HİZMET TASARIMI - Deneme Sınavı - 28

Hizmetlerle ilgili en fazla kabul gören ve daha çok üretim özelliklerine dayalı sınıflandırma yaklaşımına aşağıda yer verilmektedir:
1. Somutluk/soyutluk düzeyine göre,
2. Sunum sürecine müşterinin dâhil olma düzeyine göre,
3. Sunum şekline göre,
4. Kişileştirilebilme ve hizmeti sunanın inisiyatif kullanabilme düzeyine göre,
5. Sunan ile hizmeti alan arasındaki ilişki düzeyine göre,
6. Hizmet arzının hizmet talebini karşılayabilme düzeyine göre,
7. Ortam, personel, araç ve gereçlerin önemine göre,
8. Hizmet süreçlerine göre.

Bazı hizmetler çoğu kez müşterinin bulunduğu yere getirilir; bahçıvanlık hizmetleri, zararlı haşereler ile mücadele hizmetleri, paket yiyecek hizmeti (pizza, eve paket yiyecek hizmeti) gibi, internet üzerinden satın alınan sigorta hizmetlerine ilişkin sigorta poliçesi veya internet üzerinden yapılan bankacılık hizmetleri, hesap özeti veya banka dekontunun elektronik ortamda veya posta ile müşteriye ulaştırılması gibi. Ancak, kuaförlük, kuru temizleme, yiyecek-içecek hizmetleri (restoran) ile otel hizmetleri gibi birçok hizmeti satın almak için de müşteri hizmet sunum yerine gitme zorundadır veya hizmet sunumunun hizmet üretim yerinde gerçekleşmesi gerekir.

Zihinsel Uyarıcı Süreçli Hizmetler: Eğlence, spor müsabakaları, tiyatro gösterimi ve eğitim hizmetleri gibi insanların zihnine (beynine, ruhuna) yönelik soyut faaliyetleri içermektedir.

Verilen ifadelerden II ve IV hizmetlerin özellikleri arasında yer alır. Diğerleri şunlardır: 

Hizmetler:

Ayrılmazlık: Üretim ve tüketimin eş zamanlı oluşunu ifade etmektedir.

Hizmetlerin değişken olması, bir taraftan, aynı hizmet sunucusunun bir grup müşteriye tamamen aynı şekilde hizmet sunması durumunda dahi, farklı müşterilerin hizmete ilişkin farklı algılar oluşturmasını ifade eder

Hizmet müşterisi, kişisel ve ticari amaçları için hizmet satın alıp kullanan kişi veya kuruluşlara denir.

Hizmetin Üretim Sürecine Katılım Düzeyi ve Etkisi: Birçok hizmetin üretim sürecinde, o an hizmet edilen müşteriden başka, sunulan hizmetten yararlanmak isteyen diğer müşteriler de bulunur, tüm müşteriler hizmet üretim sürecinin parçası konumundadırlar.

Sosyal ihtiyaçlar: İnsanın sevme, sevilme, bir gruba ait olma, yardımseverlik, şefkat gibi ihtiyaçlarıdır.

Günümüzde müşteri satın alma karar sürecini en iyi şekilde tanımlayan bu modellerden Hawkins, Best ve Coney (1989)’in geliştirdikleri tanımlayıcı müşteri karar verme modeli genel kabul gören müşteri karar modelidir. Hawkins, Best ve Coney’in geliştirdikleri model, müşterilerin karar vermesini, müşterilerin yaşam tarzına bağlı olarak ortaya çıkan çeşitli ihtiyaçların tatminine yönelik bir süreç olarak tanımlamaktadır.

Yaygın olarak bilinen ve daha çok fiziksel nitelikteki ürünler için kullanılan ürün (product), fiyatlandırma (price), dağıtım (place) ve tutundurma (promotion) dört temel pazarlama karması bileşenlerine ek olarak soyut ürün niteliğindeki hizmetler için insanlar (people), fiziksel kanıtlar (physical evidences) ve süreçler (processes) de eklenerek hizmet pazarlaması karmasını oluşturan bileşenler yedi bileşene ayrılmaktadır.

Güvenilirlik; otel işletmelerinin söz verilen hizmeti ilk seferde doğru olarak sunma yeterliliği, hizmetle ilgili kayıtların doğru ve tam tutulması, söz verilen zamanda hizmeti yerine getirebilmesi anlamına gelmektedir.

Bilgi Toplama (Araştırma): Satın alma öncesi aşamalardan olan bilgi toplama aşamasında müşteriler hissettikleri ihtiyaçlarını kaşıyabilecek alternatif hizmet sunucularına ilişkin bilgi toplarlar.

Beklentinin Onaylanmaması: Burada, müşteriler beklentilerini algılamaları ile karşılaştırarak hizmetleri değerlendirirler; eğer algılanan hizmet, beklenen hizmetten daha iyi veya en azından eşit ise müşteri tatmini söz konusu olacaktır.

Hizmet tasarımı 2000’li yıllarda, daha çok gelişmiş ülkelerde giderek önem kazanan bir konu olsa da temellerinin 1980’li yılların başında atıldığı görülür.