HÜCRE KİMYASI - Deneme Sınavı - 23

Periyodik çizelgede aynı grupta yer alan elementlerin hidrojenli bileşiklerinde asitlik kuvveti, merkez atomun büyüklüğü arttıkça artar. Örneğin; HF < HCl < HBr < HI hidrojenli bileşiklerinin asitlik kuvveti grupta yukarıdan aşağıya doğru inildikçe artar. Bunun nedeni atom büyüklüğüne bağlı olarak bağın zayıflaması ve daha kolay kopmasıdır.

Bir asitle bir bazın tepkimeye girmesi sonucunda meydana gelen maddeye tuz denir.

Vücutta asit-baz dengesinin sağlanmasında etkili başlıca dört tampon sistemi vardır. Bunlar karbonik asit/bikarbonat, hidrojenfosfat/dihidrojen fosfat, asit protein/proteinat ve asit hemoglobin/hemoglobinat tampon sistemleridir. Bikarbonat (HCO₃ ^– )-karbonik asit en önemli biyolojik tampon sistemidir.

Biyomoleküllerin öncül molekülleri olan monomerlerden nükleotitler birbirlerine bağlanarak nükleik asitleri, amino asitler polipeptitleri ve monosakkaritler ise polisakkaritleri meydana getirir. Aminoasitler peptit bağlarıyla, nükleotitler fosfodiester bağlarıyla ve monosakkaritler glikosidik bağlarla birbirine bağlanırlar.

Proteinler, karbonhidratlar, Proteinlar, enzimler, vitaminler ve hormonlar gibi makromoleküller hücrenin organik içeriğini meydana getirirken su ve mineraller ise hücrenin anorganik bileşenidir.

Biyomoleküller temel olarak karbon (C), hidrojen (H), oksijen (O), azot (N), kükürt (S) ve fosfor (P) atomlarını içeren organik moleküllerdir.

Proteinlerin temel yapıtaşı olan aminoasitler, isimlerinden de anlaşılacağı gibi amin (-NH2) ve karboksilik asit (-COOH) olmak üzere iki türde fonksiyonel gruba sahiptir. Glukoz molekülü de alkol (-OH) ve aldehit (-CHO) fonksiyonel gruplarını içermektedir.

Konformasyon, bir molekülün bağ kırılmasına uğramadan, (σ) bağları etrafında
dönme hareketleriyle alabileceği her türlü geometrik düzenlenmedir.

Molekül formülü aynı, yapı formülleri farklı olan bileşiklere izomer bileşikler, bu olguya ise izomerizm adı verilir.

Disübstitüe alkenlerde ikili bağ karbonları üzerindeki sübstitüentler, ikili (π) bağın aynı yüzünde bulunuyorlarsa cis izomer, farklı yüzünde bulunuyorlarsa trans izomer olarak adlandırılır.

Alkenlere hidrojen halojenürlerin katılmasında hidrojen halojenürlerin etkinlik sıralaması HI> HBr> HCl> HF şeklindedir ve bu tepkimelerde yaygın olarak HBr kullanılır.

Aromatik hidrokarbonlar;Benzen,Piridin, Furan, Pirol, Tiyofen.

Alkanlardaki bir veya daha fazla hidrojenin hidroksil (–OH) grubu ile yer değiştirdiği fonksiyonel gruplar alkoller olarak adlandırılır.

Okzalik asit

HOOC COOH

Aynı molekül formülüne sahip oldukları hâlde, atomların farklı bir sıra ile bağlı olduğu bileşiklere yapı izomeri denir.

Ayna görüntüsü ilişkisi olmayan stereoizomerlere diastereomer denir. Enantiyomerler birbirlerinin ayna görüntüsü olan ancak üst üste koyulduğunda çakışmayan stereoizomerlerdir.Kendi ayna görüntüsü ile üst üste çakışmayan bir nesne veya bir moleküle kiral denir. Bir molekülde herhangi iki grubun kendi aralarında yer değiştirmesi ile yeni bir stereoizomer oluşturacak özellikte gruplar taşıyan bir atom stereomerkez (Stereojenik merkez veya asimetrik atom) olarak tanımlanır. Bir moleküldeki atomların bağlanma düzeni aynı fakat uzaydaki yönlenişleri farklı olan izomer türlerine stereoizomer denir.