Adli Yazışma

Hukuk yargılamasında 5 temel aşama bulun­maktadır. Bunlar: Dilekçeler aşaması, ön inceleme aşaması, tahkikat aşaması, sözlü yargılama aşaması ve hüküm aşamasıdır.

Yargılama hukuku açısından isticvap, tarafların kendisi aleyhine olan hususlarda mahkemece sorguya çekilmesini ifade eder. İsticvap, kelime anlamı bakımından “sor­gulama” manasına gelmektedir. Davada taraf kendisini avukatla temsil ettirse dahi bizzat tarafa isticvap davetiyesi gönderilir.

Yeminin olmadığı vakıalar vardır. Tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edemeyeceği vakıalar, bir işlemin geçerliliği için kanunen iki taraflı irade açıklamalarının yeterli görülmediği haller, yemin edecek kimsenin namus ve onurunu etkileyecek vakıalar ve onu ceza soruşturması ya da kovuşturması ile karşı karşıya bırakacak vakıalar yeminin konusu olamaz (HMK 226. m.).

Bilirkişi raporunun hazırlanması için verilecek süre 3 ayı geçemez. Bilirkişinin talebi üzerine, kendisini görevlendiren mahkeme gerekçesini göstererek, süreyi 3 ayı geçmemek üzere uzatabilir.

Bilirkişi raporunun hazırlanması için verilen süre basit yargılama usulüne tabi dava ve işlerde 2 ay olarak uygulanır.

Geçerli bir özrü olmaksızın mahkemece yapılan davete uyup, tayin edilen gün ve saatte mahkeme­de hazır bulunmayan yahut mahkemeye gelip de yemin etmekten veya süresinde oy ve görüş bildirmekten kaçınan bilirkişiler hakkında, tanıklığa ilişkin disiplin hükümleri uygulanır ve durum Bilirkişilik Bölge Kuruluna bildirilir (HMK 269. m.)

Hayır. Yetki belgesi, görülmekte olan bir davayla ilgili işlem yapılması için taraflara veya onların avukatları­na verilebileceği gibi bir kişinin bir başka kişiye belirli bir işi yapması için de verilebilir.

Genel bilgi veya tecrübe ile veya hâkimlik mesleğinin gerektirdiği hukukî bilgiyle çö­zümlenmesi mümkün olan konularda bilirkişiye başvurulamaz (HMK 266. m.).

Adli yazışmada önem arz eden belgeler arasında makbuz, rapor, talimat vb. yer almaktadır.

Usulüne uygun olarak çağrıldığı hâlde, mazeret bildirmeksizin gelmeyen tanık zorla getirtilir ve gelmemesinin sebep olduğu giderler ile beşyüz TL’ye kadar disiplin para cezasına hükmolunur.

Bilirkişi raporunda; tarafların ad ve soyadları, bilirkişinin görevlendirildiği hususlar, gözlem ve inceleme konusu yapılan maddi vakıalar, gerekçe ve varılan sonuçlar ile bilirkişiler arasında görüş ayrılığı bulunmakta ise bunun sebebi, düzenlenme tarihi ve bilirkişi ya da bilirkişilerin imzalarının bulunması gerekir.

Müzekkere; yargılama makamının, bir kararın yerine getirilmesi konusunda belli bir makama yazdığı yazıdır.

Müzekkere kavramı, bir iş için herhangi bir üst makama yazılan yazı olarak da tanımlanmaktadır.

Bir mahkemenin istinabe talebinde bulunmasının sebebi, her mahkemenin kendi yargı çevresi içinde yargılama faaliyetlerini yapa­bilmesidir. Dolayısıyla bir mahkemenin yürüttüğü yargılama faaliyeti sebebiyle kendi yargı çevresi dışında yapılması gereken bir işlem varsa yapılacak işlem, hangi mahkemenin yargı çevresinde ise o mahkemeden yardım talep edilecektir.

Anayasa’nın 138. maddesinin ikinci fıkrasına göre hiçbir organ, makam, merci veya kişi, yargı yetkisinin kullanılmasında mahkemelere ve hâkimlere emir ve talimat veremez; genelge gönderemez; tavsiye ve telkinde bulunamaz.

Bir mahkemenin kendi yargı çevresi dışında yapılması gereken işlem için o işlemin yapılacağı yer mahkemesinden hukuki yardım talep etmesi istinabedir. Uygulamada buna talimat denilmektedir.

İlgili hükümlerde ilanın hangi tür gazetelerde yayımlanacağına ilişkin bir düzenleme bulunmuyorsa, ilanın ilgililerin kolayca bulup görebileceği gazetelerle yapılması gerekir.

Kanun, Cumhurbaşkan­lığı Kararnamesi ve yönetmeliklerle yayımlanması mecburi olan (özel dernekler hariç) veya genel ve katma bütçeli dairelerle il özel idareleri, belediyeler, köyler ve İktisadi Devlet Teşekkülleri ile sermayesi­nin yarısından fazlası kamu hukuku tüzel kişilerine ait bulunan teşekküllerin verdikleri reklam niteliği taşımayan ilanlar, resmî ilan sayılır (BİKK 29. m.).

Resmî ilanlar, Basın İlan Kurumunun şubesi bulunan yerlerin belediye sınırları içinde, bu şubeler aracılığı ile yayımlatılır. Kurumun şubesi bulunmayan yerlerde ise resmî ilanların yayımlanmasına valilikler aracı olurlar.

İlan suretiyle tebliğ, tebliği çıkartacak mercinin mucip sebep beyanı ile vereceği karar üzerine şu şekilde yapılır:

• İlan, ilgilinin öğrenmesini en güvenilir biçimde sağlayacağı umulan ve varsa tebliği çıkaran merciin bulunduğu yerde çıkarılan birer gazetede ve ayrıca elektronik ortamda yapılır.
• Tebliğ olunacak evrak ve ilan örneği, tebliği çıkaran mercide herkesin kolayca görebileceği bir yere de asılır.
• Merci, gerektiğinde ikinci defa ilan yapılmasına karar verebilir. İki ilan arasındaki süre bir haftadan az olamaz. Gerekiyorsa ikinci ilan, yabancı ülke gazeteleriyle de yaptırılabilir.

Gaiplik kararının istenebilmesi için ölüm tehlikesinin üzerinden en az 1 yıl veya son haber tarihinin üzerinden en az 5 yıl geçmiş olması gerekir.

Bir kimsenin ölüm tehlikesi içinde olduğunun bilinmesi ve ondan çok uzun bir süre haber alınamaması ya da çok uzun bir süre yitip gitmiş bulunması durumunda, ilgili kişilerin başvurusu ile yitikliği hâkim kararıyla onaylanıp kişiliğine son verilmesine gaiplik denir.