HİZMETLER EKONOMİSİ

Finlandiya 27,4 ile

10 olmalıdır

ABD

Bilgi işleme ve hizmet endüstrileri bunlardan biri değildir.

dini endüstriler bunlardandır.

Anketörlük bunlardan biri değildir.

Anaokul bunlardan biri değildir.

turizmde bunlar arasındadır

Avukatlar tam olarak bu grupta değildir.

Hizmetlerin bazıları tüketimi dışlama etkisi içermediği için , eksik üretimi de beraberinde getirmektedir

BİT, hizmet sektöründeki geleneksel uygulama ve sınırlılıkların birçoğunu kaldırmış ve hizmetleri ticarete konu olabilir hâle getirmiştir. BİT’ler hizmet sektörünün hemen hemen tüm alanları için hızlandırıcı bir katalizör niteliği taşımaktadırlar. BİT ile birlikte finans, sigorta, perakende ticaret, ulaştırma ve iletişimde ticaretin arttığı görülmektedir.

Hizmet sektörü BİT’teki gelişmeler aracılığıyla ticarete konu olurken uluslararası ticareti de geliştirmektedir. BİT bütün ekonomik alanlarda dünya toplumlarını birbirinden haberdar hâle getirmektedir. Dünyanın herhangi bir yerinden hizmet sektörü müşterileri ya da hizmet sağlayan şirket ve bireyler birbirlerinden haberdar olabilmektedir. Bu durum rekabetin artmasına yol açarak hem üreticiler hem de tüketiciler açısından zaman ve para tasarrufu yaratmaktadır. Oluşan bu yeni ortam hizmet ticaretinin gelişmesini ve bu gelişimin sürekliliğini sağlamaktadır.

Hizmet sektöründe konaklama, kuaförlük ve doktorluk hizmet sunumlarında olduğu gibi geri verilemez, soyut ürünler sunulmaktadır. Bu hizmetlerin sunumunda alıcı ve hizmeti sunan eşit bilgiye sahip değildir. Yani bilgi üretiminde de olduğu gibi dışsallık yaratan bir yapı söz konusudur. Asimetrik bilgi de dışsallık da piyasanın etkinsiz çalışmasına neden olmaktadır. Bu durum hizmet sunucusu ve alıcısının birbirlerine güven duymamalarına, ticaret hacminin düşmesine, hatta alışveriş hilelerine neden olmaktadır.

Hizmet ticaretinin genişlemesi ve artması, bilgi ve iletişim teknolojilerine ihtiyaç duymaktadır ve küreselleşmeden etkilenmektedir. Bilgi ve iletişim teknolojileri de bilgisayar, yazılım, eğitilmiş insan gücü gerektirmektedir. Küreselleşme ise bilgi ve iletişim teknolojisine, ulaştırmadaki gelişme ve hukuksal düzenlemelere ihtiyaç duymaktadır. Hizmet ticaretinin gelişimi bu iki faktörde yaşanan ilerlemelere ve sınırlandırmalara bağlıdır.

Hizmet ticaretinin genişlemesi ve artması, bilgi ve iletişim teknolojilerine ihtiyaç duymaktadır ve küreselleşmeden etkilenmektedir. Bilgi ve iletişim teknolojileri de bilgisayar, yazılım, eğitilmiş insan gücü gerektirmektedir. Küreselleşme ise bilgi ve iletişim teknolojisine, ulaştırmadaki gelişme ve hukuksal düzenlemelere ihtiyaç duymaktadır. Hizmet ticaretinin gelişimi bu iki faktörde yaşanan ilerlemelere ve sınırlandırmalara bağlıdır. Telekomünikasyon, ulaştırma, finansal hizmetler, beşerî sermaye ve hukuksal yapı hizmet ticaretinin gelişmesinde bir altyapı olarak kabul edilebilir. Ülkelerin hizmet ticaretindeki kabiliyetleri bu altyapıyı ne kadar kurdukları ile yakından ilişkilidir.

Telekomünikasyon, hizmet ticaretini birkaç kanaldan etkilemektedir:
• Telekomünikasyon hizmetin eş anlılığına ilişkin özelliğini değiştirmiştir. Hizmet arz eden ile talep edenin artık yüz yüze olması gerekmemektedir. Geleneksel olarak eğitim, danışma vb. hizmetlerin yüz yüze olması beklenmektedir. Telekomünikasyon alanındaki gelişmeler, bu iki hizmetin de iletişim araçları ile yapılabilmesine imkân vermiştir. Günümüzde bilgisayarlar ve İnternet ağları ya da telefon aracılığı ile sunulan danışmanlık hizmetleri söz konusudur. Örneğin telefonda sağlık hizmeti almak, finansal ya da ruhsal sorunları danışmak, ya da eğitim almak mümkündür. Telefon aracılığı ile sunulan “Alo İntihar Hattı”, “7/24 Yol Yardım Hizmetleri”, “Alo 183 Aile, Kadın, Çocuk, Özürlü ve Sosyal Hizmet Danışma Hattı” gibi danışma hizmetleri hizmet sektörünün yüz yüzeliğine yeni bir anlam katarken hizmet sektörünün alanını da genişletmektedir.

Ulaştırmanın hizmet ticaretine katkısı açıktır. Ne kadar çok merkez birbirine en az maliyetli bir mekanizmayla bağlanırsa üretim hizmetleri de o kadar gelişecektir. Diğer bir ifade ile ulaştırma maliyetleri düştükçe hizmetlerin yerel firmalar tarafından verilmesinin önemi azalmaktadır. Örneğin, eğer İstanbul’a ucuz ve hızlı bir şekilde gidip gelmek mümkünse Van’da ailenizle yaşayıp, okula İstanbul’a gidip gelebilirsiniz. Ayrıca kısa süreli bir eğitim için bir başka şehire, bir başka ülkeye gidebilirsiniz. Ulaştırma maliyetleri yüksekse yerel hizmet veren kurumlar önem kazanacaktır.

Beşerî sermaye üretime katılan iş gücünün sahip olduğu ve diğer üretim faktörlerinin daha verimli kullanılmasına imkân veren bilgi, beceri, tecrübe ve dinamizm gibi pozitif değerler olarak tanımlanmaktadır.

Bir ülkenin eğitilmiş insan gücünün tek başına ekonomik gelişme için yeterli olmadığını vurgulamak gerekir. Eğitilmiş insan gücünün fiziksel sermaye ile birleşmesi gerekmektedir. Eğitilmiş bireyler eğer eğitimlerinin gereği olan yerlerde ve koşullarda çalışamıyorlarsa bilgi teknolojilerinin de yardımıyla çalışabilecekleri yerlere göçmektedirler. Ekonomi yazınındaki adı ile beyin göçü, eğitilmiş insan gücünün kendi ülkesinde uygun koşullar bulamaması nedeniyle sanayileşmiş ülkelere yerleşmesini ve çalışmasını ifade etmektedir.

patent gelirlerinin büyük kısmını kazanan Japonya’nın ihracatının %80’ini teknoloji ürünlerinden oluşmaktadır. Buna rağmen yükseköğretim düzeyinde okullaşma oranı diğerlerinden çok daha azdır (%10). Asya kaplanlarından Kore’nin ilk altı içindeki yeri de incelenmeye değerdir. 2001 yılı için, yüksek öğrenimli insan sayısı nüfusun %23’üne ulaşmışken İnternet erişimi en az düzeyde görülmektedir.