HİZMETLER EKONOMİSİ

Türkiye ekonomisinde GSYİH içinde en büyük paya sahip sektör hizmetlerdir.

Türkiye’de istihdamın sektörel dağılımında en büyük paya sahip olan sektör hizmetler sektörüdür.

Hizmet alt sektörlerinden en fazla ticaret fazlası veren sektör turizmdir.

Madencilik tarım alt sektörlerindendir.

İnşaat hizmetlerine ilişkin giderler gelirlerden küçük olduğu için ilgili yılda ticaret fazlası söz konusudur. Diğer sektörler ilgili yılda ticaret açığı vermiştir.

Türkiye 2012 yılında sigorta hizmetlerinde ticaret açığı vermiştir. Diğer sektörlerde fazla söz konusudur.

Dünya yazılım piyasasında başı çeken ABD piyasanın % 47’sini elinde tutmaktadır.

2008 itibarıyla bilgisayar ve İnternet kullanım oranının en yüksek olduğu yaş grubu 16-24'tür.

Eğitim durumuna göre en fazla bilgisayar ve İnternet kullanım oranları sırasıyla % 87.9 ve % 87.2 ile yüksekokul, fakülte ve üstü mezunlarındadır. Bunu % 67.2 bilgisayar kullanımı ve % 64 İnternet kullanımı ile lise ve dengi okul mezunu bireyler takip etmektedir. 2008 yılında İnternet kullananlar arasında kadınların payı 16-24 yaş grubunda

Anket uygulama dönemindeki iş gücü durumu dikkate alındığında, 2008’de işverenlerde bilgisayar ve İnternet kullanım oranları, sırasıyla % 70 ve % 66.3 iken ücretli ve maaşlı çalışanlarda ise % 61.4 ve % 58.6’dır. Aynı oranlar işsizlerde sırasıyla % 49.9 ve % 47.8 olmaktadır.

2008 yılında 5070 Sayılı Elektronik İmza Kanunu çıkarılmıştır.

Hizmet alt sektörlerinin ekonomiye katkısı incelendiğinde, ülkemizde toptan ve perakende satış hizmetleri ile otel ve restoranların ilk sırada yer aldığı anlaşılmaktadır. İkinci sırada taşımacılık, haberleşme ve depolama hizmetleri gelmektedir. Ekonomide yeri en düşük olan alt sektör ise eğitim, sağlık ve sosyal hizmetler olmaktadır.

Ülkemizde alt sektörler itibarıyla hizmetlerin istihdama katkısını 2005 yılı verileriyle OECD ülkeleriyle karşılaştırmalı olarak değerlendirdiğimizde; diğer ülkelere oranla eğitim, sağlık ve sosyal hizmetlerin katkısının % 9.4 ile çok düşük kaldığı görülmektedir. Bu oran ABD’nde % 24.7; Norveç’te % 28.5; Fransa’da % 22.7; Yunanistan’da % 17.1; İspanya’da % 15.2; Polonya’da % 16 ve Japonya’da % 27.8 olmaktadır.

Cari işlemler dengesinin son yıllarda hep negatif olmasına karşın, hizmetler dengesinin sürekli fazla verdiği görülmektedir. Hizmetler dengesi iktisadi kriz dönemlerinde dahi az da olsa bir düşüş olmasına karşın, hep fazla vermiştir. Örneğin, hizmetler dengesi 2001 krizinden sonra da yine fazla vermiştir. Hizmet alt kalemlerinden en fazla ticaret fazlası veren turizm sektörü birinci sırada, diğer taşımacılık hizmetleri ve inşaat hizmetleri sırasıyla ikinci ve üçüncü sırada yer almaktadır.

2008 itibarıyla bilgisayar ve İnternet kullanım oranının en yüksek olduğu yaş grubu 16-24’tür.

2011 yılında 16-74 yaş grubu İnternet kullanan bireylerin İnternet’i en fazla kullandığı yer % 67.6 ev olup, bunu % 33.0 ile işyeri; % 18.7 ile İnternet kafe; % 16.8 ile arkadaş, akraba vb. evleri; % 7.2 ile eğitim alınan yerler; % 3.2 ile kablosuz bağlantının yapılabildiği yerler izlemektedir

2013 yılında İnternet kullanan bireyler İnternet’i en çok %75.6 ile çevrimiçi haber, gazete ya da dergi okuma, haber indirme için kullanırken, bunu %73,2 ile İnternet üzerindeki sosyal gruplara katılma takip etti.

Nisan 2012-Mart 2013 arasını kapsayan dönemde İnternet üzerinden alışveriş yapan bireylerin % 48.6’sı giyim ve spor malzemesi; % 25.8’i elektronik araç; % 25.6’sı ev eşyası; % 15.9’u kitap, dergi, gazete (e-kitap dâhil),%15.7’si gıda maddeleri ile günlük gereksinimlerini internet üzerinden almıştır.

2013 yılının ilk üç ayında İnternet kullanan bireylerin ev ve işyeri dışında İnternete kablosuz olarak bağlanmak için %41,1’i cep telefonu veya akıllı telefon kullanırken, %17,1’i taşınabilir bilgisayar (dizüstü bilgisayar, netbook, tablet vb.) kullanmıştır).

Hizmetlerin toplam katma değer içindeki payı 2006’da ABD’de % 76.5; Japonya’da % 69.5; Fransa’da % 77.3; İngiltere’de % 76.2; Danimarka’da % 72.5; Hollanda’da % 73.7; Almanya’da % 69.8; Portekiz’de % 72.8; İspanya’da % 66.7; Yunanistan’da % 72.0; Türkiye’de ise % 62.4 olmaktadır.