HÜCRE KİMYASI - Deneme Sınavı - 26

Hidrolitik Kırılma Reaksiyonları: Hidroliz reaksiyonlarında, bir molekülü 2 farklı moleküle ayırmak için su kullanılmaktadır. Yani, bir maddenin suyun H+ ve OH– iyonunu ayrı ayrı bağlayarak, kendini oluşturan yapı birimlerine ayrılmasıdır. Bu tip metabolik reaksiyon en çok sindirim sisteminde meydana gelir. Hidroliz reaksiyonlarına ester hidrolizi, amid hidrolizi, glikozidik bağ hidrolizi örnek olarak verilebilir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Aynı molekül formülüne sahip oldukları hâlde, atomların farklı bir sıra ile bağlı olduğu bileşiklere yapı izomeri denir. Propiyonik asit ve metil asetat moleküllerinin formülü C3O2H6 şeklindedir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Aynı molekül formülüne sahip oldukları hâlde, atomların farklı bir sıra ile bağlı olduğu bileşiklere yapı izomeri denir. Enantiyomerler birbirlerinin ayna görüntüsü olan ancak üst üste koyulduğunda çakışmayan stereoizomerlerdir. Ayna görüntüsü ilişkisi olmayan stereoizomerlere diastereomer denir. Kendi ayna görüntüsü ile üst üste çakışmayan bir nesne veya bir moleküle kiral denir. Doğru cevap C şıkkıdır.

2-Klorobütan örneğine bakıldığında 2-numaralı karbon atomuna metil, hidrojen, etil ve klor olmak üzere dört farklı grup bağlıdır. 2 numaralı karbon atomuna dört farklı grup bağlı olduğundan 2 numaralı karbon atomu stereomerkezi (stereojenik merkez veya asimetrik atom) oluşturmaktadır. Doğru cevap C şıkkıdır.

Bir molekülün kiral olduğunu anlamanın üç farklı yolu vardır. Bunlar:
• Bir molekül kendi ayna görüntüsü ile çakışmıyorsa kiraldir.
• Düzgün dört yüzlü tek bir stereomerkeze sahip ise molekül kiraldir. 
• Eğer bir molekül simetri düzlemine sahip değil ise o molekül kiraldir.

Doğru cevap E şıkkıdır.

Doğru cevap B şıkkıdır.

Hücre yüzeyine bakan glikoproteinler ile glikolipitler birlikte “Glikokaliks” adı verilen bir karbonhidrat yüzey kılıfı meydana getirir. Glikokaliks hücreyi korur, her hücre için özeldir ve hücrelerin birbirini tanıması ve hormonların hücreleri tanıması için belirteç görevi yapar. Zar yapı içinde madde geçişini sağlayan por adı verilen geçitler bulunur. Doğru cevap B şıkkıdır.

Doğru cevap B şıkkıdır.

2,3-Dikloropentanda iki stereomerkez olduğundan n = 2 dir. Bunu stereoizomeri veren formülde yerine koyarsak 2'2= 4 stereoizomeri vardır. Doğru cevap D şıkkıdır. 

Doğru cevap C şıkkıdır.

Enantiyomerleri ayırmak için üç yöntem bulunmaktadır.
1. Pasteur yöntemi
2. Enantiyomerleri diastereomere çevirmek
3. Kiral kramatografik yöntem

Doğru cevap E şıkkıdır.

Pasteur yöntemi; İlk kez 1848 yılında Louis Pasteur tartarik asitin tuzlarından oluşan rasemik karışımı basit yöntemlerle ile ayırmayı başardı. Araştırmaları sırasında tartarik asittin rasemik karışımını, tartarik asittin sodyum amonyum tuzuna dönüştürür. Daha sonra tuzları incelerken iki farklı kristal yapısının olduğunu fark etti. Bir cımbız ve büyüteç yardımı ile bu kristalleri birbirinden ayırdı. Enantiyomerleri diastereomere çevirmek; Bu yöntemde rasemik karışım hâlinde bulunan enantiyomerler diastereomerlerine çevrilir. Bunun için de rasemik karışım hâlinde bulunan enantiyomerler, başka saf bir enantiyomer ile tepkimeye sokulur. Tepkime sonucu oluşan ürünler artık diastereomerlerdir. Diastereomerler erime noktası, kaynama noktası, çözünürlük vs. gibi fiziksel özelikleri farklı olduğundan kristallendirme, ekstraksiyon, vs. gibi basit ayırma yöntemleri ile birbirinden ayrılabilirler. Kiral kramatografik yöntem; Bu yöntemde, katı bir destek (Silika jel, SiO2 ya da alüminyum oksit Al2O3) üzerine sabitlenmiş optikçe aktif bir yardımcı ((+)-tartarik asit yada başka uygun optikçe aktif bileşik) kullanılır. Katı destek maddesi kolona doldurulur. Daha sonra rasemik karışım çözelti haline getirilerek kolona yavaşça boşaltılır. Uygun olan bir çözücü kolona aktarılarak rasemik karışımın yürümesi sağlanır. Rasemik karışımdaki enantiyomerlerin her birinin kolon dolgu maddesi ile olan etkileşim mekanizması ve süreleri farklıdır. Bu neden ile enantiyomerlerin kolonda yürüme süresi farklı olacak ve böylece etkin bir ayırma meydana gelecektir. Bu yöntem diğer iki yönteme göre daha uygun olan bir yöntemdir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Bakterilerde 3 tane initasyon faktör ve ökaryotlarda en az 12 initasyon faktör bulunur. Doğru cevap D şıkkıdır.

Bir membranla ayrılmış iki çözeltideki iyonlardan bazıları membrandan geçebilirken, bazıları geçmiyorsa bir Donnan dengesi oluşur, bu elektrokimyasal bir dengedir.

Sulu çözeltilerinin tadı ekşi ve turnusol kağıdını kırmızıya dönüştürenler asit, buna karşın tatları acı ve turnusol kağıdını maviye dönüştürenler baz olarak adlandırılır.

Bir bileşik farklı bileşiklere karşı hem asit hem de baz gibi davranabiliyorsa amfoter (amfiprotik) bileşik olarak adlandırılır.

Nitrik asit (HNO₃) ve perklorik asit (HClO₄) gibi asitler kuvvetli asittir ve sulu çözeltide tamamen iyonlaşırlar. Asetik asit (CH₃COOH) ve nitröz asit (HNO2) gibi asitler zayıf asittir ve sulu çözeltide tamamen iyonlaşamazlar.

Otoprotoliz: Su molekülünün başka bir su molekülü ile hidronyum ve hidroksit iyonu oluşturduğu tepkimeye, suyun kendi kendine iyonlaşması (otoprotoliz) denir.

Nötral sulu çözeltide, pH=pOH=7’dir. Asidik çözeltide pH<7, bazik çözeltide ise pH>7’dir.

Bazı asitler molekül başına iyonlaşabilen birden fazla H⁺ iyonu içerirler. Böyle asitlere poliprotik (çok protonlu) asitler denir.