HUKUK TARİHİ - Deneme Sınavı - 3

Dinî kurallara dayalı olmayan bir hukuk düzeninin benimsenmesi amacıyla Lozan Barış Antlaşmasıyla kayıt altına alınan bağlayıcı hükümler çerçevesinde hukuk reformu yapmanın gerekli olduğu anlaşıldığı için hukuk resepsiyonu kaçınılmaz olmuştur. Buna göre doğru cevap C şıkkıdır.

Birinci Uyum Paketi, 4744 sayılı Kanunla, 6 Şubat 2002 tarihinde kabul edilmiş, 19 Şubat 2002 tarihli ve 24676 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak, aynı tarihte yürürlüğe girmiştir.

Osmanlı ceza hukuku ukûbât denilen İslam ceza hukukunun temel ilkeleri üzerine kuruludur. Doğru cevap A'dır.

İslam ceza hukukunda cezalandırma hakkı devlete aittir. İhkâk-ı hak yasağı da denilen bu ilke, kasten adam öldürme suçunun cezası olan kısasta dahi mahkeme kararı olmaksızın maktulün yakınlarının fâile ceza verememesi, ceza verme yetkisinin mutlak olarak devlete ait olması anlamına gelmektedir. Dolayısıyla İslam ceza hukukunda ihkak-ı hak mümkündür denilemez. Ayrıca Allah haklarını ihlal eden suçlar hakkullah şeklinde adlandırılmıştır. Doğru cevap D'dir.

Allah haklarını ihlal eden suçlar hakkullah ve kişi haklarını ihlal eden suçlar hakkulibâd gibi ayrımlar varsa da İslam ceza hukukunda en yaygın ayrım suçların had, kısas ve ta’zîr suçları olarak ayrılmasıdır. Doğru cevap B'dir.

İslam ülkesi vatandaşı olan gayrimüslimlere zimmî denir. Bunlar şarap içmesarhoşluk suçu dışındaki bütün suçlarda Müslümanlar gibi muamele görür. Doğru cevap C'dir.

İslam hukukundaki genel kabule göre hükümdarın sorumsuzluğu veya dokunulmazlığı bulunmaz. İşlediği her suçtan dolayı yargılanır ve gerekirse cezalandırılır. İslam ceza hukuku dârülislam yani Müslümanların egemenliği altındaki ülkelerde uygulanır. Suçlunun aleyhindeki ceza kanunları geriye yürümez. Doğru cevap B'dir.

Akıl hastalığı, sarhoşluk ve kusurluluk, manevi unsurla ilgili yani ceza ehliyetini etkileyen durumlar olarak karşımıza çıkmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Had suçları hırsızlık, zina, zina iftirası, şarap içme-sarhoşluk, yol kesme, isyan ve dinden dönme suçlarıdır. Kısas suçları ise adam öldürme ve yaralamadır. Bu dokuz suçun dışında kalan ve tek tek sayılmasına imkân olmayan örneğin rüşvet, kalpazanlık, casusluk gibi suçlar ta’zîr grubunu oluşturur. Doğru cevap A'dır.

Had suçları hırsızlık, zina, zina iftirası, şarap içme-sarhoşluk, yol kesme, isyan ve dinden dönme suçlarıdır. Kısas suçları ise adam öldürme ve yaralamadır. Bu dokuz suçun dışında kalan ve tek tek sayılmasına imkân olmayan örneğin rüşvet, kalpazanlık, casusluk gibi suçlar ta’zîr grubunu oluşturur. Doğru cevap E'dir.

Geliri bir köy veya mahalle halkının veya esnafın beklenmedik ihtiyaçlarını karşılamak üzere kurulan vakıflara avârız vakfı denilir. Bu vakıflar, bir köy veya mahallede veyahut da esnaf loncasında düşkünlüğü nedeniyle çalışamayanların geçimini karşılamak; fakirlerin cenazelerini kaldırmak, fakir kızları evlendirmek, fakir delikanlılara iş kurmak, evi yanan veya yıkılanlara yardım etmek, köy ve mahallenin yol ve köprü gibi bayındırlık ihtiyaçlarına kaynak sağlamak gibi amaçlarla kurulurdu. Doğru cevap D'dir.

Şer’î vergiler (Tekalif-i Şer'iye) esas olarak zekât, haraç ve cizyedir. Bunlara define vergisi (rikâz) ve gümrük vergisi de eklenebilir. Doğru cevap A'dır.