HÜCRE KİMYASI

Organik moleküllerin en temel sınıfını hidro­karbonlar oluşturur. Hidrokarbonlar yapılarında sadece karbon (C) ve hidrojen (H) atomlarını içeren bileşiklerdir.

Konformasyon, bir molekülün bağ kırıl­masına uğramadan, (σ) bağları etrafında dönme hareketleriyle alabileceği her türlü geometrik düzenlenmedir. Alkanlarda, karbon-karbon (sigma, σ) bağları etrafında dönme izinlidir ve molekülde konfor­masyon olarak tanımlanan geçici molekül şekilleri meydana gelir.

Tiyoller R–SH genel formülü ile gösterilen, oldukça keskin ve kuvvetli koku yayan organik molekül­lerdir. Tiyollerin bu keskin kokuları karbon sayısı arttıkça azalmaktadır.

Tepkimenin meydana geleceği merkez atom etrafında büyük hacimli grupların bulunması, merkez etrafında sterik engel yaratır.

İki veya daha fazla maddenin tepkimeye girmesiyle oluşan büyük molekülden su, metanol, amonyak gibi küçük molekülle­rin ayrılması ile sonuçlanan tepkimelere kondenzasyon denir.

Limon bitkisinin yağında bulunan sitrat, yasemin yağında bulunan jasmon, karıncalarda bulunan alarm feromonu trans-2-hekzenal, arıların alarm feromonu 2-heptanon ve balmumu güvesinin cinsel fero­monu undekanal doğal olarak bulunan bazı aldehit ve keton örnekleridir.

Esterlerin adı, kendilerini oluşturan alkol ve karboksilik asitlerin isimlerinden türetilmektedir. Esterlerin nisimlendirilmesi, önce oksijene bağlı alkil grubunun ismi, ardından karboksilik asit kökünde asit yerine "-oat ard" eki yazılarak gerçekleştirilir. Ester molekülleri arasında hidrojen bağlanması oluşmadığı için kaynama noktaları yakın molekül kütleli asitler ve alkollere göre daha düşüktür. Esterler güzel kokulu bileşiklerdir, bazı meyvelere kokusunu veren maddeler ester molekülleridir.

Tarımsal böcek savaş ilaçlarından olan paroksan, paratiyon ve malatiyon fosforik asidin ester ve tiyoesterleridir.

Haloalkanlar halojen element (Klor, iyot, brom) içeren organik yapılardır. Seçeneklerde Dikloroetan iki karbonlu etan yapısına iki klor halojeninin bağlanması ile oluşan bir haloalkandır.

Siklo eki halkalı yapıyı ifade eder. Siklopentan 5 karbonlu halkalı bir alkandır.

Propan ve isopropan yapısında 3 adet karbon, bütan 4 adet karbon, hegzan 6 adert karbon, oktan ise 9 adet karbon içermektedir.

Benzen ve etilen yapısında çifte bağlar pi bağları içeren alken yapısında bileşenlerdir. Propan da ise sadece tekli sigma bağları bulunmaktadır.

Benzenin nükleofilik özelliğinden kaynaklanan temel tepkimesi elektrofillerle gerçekleştirdiği elektrofilik aromatik yer değiştirme tepkimeleridir. Benzen halkasının halojenlenme, nitrolanma, sülfolanma, alkillenme, açillenme tepkimeleri elektrofilik aromatik yer değiştirme tepkimesi ile gerçekleşir. Yukarıdaki bileşenlerden bromobenzen ve nitro benzen bu tür reaksiyonlar sonucunda oluşmuştur.

Gliserin=gliserol (propan-1,2,3-triol) 3 hidroksi grubu içeren bir trioldür.

Homosistein, sistein, N-asetilsistein ve sistin tiyol ve disülfür grubu içeren önemli biyomoleküllerdendir.

Alkollerden metalik sodyum (Na), metalik potasyum (K) ve sodyumhidrür (NaH) gibi kuvvetli bazlarla proton koparılması sonucu kuvvetli nükleofiller olan alkoksitler (RO- ) elde edilir. Alkoksitlerin oksonyum ve alkil halojenürler ile yer değiştirme tepkimelerindenden eterler oluşmaktadır.

Heterohalkalı alifatik ve aromatik aminlerde azot atomu halkanın bir üyesidir. Piperidin halkasında azot halkanın içinde yer almaktadır diğer örneklerde halka dışında bir azot bulunmaktadır.

Hayvansal ve bitkisel yağların içerdiği trigliseritler, gliserinin alkoller ile esterleşme tepkimelerinden elde edilen biyomoleküllerdir.

Mineraller

Tiyol