HİZMETLER EKONOMİSİ

Fisher ve Clark birbirlerinden bağımsız olarak “üç sektör modelini” geliştirmişlerdir. Doğru cevap C'dir.

Ekonomi birincil sektör (tarım, balıkçılık, ormancılık, madencilik), ikincil sektör (imalat, inşaat, kamu hizmetleri) ve üçüncül sektör (ticaret, ulaşım, iletişim, hizmetler) olmak üzere üç sektörden oluşmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Hizmet sektörleri üzerine odaklanan ilk çalışma Alan Fisher tarafından 1935 yılında yapılmıştır ve bu çalışmasında Fisher, Engel’in teorisine dayanarak hizmetlerdeki istihdam artışını belirleyici faktörün, hizmetlere olan talebin gelir esnekliğinin yüksekliği olduğunu ifade etmiştir. Doğru cevap C'dir.

Fisher’e göre birincil sektörde talebin gelir esnekliği düşükken, ikincil sektörde orta düzeyde ve üçüncül sektörde ise yüksektir. Doğru cevap E'dir.

Fourastié sektörlerin gelişimini teknik ilerlemenin boyutuna
ve talep doygunluğuna dayandırmıştır. Dolayısıyla doğru cevap C'dir.

Fourastié “medeniyetler”in tarihsel bir gelişimini oluşturmaktadır.
1. “Birincil Medeniyet” (hakim iktisadi alan: tarım)
2. “İkincil Medeniyet” bir geçiş dönemi olarak (hakim iktisadi alan: sanayi
üretimi)
3. “Üçüncül Medeniyet” (hakim iktisadi alan: hizmet üretimi)

Doğru cevap A'dır.

“Baumol’ün maliyet hastalığı” ya da “Baumol etkisi” olarak da adlandırılan bu modele göre, hizmet sektörü ve sanayi sektöründeki verimlilik farkı nedeniyle, giderek daha büyük bir orandaki iş gücü hizmet sektörüne kayacaktır. Doğru cevap B'dir.

Hizmet sektörünün büyümesine neden olan faktörler kısaca aşağıdaki gibi sıralanabilir:

Refah düzeyinde artış,

Boş zamanda artış,

İşgücü demografisindeki değişme,

Yaşam beklentisinde artış,

Ürünlerin/malların karmaşıklığındaki artış ve teknolojik ilerleme,

Yaşam karmaşıklığında artış,

Çevre bilincinde artış,

Yeni ürünlerin sayısındaki artış.

Doğru cevap A'dır.

Hizmet ticaretinin yapılmasının nedenleri; kaynak dağılımındaki farklılıklar, kültürel geçmiş farklılıkları, bilgi farklılığı, nitelikli eleman yetersizliği, altyapı yatırımlarındaki farklılıklar, fiyat farklılıkları ve hizmet farklılaştırmasıdır. Doğru cevap C'dir.

İstihdamın hizmet sektörlerine kaymasına neden olan ekonomik güçler: yüksek gelir esnekliği, düşük talebin fiyat esnekliği ile birlikte verimlilikte düşük büyüme, uluslararası ticaret, hizmet faaliyetlerinin dışsallaşmasıdır. Doğru cevap D'dir.

Bu modele göre ekonomi birincil sektör (tarım, balıkçılık, ormancılık,
madencilik), ikincil sektör (imalat, inşaat, kamu hizmetleri) ve üçüncül sektör (ticaret, ulaşım, iletişim, hizmetler) olmak üzere üç sektörden oluşmaktadır.

Bu modele göre ekonomi birincil sektör (tarım, balıkçılık, ormancılık,
madencilik), ikincil sektör (imalat, inşaat, kamu hizmetleri) ve üçüncül sektör (ticaret, ulaşım, iletişim, hizmetler) olmak üzere üç sektörden oluşmaktadır.

Hizmet sektörleri üzerine odaklanan ilk çalışma Alan Fisher tarafından 1935
yılında yapılmıştır.

Fisher, Engel’in teorisine dayanarak hizmetlerdeki istihdam artışını belirleyici faktörün, hizmetlere olan talebin gelir esnekliğinin yüksekliği olduğunu ifade etmiştir.

Bu bağlamda Fourastié’e göre, bireylerin geliri arttıkça birincil ve ikincil sektörde üretilen malların talebi de önce artar. Ormancılık birincil sektör unsurları arasında yer alırken, diğer şıklar üçüncül sektörler arasındadır.

“Baumol’ün maliyet hastalığı” ya da “Baumol etkisi” olarak da adlandırılan bu modele göre, hizmet sektörü ve sanayi sektöründeki verimlilik farkı nedeniyle, giderek daha büyük bir orandaki iş gücü hizmet sektörüne kayacaktır.

Sanayi ötesi toplumun dört temelözelliği vardır, bunlar:
• Sanayi ötesi toplum bir hizmet toplumudur,
• Bilgi, bilim ve teknoloji sosyal yaşamda önemli bir rol oynamaktadır,
• Profesyonel ve teknik personel büyük bir önem taşımaktadır,
• Geleceğin şekillenmesinde teknolojinin kontrol edilebilirliği ve kullanılabilirliği önem kazanmaktadır

Poliitik karmaşada olan artış, bu faktörler arasında yer almamaktadır.

İstihdamın hizmet sektörlerine kaymasına neden olan ekonomik güçler aşağıdaki gibi sıralanabilir:
• Yüksek gelir esnekliği: Bazı hizmetler nispeten yüksek bir talebin gelir esnekliği ile karakterize edilmiştirler. Bu, gelir arttıkça toplam reel harcamalar içindeki hizmetlerin payını da büyüteceğini ifade etmektedir. Yüksek
gelir esnekliği aynı zamanda toplu tüketimdeki artışı, yani refah devletinin
genişlemesini de açıklamaya yardımcı olabilir.
• Düşük talebin fiyat esnekliği ile birlikte verimlilikte düşük büyüme: Birçok
hizmet faaliyetinin makinelerle yapılamaması nedeniyle bu sektörde verimlilik diğer sektörler kadar artmamaktadır. Ancak gelir artışı devam ettiği için talep yapısı değişmiş ve sanayi mallarından daha ziyade hizmetlere
doğru kaymıştır. Ayrıca hizmet sektöründeki ücretler ekonomideki diğer
sektörlerle aynı çizgide geliştiği için, hizmetlerin nispi fiyatı artmıştır ve
hizmetlerin nominal katma değerdeki payı da artış göstermiştir.
• Uluslararası ticaret: Ülkeler ticarette karşılaştırmalı üstünlüklerinden yararlandıkça ve hizmet, sanayi ve tarım sektörlerinde uzmanlaştıkça ekonomilerinin yapısı da değişmektedir. Diğer sektörlerde uzmanlaşma aynı zamanda dolaylı bir şekilde hizmet sektörünü etkilemektedir. Bu bağlamda,
karşılaştırmalı üstünlüğünü kullanarak mal üretiminde uzmanlaşan Çin
örneği verilebilir.
• Hizmet faaliyetlerinin dışsallaşması (outsourcing): İmalat sanayileri artan
oranda ihtiyaç duydukları hizmetleri kendi bünyelerinde karşılamak yerine
dışsallaştırma yoluna gitmektedirler. Bu da yeni hizmet alanlarının ve daha
fazla hizmet sunan işletmelerin kurulmasını teşvik etmektedir.

Sanayi işletmeleri temel becerileri üzerine odaklanarak, daha önce kendi bünyelerinde yürüttükleri bazı hizmetleri dışsallaştırmaktadırlar (outsourcing-dışarıdan kaynak kullanarak).