HUKUKUN TEMEL KAVRAMLARI I - Deneme Sınavı - 9

Bu ilkenin anlamı medeni yargılamada hâkimin taraflardan birinin söylemediği bir hususu kendiliğinden dikkate alamayacağı veya onlara hatırlatmada dahi bulunamayacağıdır. Örneğin önündeki davada talep zamanaşımına uğramış olsa bile hâkim bunu kendiliğinden göz önünde bulunduramaz.

Davacının karşı tarafı bir şey yapmaya, bir şey vermeye veya bir şeyi yapmaktan kaçınmaya mahkûm edilmesini istemek amacı ile açtığı davaya eda davası denir

Belli başlı karma hukuk alanları, 

Medeni
Yargılama H.

İcra-İflas
Hukuku

İş Hukuku

Çevre
Hukuku

Banka
Hukuku

Rekabet
Hukuku

Fikri
Mülkiyet H.

Sermaye
Piyasası H.

Tüketici
Hukuku'dur.

Öğretide "kendine özgü hukuk dalları" olarak ve hibrit olarak değerlendirilen hukuk alanları yaygın kullanımda, "karma hukuk dalları" olarak nitelendirilirler.

Her hukuk dalı, maddi ve şekli olmak üzere iki grup kurallar içerir. Bu nedenle doğru cevap "C"dir.

Medeni yargılama hukukuna hâkim ilkeler şunlardır;

Yargılamanın
Açıklığı İlkesi

Tasarruf
İlkesi

Taleple
Bağlılık İlkesi

Usul Ekonomisi
İlkesi

Taraflarca
Getirilme İlkesi

Hukuksal
Dinlenilme Hakkı.

Ülkemizde uygulanan icra-iflas hukukunun temel hukuk kaynağı, 09.06.1932 tarihinde çıkartılan İcra İflas Kanunu'dur.

İcra takip türleri, "ilamlı" ve "ilamsız" olmak üzere iki tanedir.

İş Kanunu'na göre işveren, "iş sözleşmesine dayalı olarak işçi çalıştıran gerçek ve tüzel kişilikler ya da tüzel kişiliği bulunmayan kurum ve kuruluşlar" olarak tanımlanmaktadır.

Arabulucu, işçi ve işveren arasındaki bir sorun çıktığı zaman "sorunun çözümünde taraflara yardımcı olan ve kendisi bir karar vermekten ziyade tarafların ortak karar vermelerini sağlayan" figürdür.

Çevre hukukuna hâkim olan ilkeler, 

Bütünleşme
İlkesi

Katılım
İlkesi

Önleme
İlkesi

İhtiyat
İlkesi

Kirleten Öder
İlkesi'dir.

Çevre hukukundaki "önleme ilkesi"nin uygulanabilmesi amacıyla, "çevre kirlenmesinin en temel nedenlerinden olan atıkların oluşmasını engellemek" için uluslararası bildirilerde önerilen uygulama; çevresel etki değerlendirmesi (ÇED) olarak belirtilmektedir.

Usul ekonomisi ilkesi davaların en az giderle ve mümkün olan en kısa sürede çözüme bağlanmasını ifade eder. Doğru yanıt B seçeneğidir.

İhtiyat ilkesi bir faaliyetin ya da herhangi bir maddenin çevreye zarar vereceği veya çevre kirliliğine yol açacağı henüz ortaya konulmamış olsa da bu durumun çevreyi koruyucu önlemler almaktan kaçınılmaması gereğini ifade eder. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Yaptırımın amaç ve işlevlerini gerçekleştirebilmesi için birtakım niteliklere sahip olması gerekmektedir. Günümüzde yaptırımın caydırıcılık, ödeticilik, toplumsal vicdanı tatmin edicilik, ölçülülük, insanilik, etkililik gibi özellikleri üzerinde durulmaktadır.

Kişisel öç aşamasının ortaya çıkardığı ölçüsüz yaptırımlar, sorunları çözeceği yerde daha da derinleştirmiştir. Cezalandırmada intikam duygusu adaleti sağlamadığı gibi yeni intikam duygularını tahrik etmiş ve toplumu sürekli kargaşa ve kaosa
itmiştir. Bu nedenle kişisel öç yerine “kısas” yöntemi uygulama alanına geçirilmiştir. Artık iki ölçü devreye girmiştir: Birincisi hukuka aykırı eylem ve zararın faili kimse ancak o kişiye karşı yaptırım uygulanacaktır. Böylece cezada şahsilik ilkesi dikkate
alınmaya başlanmıştır. İkincisi ise mağdurun, faile misliyle karşılık verme ölçütüdür. Yani kişi nasıl bir hukuka aykırı eyleme maruz kalmışsa eylemi gerçekleştiren kişiye aynısını yapma yetkisi verilmiştir.

Yaptırımın toplumsal noktadaki görevi, hukuka aykırı davranılmasını önlemek ve temel amacı da "bireylerin hukuk kurallarına uygun davranmalarını" sağlamaktır.

Yaptırımın temel özelliklerinden biri ödetici olmasıdır. Bunun anlamı, ihlalcinin ihlalden doğan sonuçları ödemek durumunda kalmasıdır. Caydırıcılıkla, "ödetici olma" sebep sonuç ilişkisi içindedir. İyi bir ödeticilik, caydırıcılığa hizmet eder.

Özel Hukuk Alanında Yaptırımlar;

İşlemin Hükümsüzlüğü

Yokluk

Mutlak Butlan
(Kesin Geçersizlik)

Nispi Butlan
(İptal Edilebilirlik)

Askıda hükümsüzlük
(Tek taraflı)

Tazminat

Zorla Yerine Getirme'dir.

Bir hukuk düzeninin her hangi bir işleme bağlamış olduğu en ağır yaptırım ‘yokluk’tur.