İÇECEK BİLGİSİ

İçecek kavramını ele alırken, kimi zaman karıştırılıp eş anlamlı sanılan ve bu yüzden birbirinin yerine de kullanıldığı gözlenen içki kavramına da açıklık getirmek gerekir. En basit ayrımıyla, içki alkollü içeceklerin genel adıdır.

Sıcak alkollü içkiler arasında sıcak panç (punch), eggnog, sıcak alkollü kahveler (örnek: Irish Coffee), bazı sıcak kokteyller ile sıcak şarap türleri (örnek: Glogg ve Glühwein) sayılabilir. Oda sıcaklığında veya daha soğuk tüketilebilecek olan soğuk alkollü içkiler arasında ise şarap, bira, rakı, vermut, kokteyller, konyak, brendi, viski, likör, köpüklü şarap, votka, tekila ve rom sayılabilir.

Tonik: Su, şeker, kinin, diğer bileşenler ve katkı maddeleri eklenerek üretilen karbondioksit ile gazlandırılmış içeceklerdir. Kinin gazozu olarak da bilinir. İçerisinde limon, greyfurt gibi özellikle turunçgillerden olan meyveler kullanılabilir.

Kefir; süt asidi ve alkol fermantasyonu yardımıyla yapılan köpüklü, koyu kıvamlı, hafif ekşimsi bir içecektir. Çok eski zamanlardan beri Orta Asya’da yapılmaktadır. Günümüzde özellikle Kafkasya bölgesinde üretimi daha fazladır.

Batı dillerinde “Spirits” olarak da ifade edilen distile içkiler kendi aralarında beyaz ve kahverengi içkiler olarak ikiye ayrılırlar. Beyaz distile içkiler (The White Spirits) cin, votka, rom ve tekila; kahverengi distile içkiler (The Brown Spirits) ise viski ve konyak gibi türleri içermektedir. Beyaz distile içkiler çoğunlukla renksizdirler. Tat olarak ise diğer yüksek alkollü içkilere kıyasla daha hafif içimlidirler. Kahverengi distile içkiler genellikle içi yakılmış meşe fıçılarında dinlendirilirler. Bazen üretim sürecinde karamel ilave edilerek dinlendirildikleri de olur. Çoğunlukla koyu renkli olmalarının sebebi de meşe fıçıları veya karamelin rengini vermesidir.

Bira; arpadan elde edilen maltın belirli yöntemlere göre şıra hâline getirilmesi ve şıranın şerbetçiotu ile aromatize edilmesinden sonra bira mayası ile fermente edilmesi sonucu elde edilen ve içerisinde karbon dioksit bulunan hafif alkollü bir içkidir. Standart biralarda alkol oranı genellikle %3,5 ile %5 arasındadır. Ancak alkolsüz biralarda oran %0 iken, yüksek alkollü biralarda alkol oranı %8 civarındadır. İdeal içme sıcaklığı 6°C ile 8°C’dir.

Suma, yaş ve kuru üzümlerin su ile karıştırılması sonucu elde edilen şıranın fermantasyonu ile sağlanan sıvının damıtılması ile elde edilen bir içki alkolüdür. Suma bir nevi bir kez damıtılmış anasonsuz rakı olarak da düşünülebilir. Sumanın anason tohumları katılarak ikinci kez damıtılmasıyla da rakı elde edilir.

Tekila meşe fıçılarda bekletilerek de üretilebilir. Bu yöntemle üretilen tekilalar fıçıya ve katkı maddelerine (karamel, vanilya, mazı otu, biber vb.) göre farklı aromalar kazanır ve altın renginde olur. Bu şekilde üretilmiş tekilalara “jovens” “gold” (altın) adı verilir.

Türkiye’de çay üretimi için ilk adım 407 sayılı kanun ile 1924 yılında atılmış, ilk çay fabrikası ise 1947 yılında Rize’de kurulmuştur. Günümüzde Türkiye’de 46’sı Çaykur, 151’i ise özel sektöre ait olmak üzere 196 çay fabrikası faaliyet göstermektedir.

Dünya değerlerine bakıldığında meyve suyunda en fazla dış ticareti yapılan ürünün %39 ile portakal suyu olduğunu görüyoruz. Onu %16 ile elma suyu takip etmektedir. Bu alanda dünyadaki en önemli ihracatçı ülke %15,4’lük pazar payı ile Brezilya’dır. Brezilya, Hollanda, A.B.D., Çin ve Almanya dünyada meyve suyu ihracatının yarısını gerçekleştirirler.

İçecekleri alkollü ve alkolsüz olarak iki ana grup altında toplamak mümkündür. Sıcak alkolsüz içecekler arasında çay, kahve çeşitleri, ıhlamur, adaçayı
vb. bitki çayları, elma, limon vb. meyve çayları, kakao, salep ve sıcak çikolata sayılabilir. Soğuk
alkolsüz içecekler arasında ise su, maden suyu, meyve suyu, kola ve gazoz gibi gazlı içecekler,
buzlu çay, ayran, şalgam suyu, şerbet, enerji içeceği ve limonata gibi çeşitler sayılabilir

Su ile seyreltilen ve tat dengesi bakımından içine bir miktar şeker
de eklenebilecek olan meyveli içeceklerdir. Şeftali, kayısı gibi koyu kıvamlı veya
vişne, limon gibi ekşi tadı olan %100 meyve suyu olarak üretilmeye ve tüketilmeye
uygun olmayan meyveler bu yolla içecek hâline getirilebilir.

Meyveli içecek: Bu içecek grubunda meyve oranları genellikle %10 ile %25 arasındadır. Bunların meyve suyu ya da meyve nektarı olarak adlandırılması veya tanıtılması yanlıştır

Tonik: Su, şeker, kinin, diğer bileşenler ve katkı maddeleri eklenerek üretilen karbondioksit ile gazlandırılmış içeceklerdir. Kinin gazozu olarak da bilinir. İçerisinde
limon, greyfurt gibi özellikle turunçgillerden olan meyveler kullanılabilir.

Boza; bilinen en eski Türk içeceğidir. Darı, buğday, mısır, pirinç veya arpadan yapılmaktadır. İçinde su ve şeker de bulunur. Genellikle koyu kıvamlıdır. Tatlımsı
mayhoş bir tadı vardır. Genellikle kışın tüketilir. Boza da ayran gibi, Türklerle tarihte bir arada yaşamış veya etkileşim içinde olmuş milletlerin bazıları tarafından
benimsenmiştir ve tüketilmektedir.

Dünyada en çok bilinen, üretilen ve tüketilen belli başlı içkiler arasında fermente şekilde üretilen bira, şarap ve distile (damıtma) şekilde üretilen viski, votka, konyak, cin,
rakı gibi çeşitler yer almaktadır. Alkollü içecekler üretim yöntemlerine göre iki sınıfa ayrılmaktadır. Bira ve şarap mayalanmış içkiler olarak kabul edilirken, rakı, votka, cin, viski,
konyak, rom ve tekila gibi içkiler damıtılmış içkiler olarak sınıflandırılmaktadır.

Üretimi koşullar doğrultusunda bu denli çeşitlilik gösteren şarapları sınıflandırmada da pek çok farklı ölçütler geliştirmek mümkündür. Şarapları belli başlı sınıflandırma ölçütleri renk, kalite, şeker miktarı, aroma ve yaşıdır.

Rom; şeker kamışı şırası ya da şeker kamışı melasının önce mayalanması ve daha sonra
da damıtılması sonucunda elde edilen yüksek alkollü bir içkidir. Alkol oranı %40 -%43
arasındadır. Rom yaparken şırayı 2 ila 5 gün fermente etmek gerekmektedir. Rom, damıtma işleminden sonra meşe fıçılarda dinlendirilir. Beyaz romlar 3 ila 5 yıl, koyu renkli
olanlar 3 ila 15 yıl dinlendirilirler ve altın sarısı bir renk alırlar. Karamel katılarak rengi
koyulaştırılabilir.

Votkanın orijini konusunda Polonya ve Rusya hak iddia etse de votka dünya genelinde
bir Rus içkisi olarak bilimektedir. Rusya’da tüketilen yüksek alkollü içkilerin %87’si votkadır. Rusya aynı zamanda dünya votka tüketiminin %45’ini gerçekleştirmektedir. Ancak
votkanın Rus içki pazarındaki egemenliği son dönemlerde zayıflamaktadır.

Tekila; kırlarda kendiliğinden yetişen, kaktüse benzeyen agave bitkisinden yapılır. Alkol
oranı genellikle %40 civarındadır. Tekila orijinal olarak adını almış olduğu Meksika’nın
Tequila şehrinde bulunan mavi agave bitkisinden yapılmaktadır.