HÜCRE KİMYASI - Deneme Sınavı - 16

Derişimi düşük olan çözeltilere seyreltik çözeltiler denir.

İyonik bileşiklerin çözünmesi sonucu oluşan çözelti içindeki iyonların varlığı elektrik akımının iletilmesini sağlar. Böyle çözeltilere elektrolit çözeltiler denir.

Su molekülleri ile hidrojen bağları kurarak suda çözünen moleküllere suyu seven, hidrofilik moleküller denir.

Bir çözeltinin molaritesi, 1 L çözeltide çözünen maddenin mol sayısı olarak ifade edilir, M ile gösterilir.

Bir çözeltide çözünmüş maddenin yapısına bağlı olmayıp, tanecik sayısına bağlı olan özelliklere kolligatif özellikler denir. Kolligatif özellikler buhar basıncı düşmesi, kaynama noktası yükselmesi, donma noktası alçalması ve osmotik basınçtır.

Hipotonik çözeltiler ise içinde bulunduğu hücreye göre yoğunluğu daha az olan çözeltidir.

Çözeltilerin donma noktasındaki azalma o çözeltideki çözünmüş maddenin tanecik sayısına bağlı olarak değişir.

Bir sıvının diğer bir sıvı içinde dağılmasıyla oluşan yapıya ise emülsiyon denir. Süt su içerisinde yağ damlacıklarının dağıldığı bir emülsiyon örneğidir.

Hücrenin yapısını oluşturan ve işlevlerini gerçekleştiren yüksek seviyede organize olmuş ve düzinelerden milyonlara varan karbon atomları içeren çok büyük moleküllerdir. Bunlar dört temel grup olan nükleik asitler, proteinler, karbohidratlar ve lipitlerdir.

DNA molekülü çok önemli 8 özelliğe sahiptir:
1. İki polinükleotid iplik çift-sarmal yapıdadır.
2. Azot içeren bazlar, şeker-fosfat iskeletinden molekülün merkezine doğru çekilmişlerdir ve bir baz daima diğer zincirdeki tamamlayıcı bir baz ile çift oluşturur.
3. Her baz çifti zayıf hidrojen bağları ile birbirine tutunurlar. A daima T ile iki hidrojen bağı ve C ise G ile üç hidrojen bağıyla çift
oluşturur. Çiftler baz – komplementeri olarak ifade edilir.
4. Bu iki iplik antiparalel yani zıt polariteye sahiptir. Bir iplik 5' 3' diğeri ise 3' 5' yönünde yer alır.
5. Çift-sarmal yapı büyük ve küçük olmak üzere iki oluk ya da kıvrıma sahiptir.
6. Sarmalın çapı 2 nm olup 10 baz çifti içeren her büyük kıvrımı 3.4 nm uzunluktadır. Her baz çiftinin arası ise 0.34 nm’dir.
7. Sağa dönüşümlü bir sarmaldır.
8. Adenin sayısı timine, guanin sayısı sitozin sayısına eşittir.

RNA molekülü bir nükleik asit olmasına rağmen DNA‘dan farklı özellikleri bulunmaktadır. Bunlar:
• Şeker grubu olarak deoksiriboz yerine riboz içerir.
• Azotlu bazlardan timin yerine urasil yer alır.
• Normal olarak tek-iplikli ama sıklıkla aynı iplik üzerindeki tamamlayıcı bazların çift oluşturmasıyla karmaşık sabit bir ikincil yapıya (saç-tokası ya da gövde-lop) sahiptir.

Replikasyon, DNA molekülünün taşıdığı genetik bilgilerin sonraki kuşaklara aktarılması için kopyasının sentezlemesi olayıdır.

Gen, protein gibi işlevsel bir ürün için genetik kod taşıyan genetik maddenin (nükleik asit) bir bölümüdür.

Vücutta sentezlenemeyen, protein yapısı için besinlerle alınması zorunlu olan amino asitlere esansiyel amino asitler denir. Arjinin, histidin, izolösin, lösin, valin, lizin, metiyonin, threonin, fenilalanin ve triptofan bu gruba girmektedir.

Peptit bağı bir amino asitin karboksil (C-) ucu ile diğer bir amino asitin amino (N-) ucu arasında meydana gelen bir dehidrasyon reaksiyonu sonucu karbon ile azotun kovalent olarak bağlanması ile oluşur.

Proteinlerin büyüklüğü, dalton birimi (atom kütlesi) ve onun 1000 katı olan kilodalton (kDa) ile ya da içerdikleri amino
asitlerin sayısı ile ölçülebilir.

Ribozomlar: Protein sentezinin yapıldığı, mRNA ile tRNA’lar arasındaki bağlantının kurulduğu zar içermeyen hücresel makinalardır. Büyük ve küçük alt birim olmak üzere iki kısımdan oluşur.

Polisakkaritlerin yani şekerlerin tatlılık özellikleri taşıdıkları –OH (hidroksil) gruplarından dolayıdır.

Zigot; birer takım kromozoma sahip haploid yumurta ve sperm hücrelerinin birleşmesi sonucu iki takım kromozama sahip olan dipliod bir hücredir. Doğru cevap A'dır.

Prokaryotlarda, anaerobik ya da aerobik metabolizma olabilir. Ökaryotlar aerobiktir. Buna göre doğru cevap B'dir.