İÇERİK YÖNETİM SİSTEMLERİ - Deneme Sınavı - 18

Drupal kaynak kodu GNU Genel Kamu Lisansı 2 (GPL) altında ücretsiz olarak dağıtılmaktadır. Çekirdeğinde sunulan geniş özelleştirme seçenekleri ile gerek içerik gerekse de görünümü, isteğe ve ihtiyaca göre değiştirilebilir ve geliştirilebilirdir.
Sistemin işlev ve özellikleri çekirdeğinde var olan eklentiler ve topluluk üyeleri tarafından geliştirilen eklentiler ile zenginleştirilebilmektedir. Sahip olduğu tema sistemi, içeriği gösterimden ayırarak sitenin görünümü içerikten bağımsız olarak kolayca değiştirilebilmektedir. Drupal, kendisi gibi özgür bir yazılım olan İnternet için üretilmiş, sunucu taraflı HTML içerisine
gömülebilen betik ve programlama dili olan PHP ile geliştirilmiştir.

Eklentilerin üstünde bloklar ve menüler (blocks&menus) katmanı yer alır. Bu katman genellikle eklentilerden gelen çeşitli bilgileri tutar ve temadaki tanımlamalara bağlı olarak farklı bölgelerde sunumunu sağlar. Bu katmanın çıktısı olan bloklar isteğe ve ihtiyaca yönelik olarak özelleştirilebilir.

Bloklar ve menüler katmanının üzerinde kullanıcıların erişim ve yetki düzeylerini belirleyen kullanıcı izinleri (user permissions) katmanı yer almaktadır. Kullanıcıların rollerinin ve sahip oldukları erişim yetkilerinin tanımlaması için bu katman kullanılır. Farklı rollerde kullanıcı oluşturulması, bunların özelliklerinin tanımlanması ve erişim ile yetki düzeylerinin belirlenmesi sistem yöneticisi tarafından yapılabilmektedir. Sistemde kullanıcılar tanımlanan izinleri doğrultusunda erişim yetkisine sahiptir.

Drupal sitesinde sayfalar üstbilgi (header), altbilgi (footer), kenar çubukları (sidebars) ve ana içerik şeklinde bölgelerden (regions) oluşmaktadır.

Drupal’da gösterimler (views) veritabanı sorgulamaları yaparak isteğe özel listeleme yapıp bunları ekrana verebilmenizi sağlayan bir eklentidir. Yapı olarak veri tabanı sorgulamaları yapmakta olan bu eklenti, bir sorgu oluşturma ekranı ve ilgili alanların özelliklerine göre ilişkilendirme ve seçme imkanları sunmaktadır.

Kurulum adımları kurulumun gerçekleştirileceği sunucu yapısına bağlı olarak ufak değişiklikler gösterebilir. Topluluk sayfasında “Drupal Core” olarak Drupal Çekirdeği denilen temel kurulum dosyası paylaşılmaktadır. Bu resmî paylaşım ile gelen eklenti ve temalar bir web sitesi yayını yapabilmemiz için gerekli fırsatı bize sunmaktadır. Topluluk sitesi dışında farklı amaçlara yönelik olarak hazırlanmış kurulum paketleri bulmak mümkündür.  Resmî kurulum paketi içinde web sayfası bileşenleri, günlük, forum ve iletim formu elemanları yer almaktadır. Drupal’ın güncel sürümü topluluğun web sayfasından temin edilebilmektedir. Kurulum dosyasının sürümü belli bir döngü içinde değişmektedir. Bunlarla ilgili ayrıntıya topluluk sayfasından erişilebilmektedir. Kurulum aşamasında ve kurulum sonrası için bu sürümleri Drupal otomatik olarak takip edebilmektedir.

Drupal’ın kurulumu için kurulumun gerçekleştirileceği web sunucusunun belli bazı gereksinimleri karşılaması gerekmektedir. Web sitesinin barındırılacağı web sunucusunun Apache, Nginx, Microsoft IIS ya da PHP desteği olan bir sunucu olması ve kurulum için yeterli disk alanının da tahsisi gerekmektedir.

Varsayılan kurulumla birlikte Makale ve Temel sayfa olmak üzere iki içerik türü gelmektedir. Sabitlemek istediğimiz
içerikler için temel sayfa tercih edilirken dinamik içerikler için makale türü kullanılır.

Bağlantılar Drupal katmanlarından biri değildir.

Drupal’da görüntülenmek istenen herhangi bir sayfanın, tek parça metin görünümü yerine birden çok farklı parçalara bölünerek gösterilmesini sağlamak için panel (panels) kullanılır.

Drupal PHP programlama dili ile geliştirilmiştir.

Drupal sisteminde, her bir içerik parçası için genel bir terim olarak düğüm ifadesi kullanılır

Java Drupal'ın kurulum gereksinimlerinden biri değildir.

Doğru cevap E seçeneğidir.

Doğru cevap D seçeneğidir.

Doğru cevap B seçeneğidir.

Doğru seçenek yapılandırmadır.

Doğru cevap C seçeneğidir.

Drupal, 2000’li yılların başında paylaşım ve haberleşme ihtiyacını gidermeye yönelik olarak yerel ağ içinde hayata geçirilen bir projeydi. Sahip olduğu temel özellikleri ve bileşenleriyle Drupal günümüzde bireyselden kurumsala çok farklı boyutlarda web çözümleri sunan bir ortama dönüşmüştür. Belçika Antwerp Üniversitesi öğrencilerinden olan Dries ve Hans 2000 yılında sahip oldukları İnternet bağlantısını kablosuz ağ köprüsü kurma yoluyla arkadaş grupları arasında paylaşım ve haberleşme amacıyla yerleşik bir “mesaj panosu” (message board) oluşturma fikri üzerine çalışmaya başladılar. Bu çalışma 2001 yılında Dries’in web sitesini çevrimiçi hâle getirmesiyle açık kaynak kodlu bir projeye dönüşmüştür. Proje çalışmalarını yürütmek adına Dries oluşturmayı düşündüğü küçük topluluk için Felemenkçe köy anlamına gelen “dorp” kelimesinden yola çıkarak çalışmayı isimlendirmiştir. İnternette proje için alan adı uygunluğunu ararken yaptığı yazım yanlışı ile damla anlamına gelen uygun olan alan adı “drop.org” üzerinden çalışmaları yürütmeye başlamıştır. Drop.org zamanla yeni web teknolojileri hakkında konuşan üyelerin buluştuğu site yönetimi, içerik beslemesi, dağıtık yetkilendirme gibi konuların tartışıldığı ve deneyimlerin paylaşıldığı bir alana dönüştü. Bu alanda gerçekleştirilen tartışmalar sonucunda ortaya çıkan yazılımlar bizzat sitenin üzerinde uygulanarak test edildi. Projeye olan ilginin artmasıyla çok farklı ihtiyaçlara cevap veren bir sistem ortaya çıkmaya başladı. Bu deneyim ortamının farklı kişiler tarafından da kullanılması ve geliştirilmesine olanak sağlanması amacıyla “drop.org” alanının arkasındaki yazılımın Felemenkçe ‘damla’ anlamına gelen ‘druppel’ sözcüğünün İngilizce söylenişi olan ‘Drupal’ adıyla yayınlanmasına karar verildi. Drupal içerik yönetim sistemi, yazılım sürümleri ile ilgili gelişmeler, topluluk üyeleri ve kullanıcıların paylaşımları resmi sayfası olan www.drupal. org sitesi üzerinden gerçekleştirilmektedir.

Bu bilgilerden de anlaşıldığı gibi seçeneklerden III, IV ve V’de yer alan ifadeler doğrudur, dolayısıyla doğru cevap C’dir. Seçenek I’de yer alan ifadede tarih doğru değildir, Dries ve Hans sahip oldukları İnternet bağlantısını kablosuz ağ köprüsü kurma yoluyla arkadaş grupları arasında paylaşım ve haberleşme amacıyla yerleşik bir “mesaj panosu” (message board) oluşturma fikri üzerine çalışmaya 2001 yılında değil 2000 yılında başladılar. Seçenek II’de yer alan ifadede de tarih doğru değildir. Söz konusu çalışma 2005 yılında değil, 2001 yılında Dries’in web sitesini çevrimiçi hâle getirmesiyle açık kaynak kodlu bir projeye dönüşmüştür.

Drupal kaynak kodu GNU Genel Kamu Lisansı 2 (GPL) altında ücretsiz olarak dağıtılmaktadır. Çekirdeğinde sunulan geniş özelleştirme seçenekleri ile gerek içerik gerekse de görünümü, isteğe ve ihtiyaca göre değiştirilebilir ve geliştirilebilirdir. Sistemin işlev ve özellikleri çekirdeğinde var olan eklentiler ve topluluk üyeleri tarafından geliştirilen eklentiler ile zenginleştirilebilmektedir. Çekirdeğinde yer alan özellikler sayesinde içeriğin tamamı mevcut arama eklentisi sayesinde indekslenerek aranabilmekte, kullanıcı ve arama motoru dostu (SEF- search engine friendly) URL oluşturmaya imkân sağlamaktadır. Sahip olduğu tema sistemi, içeriği gösterimden ayırarak sitenin görünümü içerikten bağımsız olarak kolayca değiştirilebilmektedir. Genelde ücretsiz olarak topluluk sayfasından sunulan birçok bileşenin yanında ticari çözümler sunan yaklaşımlar da mevcuttur.

Bu bilgilerden de anlaşıldığı gibi, Drupal’ın yapısına ilişkin olarak seçeneklerden I, II, IV ve VI’da yer alan ifadeler doğrudur, dolayısıyla doğru cevap C’dir. Seçenek III’de yer alan ifade doğru değildir. Sistemin işlev ve özellikleri sadece çekirdeğinde var olan eklentiler  ile değil,  topluluk üyeleri tarafından geliştirilen eklentiler ile de zenginleştirilebilmektedir.  Seçenek V’de yer alan ifade de doğru değildir, sahip olduğu tema sistemi, içeriği gösterimden ayırarak sitenin görünümü içerikten bağımsız olarak kolayca değiştirilebilmektedir.

Drupal, kendisi gibi özgür bir yazılım olan İnternet için üretilmiş, sunucu taraflı HTML içerisine gömülebilen betik ve programlama dili olan PHP ile geliştirilmiştir.Bu yönü ile Unix, GNU/Linux, BSD türevleri, Solaris, Windows ve Mac OS X gibi işletim sistemleri başta olmak üzere üzerinde PHP yorumlayıcı bulunan herhangi bir işletim sisteminde, MySQL, PostgreSQL gibi bir veritabanı üzerinde çalışabilmektedir.Drupal, içeriği yeniden kullanabilmemize ve özelleştirerek yönetebilmemize olanak sağlayan İçerik Yönetim Çatısı (CMF - Content Management Framework) ve web hizmetleri, web kaynakları ile web API’leri dâhil olmak üzere web uygulamalarının geliştirilmesini desteklemek amacıyla tasarlanmış Web Uygulama Çatısına (WAF - Web Application Framework) sahiptir.