HÜCRE KİMYASI

Derişim: Verilen bir çözücü veya çözeltideki çözünen madde miktarının bir
ölçüsüdür.

Solvatasyon: Eğer çözücü su değilse olay solvatasyon olarak adlandırılır

Bir çözeltinin molaritesi, 1 L çözeltide çözünen maddenin mol sayısı olarak ifade edilir, M ile gösterilir. Örneğin; 1 mol (40 g) NaOH suda çözülerek çözelti hacminin 1 L’ye tamamlanmasıyla hazırlanan çözelti 1 Molar’dir.

Dalgıç tüplerinde azot yerine helyum kullanılırsa bu risk azalır, çünkü helyumun kandaki çözünürlüğü azota göre daha azdır. Ayrıca helyum atomları daha küçük olduğu için hücre zarından daha kolay geçebilir ve zarar daha az olur.

Doğal makromoleküllerin mol kütlelerinin tayininde osmometri kullanılır.

Hipotonik çözeltiler ise içinde bulunduğu hücreye göre yoğunluğu daha az olan çözeltidir. Hücre, hipotonik ortama konulursa bulunduğu ortamdaki suyu içine çeker ve şişer.

Kolloidler: Mikroskopla görülemeyecek kadar küçük fakat ışığı saçacak kadar büyük taneciklerin oluşturduğu süspansiyonlardır.

Difüzyon, gaz veya sıvı moleküllerin sahip oldukları kinetik enerji yardımıyla rastgele yer değiştirmesidir.

Bir membranla ayrılmış iki çözeltideki iyonlardan bazıları membrandan geçebilirken, bazıları geçmiyorsa bir Donnan dengesi oluşur, bu elektrokimyasal bir dengedir.

Çözüneni uçucu olmayan çözeltilerin kolligatif özellikleri; buhar basıncı düşmesi, kaynama noktası yükselmesi, donma noktası alçalması ve osmotik basınçtır.

Bir çözeltinin molaritesi, 1 L çözeltide çözünen maddenin mol sayısı olarak ifade edilir, M ile gösterilir. Örneğin; 1 mol (40 g) NaOH suda çözülerek çözelti hacminin 1 L’ye tamamlanmasıyla hazırlanan çözelti 1 Molar’dir.

Benzen-apolar

Su-polar

Yağ-apolar

Tuz-iyonik

I-III (benzen-yağ) eşleşmesi ''benzer benzeri çözer'' kuralına uymaktadır.

π = n x V / R x T
Burada; π osmotik basıncı, n çözünenin mol sayısını, V çözelti hacmini, R gaz sabitini ve T sıcaklığı göstermektedir.

Eğer bu kırmızı kan hücreleri, derişimi %0,92’den fazla olan bir NaCl çözeltisine konulursa su, hücrelerin içinden dışarıya doğru akar ve hücreler büzülür. Böyle çözeltilere de hipertonik çözeltiler adı verilir.

Mayonez bir emülsiyon olup, yağ içinde asılı su damlacıklarından oluşur.

Aerosol, katı fazın gaz fazında dağılması ile oluşur. Duman aerosol kolloid türüne örnek olarak verilebilir.

Difüzyonun büyüklüğü çeşitli faktörlere bağlı olarak değişir. Bunlar; derişim farkı, sıcaklık, molekülün kütlesi, yüzey alanı ve ortam halidir. Moleküller difüzyon hızı maddenin hâline bağlıdır. Örneğin; gazlar sıvılardan daha hızlı difüzlenir. Sıcaklık arttıkça difüzyon artar. Küçük moleküller büyük moleküllerden daha hızlı difüzlenir. Bir membrandan maddenin difüzyonu söz konusu ise membran kalınlığı arttıkça hız azalır. Hücre zarında difüzyon, aynı molekülün sudaki difüzyonundan çok daha yavaştır. Membran difüzyonunu sınırlayan faktör ise lipid çift tabakasıdır. Polar ve iyonize moleküller ya hiç ya da çok az difüze olur.

Sitoplazmadaki nükleik asitler, fosfat grupları ile proteinler ise karboksilleri ile Donnan fazları oluştururlar. Canlı hücre, çözünmüş maddeleri suda çözünmeyen bileşikleri hâline dönüştürerek ortamdan uzaklaştırarak veya tersine tepkimeyle serbest hâle geçirerek de madde derişimini denetim altında tutar. Donnan dengesi, membrandan geçebilen K+ ve Cl– iyonları ile membrandan geçemeyen protein anyonlarının dengedeki dağılımını ifade eder.

Difüzyon, gaz veya sıvı moleküllerin sahip oldukları kinetik enerji yardımıyla rastgele yer değiştirmesidir.