HUKUK DİLİ VE ADLİ YAZIŞMALAR

Türk Dil Kurumu sözlüğünde yer alan tanıma
göre dilekçe “bir dileği bildirmek için resmî makamlara sunulan, imzalı ve adresli, pullu veya pulsuz yazı, istida, arzuhaldir”. Pulsuz da olabilir.

Bu hak, kişilere T.C. Anayasasında siyasi haklar ve ödevler çerçevesinde anayasal bir hak olarak tanınmıştır. Anayasa’nın 74. maddesine göre “Vatandaşlar ve
karşılıklılık esası gözetilmek kaydıyla Türkiye’de ikamet eden yabancılar, kendileriyle veya kamu ile ilgili dilek ve şikâyetleri hakkında, yetkili makamlara ve Türkiye Büyük Millet Meclisine yazı ile başvurma hakkına sahiptir”.

sadece kendilerini ilgilendiren bir konuda değil  kamu ile ilgili işlerde de bu haklarını kullanabilirler.

Bilgi edinme hakkı kapsamında yapılan başvurular on beş gün içerisinde sonuçlandırılmalıdır.

Kişinin çalışma hayatını ve mesleki onurunu etkileyecek nitelik taşıyan ve yargı denetimi dışında kalan idari işlemler bilgi edinme kapsamına dâhildir.

Dilekçede hitap, metin, tarih, ad-soyad,
imza, iletişim bilgileri ve varsa ekler bölümü bulunur..

Dilekçe üzerinde sonradan silme, tahrifat, kazıntı olmamalıdır. Başka bir imkânın bulunmadığı durumlarda ise dilekçe üzerinde yapılan bu değişikliğin bilginiz dâhilinde olduğunu ifade eden, ilgili yerin paraflanması yöntemi kullanılabilir.

Tarih,  genellikle dilekçe metninin sonuna yazılır. Ancak dilekçenin sağ üst
köşesine yazılması da mümkündür. Fakat Hitabın altına eklenmez.

Adli yazışmaya ait bir dilekçe örneğini incelemeden önce, adli bir yazışmanın tam olarak (gereği gibi) hazırlanıp hazırlanmadığını belirlemek için
sorulan 6 adet soruyu ifade edelim. Buna göre adli
yazışma:
1. Somut olaya dayalı mı?
2. Gereksiz ayrıntıya boğulmuş mu?
3. İlk okumada anlaşılabiliyor mu?
4. Mantıklı mı?
5. Tartışmalara yol açabilecek nitelikte mi?
6. İkna edici mi? soruları sorulur.

Mahkemenin adı yeterlidir.

Dava dilekçesinde davacı ya da davalının adı, soyadı ve adresinin eksik olması durumunda hâkim davacıya eksikliği tamamlaması için bir hafta süre verir.

Görevsizlik veya yetkisizlik kararı verilmesi hâlinde, taraflardan birinin, süresi içinde kanun yoluna başvurulmayarak kesinleşmiş ise kararın kesinleştiği tarihten itibaren, kanun yoluna başvurulmuşsa bu başvurunun reddi kararının tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içinde kararı veren mahkemeye başvurarak, dava dosyasının görevli ya da yetkili mahkemeye gönderilmesini talep etmesi gerekir.