İÇERİK YÖNETİM SİSTEMLERİ - Deneme Sınavı - 17

Bir içerik yönetim sisteminde yönetici ve editörler yorum onaylama yetkisine sahiptir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Tema tercihi etkileyen etmenler görsel tasarım, kullanışlılık ve güncellemedir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Eklenti, temelde web sistemlerinde arka planda çalışan ve kullanıcılar tarafından görülemeyen uygulamaların genel adıdır. Doğru cevap C şıkkıdır.

Sunucuda meydana gelebilecek bir çökme ya da virüs tehlikesine karşın daha önce alınmış olan güncel bir yedek veritabanı dosyasının tekrar yüklenmesiyle İYS’nin veri kaybı olmaksızın ve kesintisiz olarak kullanımı söz konusudur. Doğru cevap D şıkkıdır.

Akismet, wordpress İYS’de spam adı verilen istenmeyen yazı ve yorumlara karşı güvenlik amacıyla kullanılabilir. Doğru cevap E şıkkıdır.

Sistem yöneticileri, İYS’nin kullanım sıklığına ve kullanım sürelerine ilişkin raporlara erişilebilmektedir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Wordpress, en çok tercih edilen içerik yönetim sistemidir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Ticari yazılımlar olarak da bilinen kapalı kaynak kodlu yazılımlar, geliştirilme sürecinde yazılan kaynak kodlarının kullanıcıyla paylaşılmayıp gizli tutulduğu yazılımları tanımlamak için kullanılmaktadır. Doğru cevap D şıkkıdır.

Web2.0 teknolojilerinin gündelik yaşamda yerini almasıyla birlikte dünya genelinde web kullanıcılarının ve içerik geliştiricilerinin sayısında da kısa sürede bir patlama yaşanmıştır. Bu patlama İYS’lerin gelişimini daha da tetiklemiş ve günümüzde yüzlerce farklı platform milyonlarca web sitesini barındırır hâle gelmiştir. Dolayısıyla İYS’leri web 2.0 teknolojileri çerçevesinde ele almak doğru bir yaklaşım olacaktır. Ancak her ne kadar web 2.0 teknolojisi web üzerine uzman olmayan kullanıcıların dahi web içeriği geliştirebilmelerine ve bu içeriği yayınlayabilmelerine olanak sağlasa da özelleşmiş amaçlar için kullanım söz konusu olduğunda web uzmanlığının ve programlama bilgisinin oldukça önemli olduğu göz ardı edilmemelidir. Özellikle İYS’leri daha etkili kullanabilmek amacıyla tasarlanan görsel şablonların, temaların, yardımcı eklentilerin; kurulumu, düzenlenmesi ve yönetimi aşamalarında bu uzmanlık önemli bir fark yaratabilmektedir.

Açık kaynak temel olarak sunulan hizmet karşılığında bir lisanslama talep edilmeyen ve geliştiriciler için kaynak dosyalarına erişim hakkı veren uygulamalar için kullanılan genel bir tanımlamadır. Kapalı kaynak ise geliştirilme sürecinde yazılan kaynak kodlarının kullanıcıyla paylaşılmayıp gizli tutulduğu yazılımların genel adıdır. Kapalı kaynak kodlu yazılımlar kullanıcıyı çoğunlukla kullanmayla sınırlandırılıp kullanıcının sistemin genel yapısını değiştirmesini, sistemi geliştirmesini ve uygulamayı başkalarıyla paylaşmasını lisans koşullarıyla sınırlandırmaktadır.

Kurumun faaliyet alanı ne olursa olsun, tüm paydaşlara hem web ortamının sağlamış olduğu olanaklar dahilinde erişim fırsatı tanınırken hem de bu ortam bir kimlik oluşturma alanı olarak kullanılabilmektedir. Özellikle kurumsal kimlik açısından bakıldığında, web sitelerinin oldukça önemli bir görev üstlendiği söylenebilir. Kurumsal kimlik ya da başka bir ifadeyle kurumsal imaj, ayırt edilmek ve fiziksel (görülebilir) kimlik oluşturma anlamında görsel tanınmayı sağlamak üzere yürütülen, çoğunlukla görsel faaliyetlerin tümünü kapsamaktadır (Jefkins, 1992). Kurumsal kimliğe yönelik Jefkins’in tanımlamasının yapıldığı yıllara genel olarak bakıldığında İnternetin henüz geniş bir perspektifte ve bireysel amaçlar doğrultusunda kullanılamadığı, İnternete dayalı iletişimin tek yönlü bir yapı taşıdığı söylenebilir. Dolayısıyla söz konusu yıllarda kurumsal imaj çoğunlukla görsel ürünler (logo, ambalaj vb.) temel alınarak oluşturulmaya çalışılmıştır. Aradan geçen 20 yılı aşkın zamanda İnternet teknolojilerinde gözle görülür bir gelişme yaşanmıştır. Şimdilerde kurumsal kimliğin inşası ve sürdürülebilirliğinin sağlanması konusunda web ortamı çift yönlü iletişimi destekleyen yapısıyla oldukça önemli fırsatlar sunmaktadır. Kurumların web siteleri, kurum ve ürün reklamlarının yapılabildiği alanlar olarak kurumun elektronik ortamda dışa açılan penceresi konumundadır.

WordPress, Joomla, Drupal gibi İYS’ler için geliştirilen eklentiler aracılığıyla bu İYS’lerin de kolaylıkla e-ticaret uygulamasına dönüştürülmesi olanaklıdır. WordPress için geliştirilen Quick Shop, WP eCommerce, WooCommerce, Jigoshop gibi popüler eklentiler bulunmaktadır. Bu eklentiler İYS’ye kurularak yönetim paneli üzerinden e-ticaret etkinliklerini gerçekleştirmek olanaklıdır.

Bileşen İYS’ler geniş uygulama alanları içerisinde sadece özelleşmiş uygulamaları yönetmek amacıyla kullanılabilmektedir. Özellikle XML dosyalarının barındırdığı bilgileri okuyup derleyip yönetebilmeleri açısından oldukça işlevsel çözümler sunabilmektedirler. Örneğin bileşen İYS kapsamlı bir dokümanın tamamını kullanmak yerine dokümanda yer alan konuyla birebir ilgili ve etiketlenmiş me

tin, görsel, grafik, ses, video vb. gibi içerik türlerinin görüntülenmesine ve yönetilmesine fırsat verebilmektedir. Her içerik türünün kendine özgü bir akışı ve yapısı bulunmaktadır. Dolayısıyla her içeriğin kendi doğasını temel alarak kullanılması ve yönetilmesi, bileşen İYS’lerin kullanım olanaklarını da artırmaktadır.

Bir İYS sistemi içerisinde editörlerin;

İçerik sağlayıcılar temelde yazarlarla benzer bir görev üstlenirler. Yazarlardan farkları ise hazırlamış oldukları içerikleri (yazıları) bir editörün onayı olmadan yayınlama haklarının olmamasıdır. İçerik sağlayıcı bir yazı oluşturup onay için sisteme yüklediğinde yazı taslak olarak kaydedilir ve editöre sunulur. Editör yazıyı okuyup yayınlayabilir veya reddedebilir. Eğer yazı yayınlanmışsa tıpkı yazar için geçerli olduğu gibi bu yazıya müdahale hakları da yoktur. Başka bir ifadeyle içerik sağlayıcılar hazırlamış oldukları içerikler onaylanana kadar içeriklerinin taslak versiyonları üzerinden her türlü ekleme, çıkarma, düzenleme hakkına sahipken; içerik onaylandıktan ve yayınlandıktan sonra bu düzenlemeler içerik sağlayıcıya kısıtlanmaktadır.

İçerik oluşturulurken içerik türlerinin metin tabanlı, görsel, video ve sesli içeriklerin aynı yazı içerisinde birlikte kullanımları olanaklıdır. Ancak bu tür içerikler düzenlenirken bu içeriklerin bir mesaj olduğu göz önünde bulundurulmalı ve mesaj tasarım ilkeleri dikkate alınmalıdır. Özellikle metinlerin, hareketli ve hareketsiz görsellerin çoklu ortam kavramı (multimedia) kapsamında ele alındığı düşünüldüğünde; söz konusu içeriklerin kullanıcıda bilişsel bir yük oluşturmadan düzenlenmesi oldukça önemlidir. İnsanda beş temel duyu organı olmasına karşın öğrenme ve dış dünyayla adaptasyon konusunda ağırlıklı olarak görme ve işitme kanalının kullanımı söz konusudur. Dolayısıyla İYS’de kullanılan içerikler görme ve işitme duyularına hitap etmektedir. Bu kanalların aynı tür bilgi için aynı anda kullanılmalarını gerektiren içerikler (Örn. Hem okuma hem izleme gerektiren içerikler), kullanıcıda bilişsel yüke neden olmaktadır. Dolayısıyla sistem birden fazla içerik türünün bir arada eklenmesine izin veriyor olsa da söz konusu bu yük göz önünde bulundurularak içerikler üretilmeli ve kullanıcılarla paylaşılmalıdır.

Tema tercihi görsellik üzerine kurulu olsa da tema seçimini etkileyen birtakım etmenler bulunmaktadır. Bu etmenleri lisanslama, görsel tasarım, kullanışlılık, güncelleme, dil desteği başlıkları altında ele almak olanaklıdır.

Bilindiği gibi web 2.0
teknolojisiyle birlikte web ortamı kullanıcıların birbirleriyle etkileşime geçmelerine olanak tanıyan bir
yapı sunarken; programlama bilgisi gerektirmeyen
kullanıcı dostu (user-friendly) arayüzler sayesinde
her kesimden kullanıcı için web ortamını oldukça cazip hâle getirmiştir.

Son yıllarda İYS’leri bu kadar popüler yapan,
her kesimden kullanıcılar için faydalı unsurlar barındırıyor olmalarıdır. Bu faydalar arasında yaygın
kullanılan İYS’lerin çoğunlukla açık kaynak kodlu
olmaları, açık kaynak kodlu İYS’lerin kullanıcılarda mali bir yük oluşturmaması ve istenildiği gibi
kişiselleştirilebilmesi sayılabilir.

Açık kaynak
bilgisayar yazılımlarının makina diline dönüştürülüp kullanımından önceki programcılar tarafından okunur, anlaşılır, yeni
amaçlara uygun değiştirilebilir hâlinin
gizli tutulmayıp açık halde kamuyla paylaşılmasıdır.
Açık kaynak kodlu bir İYS’de kullanıcı uygulamanın kaynak kodlarına müdahalede
bulunabilir.