan alacaklıdan alınan alacak miktarının binde beşi oranında alınan peşin harç (HarçK m. 29)

• Takibin başarı ile sonuçlanması üzerine alınan tahsil harcı

• Bunların dışında icra takibinin sonunda alacaklıdan alınan cezaevi harcı Peşin olarak ödenmesi gereken harçların tamamı ödenmedikçe harca konu işlem yapılmaz (HarçK m. 127, 32).

Hacizli mallar, kural olarak, talep üzerine satılır ve satışı da kural olarak alacaklı talep eder (İİK m. 107). Ancak bazı hâllerde borçlu da haczedilen malların satışını talep edebilir (İİK m. 113). Satışı talep eden kimsenin satış giderlerini peşin olarak ödemesi gerekir. Aksi takdirde satış talebi sonuç doğurmaz (İİK m. 59).

İcra dairesi kural olarak talep olmaksızın, kendiliğinden satış işlemlerini başlatamaz. Bununla birlikte, haczedilen malların kıymeti süratle düşmekte veya bunların muhafazası güç ise, icra müdürü talep olmadan da her zaman bu malların satılmasına karar verebilir.

Hacizli taşınır mallar ve alacaklar için satış isteme süresi kesin haczin uygulanmasından itibaren altı ay, taşınmaz mallar içinse bir yıldır (İİK m. 106).

Hacizli malın satılması yönündeki talep bir defa geri alınabilir. Süre geçmese bile ikinci kez satış talebi geri alınırsa, bu durumda süre henüz dolmamış olsa bile haciz kalkar. Dolayısıyla E şıkkı doğru seçenektir.

Açık artırmaya elektronik ortamda teklif verme yoluyla başlanır. Elektronik teklif verme birinci ihale tarihinden on gün önce başlar, ihalenin tamamlanacağı günden önceki gün sonunda sona erer. Dolayısıyla A şıkkı doğrudur.