HİZMETLER EKONOMİSİ

Ülkemizde alt sektörler itibarıyla hizmetlerin istihdama katkısını 2005 yılı verileriyle OECD ülkeleriyle karşılaştırmalı olarak değerlendirdiğimizde; diğer ülkelere oranla eğitim, sağlık ve sosyal hizmetlerin katkısının % 9.4 ile çok düşük kaldığı görülmektedir. Bu oran ABD’nde % 24.7; Norveç’te % 28.5; Fransa’da % 22.7; Yunanistan’da % 17.1; İspanya’da % 15.2; Polonya’da % 16 ve Japonya’da % 27.8 olmaktadır. En yüksek pay ise % 19.2 ile restoran ve oteller, toptan ve perakende ticarete aittir.

2010 yılı verilerine göre, hizmet ticaretinde fazla veren ülkelerin başında ABD, İngiltere, İsviçre, Fransa, Belçika, Hollanda, İspanya, Hindistan, Singapur ve Türkiye gelmektedir. Bu durum, Türkiye’de hizmet ticaretinin önemini açıkça ortaya koymaktadır.

Hizmet alt kalemlerinden en fazla ticaret fazlası veren turizm sektörü birinci sırada, diğer taşımacılık hizmetleri ve inşaat hizmetleri sırasıyla ikinci ve üçüncü sırada yer almaktadır.

Bilişim ürünü, bir çözümün raftan sağlanan donanım, malzeme ve yazılımlarından oluşan parçalarıdır.

2008 itibarıyla bilgisayar ve İnternet kullanım oranının en yüksek olduğu yaş
grubu 16-24’tür.

En fazla bilgisayar ve İnternet kullanım oranları sırasıyla % 87.9 ve % 87.2
ile yüksekokul, fakülte ve üstü mezunlarındadır.

Türkiye’de 16-24 yaş grubundaki kadınların internet kullanımı erkeklerden daha düşüktür.

2008 yılında İnternet kullanan hanehalkı bireylerinin % 76’sı gazete ya da dergi okuma, % 74’ü e-posta gönderme alma, % 69.7’si anlık ileti gönderme, % 65.2’si müzik indirme ya da dinleme için İnternet’i kullanmıştır.

İnternet üzerinden kişisel kullanım amacıyla mal veya hizmet siparişi vermiş ya
da satın almıştır. İnternet erişimi üzerinden hiç mal veya hizmet siparişi vermeyen ya da satın almayan hanehalkı bireylerinin oranı ise % 88.4’tür.

2008 yılının son çeyreğinde başlatılan ve E-devlet kapısı diye adlandırılan e-devlet uygulaması (www.turkiye.gov.tr) tüm kamu hizmetlerine tek bir noktadan erişim imkânı sağlayan bir İnternet sitesi olmaktadır. Bu uygulamanın
amacı, kamu hizmetlerini vatandaşlara, işletmelere ve kamu kurumlarına bilgi ve iletişim teknolojileriyle, etkin ve verimli bir şekilde sunmaktır.

2008 yılında 5070 Sayılı Elektronik İmza Kanunu çıkarılmıştır. Bu yasayla İnternet bankacılığında elektronik dekont ve e-posta yoluyla dijital imzalı dekont yollanması işlemleri de hız kazanmıştır.

Bilişim hizmetlerinde dış ticaretin önemi giderek artmaktadır.

2008’de hanehalkı bireylerinin İnternet kullanımı amaçlarının başında bilgi arama ve on-line hizmetler, ikinci olarak da iletişim gelmektedir.

2008’de Türkiye’de kullanılan en yaygın İnternet erişimi türü % 82.1 ile ADSL
kullanımı olmaktadır.

2008 yılında bilgisayar ve İnternet kullanım oranının en yüksek olduğu yaş
grubu 16-24’tür.

2013 yılında Türkiye genelinde hanelerin % 49.1’i İnternet erişim imkânına sahiptir. İnternet erişim imkânı olan hane oranı kentsel yerlerde % 57.4 iken, kırsal yerlerde % 29.1’dir.

2008 yılında İnternet kullanan hanehalkı bireylerinin % 76’sı gazete ya da dergi okuma, % 74’ü e-posta gönderme alma, % 69.7’si anlık ileti gönderme, % 65.2’si müzik indirme ya da dinleme için İnternet’i kullanmıştır.

Gerçekten, hizmetler sektörünün payının yüksek olduğu ülkelerde kişi başına millî gelir de yüksektir. Bu nedenle ülkemizde sektörün gelişmesinin istihdam açısından iki yönlü önemi vardır. Birincisi işsizliğin yüksek olduğu bir ülke olarak istihdam yaratılması; ikincisi de kişi başına ulusal gelirin artırılmasıdır.

Ülkemizde alt sektörler itibarıyla hizmetlerin istihdama katkısını 2005 yılı verileriyle OECD ülkeleriyle karşılaştırmalı olarak değerlendirdiğimizde; diğer ülkelere oranla eğitim, sağlık ve sosyal hizmetlerin katkısının % 9.4 ile çok düşük kaldığı görülmektedir. Bu oran ABD’nde % 24.7; Norveç’te % 28.5; Fransa’da % 22.7; Yunanistan’da % 17.1; İspanya’da % 15.2; Polonya’da % 16 ve Japonya’da % 27.8 olmaktadır. En yüksek pay ise % 19.2 ile restoran ve oteller, toptan ve perakende ticarete aittir.

2000’li yıllarda hizmetler sektörünün GSYİH içindeki payı % 63,8’dir.Doğru cevap ''A'' şıkkıdır.

TÜİK verilerine göre, 2013 itibarıyla istihdam edilen toplam 26 milyon 098 bin kişinin %25.12 ’si tarım; % 19.12’si sanayi; % 7.06’sı inşaat ve % 48.68’i de hizmetler sektöründe çalışmaktadır (TÜİK, Haber Bülteni,2013).Doğru cevap ''C'' şıkkıdır.

TÜİK verilerine göre, 2013 itibarıyla istihdam edilen toplam 26 milyon 098 bin kişinin %25.12 ’si tarım; % 19.12’si sanayi; % 7.06’sı inşaat ve % 48.68’i de hizmetler sektöründe çalışmaktadır (TÜİK, Haber Bülteni,2013).Doğru cevap ''B'' şıkkıdır.

2012 yılı itibarıyla ülkemiz dünya hizmet ihracatında ilk 40 ülke arasında 28. sırada yer almaktadır (ITS 2013).Doğru cevap ''D'' şıkkıdır.

Türkiye 2010 yılında 16 milyar dolar, 2011 yılında ise, 18 milyar dolar 2012 yılında 23.8 milyar dolar turizm geliri elde etmiştir.Doğru cevap ''E'' şıkkıdır.

2008’de Türkiye’de kullanılan en yaygın İnternet erişimi türü % 82.1 ile ADSL kullanımı olmaktadır. Doğru cevap ''A'' şıkkıdır.

2008 itibarıyla bilgisayar ve İnternet kullanım oranının en yüksek olduğu yaş grubu 16-24’tür.Doğru cevap ''D'' şıkkıdır.

2011 yılında 16-74 yaş grubu İnternet kullanan bireylerin İnternet’i en fazla kullandığı yer % 67.6 ev olup, bunu % 33.0 ile işyeri; % 18.7 ile İnternet kafe; % 16.8 ile arkadaş, akraba vb. evleri; % 7.2 ile eğitim alınan yerler; % 3.2 ile kablosuz bağlantının yapılabildiği yerler izlemektedir.Doğru cevap ''A'' şıkkıdır.

2013 yılı araştırmasına göre ise Ocak 2013 itibarıyla, 10 ve daha fazla çalışanı olan işletmelerin % 90.8’i İnternet erişimine sahiptir.Doğru cevap ''D'' şıkkıdır.

Bankalararası Kart Merkezi verileriyle 2005-2008 arasındaki e-ticaret işlem adedi rakamları incelendiğinde, e-ticaretin bu dönemde artış hızının % 70’leri geçtiği görülmektedir.Doğru cevap ''C'' şıkkıdır.