HÜCRE KİMYASI

Günümüzdeki modern hücre biyolojisinin geliştirilmesine temel oluşturan “Hücre Teorisi”, bu çalışmaları takiben 1855 yılında Alman fizyolog Rudolf Virchow’un modern hücre teorisinin üçüncü prensibini ileri sürmesiyle tamamlanmış oldu.
"Hücreler var olan diğer hücrelerin bölünmesi sonucu meydana gelirler."
Böylece, hücrenin yalnızca tüm organizmaların yapısal temel birimi olmayıp aynı zamanda üremenin de temel ünitesi olduğu ileri sürülmüş
oldu.

Prokaryotlar içinde bakteriler ve siyanobakteriler, ökaryotlar içinde ise bitkiler, hayvanlar, protistler ve fungiler yer alır

Prokaryotik hücreler hücre zarı, hücre duvarı ve onun üzerinde kapsülle çevrilidir. Hücre yüzeyinden uzanan kamçı ve çok sayıda
pilusa sahiptirler. Hem oksijenli (aerobik) hem de oksijensiz (anaerobik) solunum yapan tipleri bulunur. Prokaryotlarda genetik madde olan DNA molekülü tek ve halkasal olarak sitoplazmada yer alır ve nükleoid adı verilir. İşlevlerini sitoplazmada gerçekleştiren DNA yapısal olarak daha basit organize olmuştur. Çok sayıda protein sentezi yapan ribozomlar sitoplazmada yer alırlar.

Zar yapı içinde madde geçişini sağlayan por adı verilen geçitler bulunur.

İyonların geçişi için gerekli kuvvet kendilerinin neden olduğu zar potansiyelinden elde edilir. Bir zarın iki yanında bulunan iyonların kimyasal
derişimleri ve elektrik potansiyellerindeki farklılığa elektrokimyasal gradient denir. Böylece iyonlar konsantrasyonlarının yoğun olduğu bölgeden düşük olduğu bölgeye kanallar aracılığı ile geçmeye zorlanırlar.

Katı partiküllerin endositoz ile hücre içine alınmasına fagositoz (yeme), sıvıların alınmasına ise pinositoz (içme) denir.

Ökaryotik hücrelerin daimi organeli olan mitokondriler oksijenli solunumun (aerobik) yapıldığı kompartımanlardır.

Ökaryotik hücrelerin sitoplazması boyunca çekirdeğe kadar uzanan bir zarlar ağının oluşturduğu endoplazmik Retikulum (ER) birbirine bağlantılı kanallar sistemidir.

Ribozomlar %65 ribonükleik asit (RNA) ve %35 proteinden oluşan protein sentezinin yapıldığı zar içermeyen mikromakinalardır.

İntegrinler, çok sayıda hücre-hücre etkileşimini ve hücre-matriks etkileşimini sağlayan, birçok hücre tipinde bulunan yapışma reseptörüdürler ve HYM olarak yapıştırma işlevi görürler.

Zigot; birer takım kromozoma sahip haploid yumurta ve sperm hücrelerinin birleşmesi sonucu iki takım kromozama sahip olan dipliod bir hücredir. Doğru cevap A'dır.

Prokaryotlarda, anaerobik ya da aerobik metabolizma olabilir. Ökaryotlar aerobiktir. Buna göre doğru cevap B'dir.

Bitki hücresinde plastidler bulunduğundan, doğru cevap D'dir.

Oksijenli solunum, mitokondrinin işlevi olduğundan doğru cevap E'dir.

Mitokondriler oksijenli solunumun gerçekleştiği hücrenin enerji santralleridir. İşlevinden dolayı farklı hücrelerdeki sayısı ve lokalizasyonu değişebilir. Çoğu metabolik reaksiyonda enerji kaynağı olarak kullanılan ATP (adenozin üç fosfat) burada sentezlenir. Doğru cevap D'dir.

Lizozomlar 0.5 -1.0 mm çapında tek bir zarla çevrilmiş salgı veziküllerinden gelişen organellerdir. Protein, karbonhidrat ve yağlar gibi biyomolekülleri parçalayan enzimleri içerirler. Doğru cevap E'dir.

Bazı hücrelerde tek zarla çevrili olan vakuol ya da koful adı verilen diğer bir zar-bağımlı organel bulunur. Bitki hücreleri genellikle büyük ve tek vakuol içerirken hayvan ve maya hücreleri geçici depo ya da taşıma amaçlı küçük vakuollere sahiptir. Hücrede oluşan artık ürünler ve sıvılar burada depolanır. Doğru cevap C'dir.

Ribozomlar %65 ribonükleik asit (RNA) ve %35 proteinden oluşan protein sentezinin yapıldığı zar içermeyen mikromakinalardır. Doğru cevap B'dir.

Desmozomlar (macula adherens): Zarlar arasında geniş aralıklı plaka şeklinde yapılardır. doğru cevap B'dir.

Selektinler hücre yüzey glikoproteinleri olup kan damarlarının iç yüzeyini kaplayan endotelyal hücreler
ya da platelet hücreleri ile lökositlerin etkileşiminde önemli rol oynarlar. Her hücre tipinde farklı selektinler üretilir. Lökositlerde L-selektin, endotelyal hücrelerde E-selektin ve plateletlerde P-selektin (c) ifade edilir. Doğru cevap B'dir.