HÜCRE KİMYASI - Deneme Sınavı - 3

Sayfa 92 de ki Tablo 3.8 de 2. satırda doğru yanıt bulunmaktadır.

Tablo 3.9 Halojenlerin ve Soy Gazların mol kütleleri ve Kaynama Noktaları verilmiştir.

Hidrojen bağı, kovalent
ve iyonik bağdan daha zayıf; dipol-dipol ve London
kuvvetlerinden daha kuvvetlidir.

Kütle numarası veya atom kütlesi ise atomun sahip olduğu proton ve nötronların
toplam sayısına eşittir. P

Periyodik çizelgede bir periyot boyunca soldan sağa ve bir grup boyunca yukarıdan
aşağı elementlerin, elektron dizilimlerine bağlı olarak, atom yarıçapı, iyonlaşma enerjisi, elektronegatiflik
ve elektron ilgisi değerleri gibi periyodik özellikleri düzgün bir değişim göstermektedir.

Bir periyot boyunca
soldan sağa gidildikçe atom yarıçapı azalmaktadır. Bu durumda, bir
grup boyunca yukarıdan aşağı inildikçe birinci iyonlaşma değerleri azalır, bir periyot boyunca soldan sağa
gidildikçe artar. Bir periyot boyunca soldan sağa gidildikçe atom yarıçapı, dolayısıyla atom büyüklüğü, azalır ve elektronlar çekirdek tarafından daha kuvvetle tutulurlar. Bu durumda elektron ilgisi, bir grup boyunca yukardan aşağıya azalır, bir periyot boyunca soldan sağa artarSonuç olarak, elektronegatiflik, bir periyot
boyunca soldan sağa artar, grup boyunca yukarıdan aşağıya azalır.

Kovalent bağ, Lewis tarafından, bir elektron çiftinin
atomlar arasında ortaklaşa kullanılması olarak tanımlanmıştır. Bağlayıcı kuvvet, ortaklaşa kullanılan
elektronlar ile atom çekirdekleri arasındaki çekme
kuvvetidir

Dipol-dipol kuvvetleri dipol momente sahip olan polar moleküller arasında gözlenen çekim kuvvetleridir. Polar bir molekülün
kısmi pozitif tarafı diğer bir polar molekülün kısmi negatif tarafına yakın olduğunda bu iki molekül birbirini çeker. İki polar molekül arasındaki bu elektrostatik çekimin sonucunda oluşan kuvvete
dipol-dipol kuvveti adı verilir

Hidratasyon: Çözünen taneciklerin etrafının su molekülleri ile çevrilmesine denir.

Solvatasyon: Eğer çözücü su değilse olay solvatasyon olarak adlandırılır.

Genellikle polar maddeler polar çözücülerde, apolar maddeler ise apolar çözücülerde çözünürler. Buradaki kural “benzer benzeri çözer” olarak ifade edilebilir. Buna göre benzer molekül yapısındaki bileşikler, benzer moleküller arası kuvvetlere sahiptirler ve birbirleri içinde çözünürler. Birbirlerinden farklı yapıda olan bileşiklerin çözelti oluşturması mümkün değildir.

Uzun bir cam boru içine şeker (sakkaroz) çözeltisi ve saf su konulduğunu ve bu iki sıvı yüzeyinin yarı geçirgen bir membran (sadece suyun geçişine izin veren) ile ayrıldığını düşünelim (Şekil 4.3). Su molekülleri membrandan her iki tarafa da geçebilirken, çözelti içinde bulunan su moleküllerinin sayısı saf sudan daha az olduğu için saf sudan çözeltiye doğru net bir akış söz konusudur (osmoz). Başlangıçta sıvı seviyeleri aynı olmasına karşın zamanla çözeltinin boru içinde yükseldiği gözlenir. Sakkaroz çözeltisinin derişimi ne kadar fazla ise borudaki yükselişi de o kadar fazla olur. Çözelti seviyesinin yükselmesiyle yükselen sıvının yaptığı hidrostatik basınçtan dolayı çözelti tarafına geçiş hızı azalırken çözücü tarafına geçiş hızı artar ve sonuçta her iki hız da birbirine eşit olduğu anda, her iki geçiş arasında dinamik bir denge kurulur. Osmotik basıncın büyüklüğü sadece çözeltinin birim hacminde çözünen tanecik sayısına bağlıdır.

Çözeltilerin özellikleri, çözeltiyi oluşturan maddelerin özelliklerinden farklıdır ve çözünen maddenin türüne ve derişimine bağlıdır. Bir çözeltide çözünmüş maddenin yapısına bağlı olmayıp, tanecik sayısına bağlı olan özelliklere kolligatif özellikler (sayısal özellikler) denir. Çözüneni uçucu olmayan çözeltilerin kolligatif özellikleri; buhar basıncı düşmesi, kaynama noktası yükselmesi, donma noktası alçalması ve osmotik basınçtır. Bu özelliklerden ozmotik basınç, besinlerin biyolojik hücre duvarlarından geçişine ve çözeltilerin bitkilerde hareketine katkıda bulunur.

Kolloidler: Mikroskopla görülemeyecek kadar küçük fakat ışığı saçacak kadar büyük taneciklerin oluşturduğu süspansiyonlardır. Kolloidler kendilerini oluşturan bileşenlerin fazlarına göre sınıflandırılırlar. Bir katının bir sıvı içinde dağılmasıyla oluşan süspansiyona sol ve bir sıvının diğer bir sıvı içinde dağılmasıyla oluşan yapıya ise emülsiyon denir. Örneğin; kumlu su bir sol olup silikanın su içinde dağılmasıyla oluşur. Mayonez bir emülsiyon olup, yağ içinde asılı su damlacıklarından oluşur. Köpük ise bir sıvı veya katı içinde bir gazın dağılmasıyla oluşan bir süspansiyondur.

Bir katı emülsiyon, bir sıvı veya katı fazın bir katı içinde oluşturduğu süspansiyondur. Jelatinli tatlılar bir tür katı emülsiyondur ve jel olarak isimlendirilir. Sulu kolloidler dağıtılan madde ve su arasındaki moleküler etkileşimlerin kuvvetine bağlı olarak hidrofilik ve hidrofobik olarak sınıflandırılabilir. Yağ molekülleri ile su molekülleri arasında çok az bir çekim kuvveti olduğundan, su içinde yağ (süt gibi) ve yağ içinde su (mayonez gibi) süspansiyonları hidrofobik kolloidlerdir.

Vücut sıvısı ile aynı osmotik basınca sahip böyle bir çözeltiye izotonik çözelti denir. Eğer bu kırmızı kan hücreleri, derişimi %0,92’den fazla olan bir NaCl çözeltisine konulursa su, hücrelerin içinden dışarıya doğru akar ve hücreler büzülür. Böyle çözeltilere de hipertonik çözeltiler adı verilir.

Bir çözeltinin molaritesi, 1 L çözeltide çözünen maddenin mol sayısı olarak ifade edilir, M ile gösterilir. Örneğin; 1 mol (40 g) NaOH suda çözülerek çözelti hacminin 1 L’ye tamamlanmasıyla hazırlanan çözelti 1 Molar’dir.

 M = Çözünenin mol sayısı (mol) /Çözelti hacmi (L)

Donnan Dengesi: Bir membranla ayrılmış iki çözeltideki iyonlardan bazıları membrandan geçebilirken, bazıları geçmiyorsa bir Donnan dengesi oluşur, bu elektrokimyasal bir dengedir. Donnan dengesinde membranın her iki yanındaki iyonların derişimleri birbirine eşit değildir, ancak membranın her iki yanı da elektriksel olarak nötürdür . Elektrostatik Donnan dengesinin çeşitli ölçeklerde oluşması, hücre içi ve hücreler arası iyonik maddelerin taşınımında ve dağılımında önemli rol oynar.

Difüzyon, gaz veya sıvı moleküllerin sahip oldukları kinetik enerji yardımıyla rastgele yer değiştirmesidir.

KOLLOİDAL KARIŞIMLAR

Tablo 4.1 Kolloidlerin sınıflandırılması

Tablo 4.1 Kolloidlerin sınıflandırılması