HİJYEN VE SANİTASYON

Kronik komlikasyonlarından birisi olan diyabetik ayak denilen bir durumdur. Diyabetik hastalarda beslenme sorunları, tütün ürünlerinin kullanılması, ilaçların ve diğer tedavi yöntemlerinin doğru kullanılmaması gibi nedenlerden dolayı el ve ayaklardaki sinir hücrelerinde hasarlanma (nöropati) ile damar hastalıkları ortaya çıkar. Bunun sonucunda ayaklarda en küçük bir yara oluşumu ciddi sorunlara neden olur. Özellikle bu yaralara mikrop bulaşması sonucu “Diyabetik ayak” denilen, parmak, ayak hatta bacağı tehdit eden, hasta için uzun ve sıkıntılı bir süreç ortaya çıkabilir. 

Bu nedenle doğru yanıt A'dır.

Genital (üreme organlarının yer aldığı) bölge, mahremiyet nedeniyle de örtülü olduğundan vücudun sıcak, nemli, ayrıca sindirim ve boşaltım sisteminin atıklarının atıldığı yer olması nedeniyle oldukça kirli bölgelerinden olup, mikroorganizmaların kolayca yerleşip çoğalabilmesi açısından çok elverişlidir. Kadınlarda idrar torbasından çıkan kanalın (üretra), sindirim sisteminin son noktası anüsün ve haznenin (vagina) anatomik yakınlığı; yanlış genital hijyen alışkanlıkları nedeniyle mikroorganizmalar anüsten vajinaya veya üretraya kolaylıkla taşınarak ürogenital (boşaltım ve üreme sistemi) enfeksiyonlara neden olabilmektedir. 

Kadının ürogenital organlarını koruyan doğal bir savunma sistemi bulunmaktadır. Renksiz, kokusuz ve asidik özellikte (pH=3.5-4.5) olan vajinal akıntı, doğal savunmada önemli rol oynamaktadır.

Bu nedenle doğru yanıt E'dir.

Genital bölge temizliği yetersiz olduğunda, normal vajinal akıntı kaşıntı ve enfeksiyon kaynağı olabilmektedir. Ancak bu bölgenin temizliği ile ilgili bazı uygulamalarda doğal floranın (deri üzerinde normalde var olan mikroorganizmaların oluşturduğu tabaka) bozulmasına ve vajinal enfeksiyonlara yatkınlığın artmasına neden olabilmektedir. 

• Vajinal bölgede sabun ve kimyasal ürünlerin kullanımı, florayı olumsuz etkilemesi nedeniyle, önerilmemektedir. 

• Alt iç çamaşırı her gün, kirlendiyse hemen değiştirilmesi oldukça önemlidir. 

• Tuvalet sonrası tuvalet kağıdı kullanmalı, dışkılama sonrası temizlik önden arkaya doğru yapılmalıdır. 

• Tuvalete girmeden önce ve çıktıktan sonra, ped değiştirmeden önce ve sonra el sabun ve su ile iyice yıkanmalıdır. 

• Bu dönemde idrar yollarının etkilenmemesi için sıvı alımı artırılmalı, kabızlığı önlemek için beslenme (posalı yiyecekler tüketilmeli) ve fiziksel aktiviteye dikkat edilmelidir.

Bu nedenle doğru yanıt B'dir.

• Gebelik Öncesi

• Aile planlaması hizmetlerinin var edilmesi, sunulması, danışmanlık hizmetlerinin verilmesi, eğitimlerin yapılması, • Gebeliğin planlanması ile ilgili eğitimlerin verilmesi, • Kadında var olan hastalıkların enfeksiyon ve kronik hastalıkların kontrolü ve tedavisinin sağlanması, • Beslenme eğitiminin yapılması, • Gebelikten 3 ay önce, hekim önerisi ile demir ve folatın (folik asit) kullanılması, • Cinsel yolla bulaşan hastalıkların önlenmesi, kontrolü ve tedavilerinin sağlanması, • Tetanoza karşı bağışıklamanın yapılması, • Gebeliğe hazırlama ve ilgili eğitimlerin verilmesi, 

Bu nedenle doğru yanıt A'dir.

Yaşlılarda sindirim sistemindeki fizyolojik değişikliklere, beslenme alışkanlıklarına ve fiziksel aktivite azlığına bağlı olarak kabızlık gelişebilir. Bu çok istenen bir durum değildir. Posalı gıdaların tüketilmesi, fizik aktivite, yiyeceklerin yumuşak kıvamda hazırlanması, iyi çiğnenerek yutulması önemlidir. 

Bu nedenle doğru yanıt E'dir.

Gebelikte ağırlık artışına dikkat edilmelidir. Kadının gebelik öncesindeki ağırlık ve boyuna göre ideal ağırlık artışında farklılık olabilir. Genelde 9-12 kg’lık bir artış normal kabul edilir. Ağırlıkta 15 kg’nın üzerindeki artış ise riskli olabilir.

Bu nedenle doğru yanıt B'dir.

Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) 2013 yılı istatistiklerine göre; 21 Avrupa ülkesinde, 60 yaş üstü nüfusun toplam nüfusa oranı %20’yi aşmıştır. Ülkemizde de durum, dünya gerçeklerine paralellik göstermektedir. Ülkemizde, 2012 yılında 60 yaş üstü nüfusun toplam içinde oranı %7.51, 2015’te %8.25 iken bu oranın 2050 yılında, % 21’lere ulaşacağı tahmin edilmektedir.

Bu nedenle doğru yanıt D'dir.

Kontakt lensi kullanacak kişilerin yaşadığı ve çalıştığı yerin hijyenik ve çevresel koşulları da önemlidir. Tozlu, buhar ve dumanın fazla olduğu, ortam havasının aşırı kuru, denizden yüksekliği fazla olan yerlerde yaşayanlarda kontakt lens uygun olmayabilir.

Bu nedenle doğru yanıt E'dir.

Cep telefonları ile konuşma süresi kısa tutulmalıdır. Bunun için önerilen süre bir kulak için “6” dakikayı aşmamaktır.

Bu nedenle doğru yanıt B'dir.

Cep telefonu kullanırken kablolu kulaklık kullanılmalıdır. Kablolu kulaklık kullanırken cep telefonu cihazı vücuttan uzak tutulmalıdır. Bluetooth kulaklar da iletişimlerini radyofrekans üzerinde yaptıkları için tercih edilmemelidir. Mikrofon da bir diğer önerilen kullanım şeklidir.

Bu nedenle doğru yanıt C'dir.

Hijyen, sağlığı olumsuz yönde etkileyen etkenlerin kontrol altına alınması ile
ilgili uygulamalardır. Bu anlamda sağlığı etkileyen etkenler şunlardır:
• Fiziksel etkenler
• Kimyasal etkenler
• Biyolojik etkenler
• Çevredeki ve yaşam alanlarının ergonomik özellikleri
• Psikososyal etkenler.

Doğru cevap A şıkkıdır.

Diyabetli hastalar ağız-diş sorunları ile daha sık karşılaşırlar. Bu nedenle diş hekimlerinin önerilerine uygun diş fırçası kullanılmalı, dişler günde en az 2 defa
fırçalanmalı, diş hekimlerinin önerilerine göre belirli aralıklarla diş muayeneleri
yapılmalıdır.

Doğru cevap B şıkkıdır.

Menstruel dönemin 11-16. günleri arası meydana gelen korunmasız cinsel ilişki sonrası gebelik oluşabilir.

Doğru cevap C şıkkıdır.

Tuvalet sonrası tuvalet kağıdı kullanmalı, dışkılama sonrası temizlik önden arkaya
doğru yapılmalıdır.

Doğru cevap A şıkkıdır.

Kanser tarama programı içerisinde yer alan kadınlarda meme, erkeklerde prostat,
her iki cinsiyette kolon kanseri gibi kanser türleri ile ilgili, “erken tanı yaşam kurtarır”
ilkesi gereği taramalar yapılmalıdır.

Doğru cevap E şıkkıdır.

Cep telefonundan yayılan elektromanyetik alanın vücutta soğrulmasının ölçüsüne
“SAR (Specific Absorption Rate)” denir. Avrupa Birliği standartlarında bir cep telefonunun kabul edilebilir SAR değeri 10 gram dokuda 2 W/kg’dir.

Doğru cevap B şıkkıdır.

Doku veya organlara kan taşıyan damarların herhangi bir sebeple görevini yerine getirememesinden dolayı hayati fonksiyonlarını kaybetmeleridir.

Doğru cevap E şıkkıdır.

Normal menstrüel döngü, mensin (adet kanamasının) sonladığı zamandan başlayarak
ortalama 28 gün sürer. Bu dönemin ilk günlerinde östrojen adı verilen hormonun
salgılanması ve belirgin bir noktaya ulaştığı zaman Luteinize edici hormon (LH) salınımı
ile birlikte ovulasyon (yumurtlama) gerçekleşir. Ovulasyondan sonra progesteron adı
verilen bir başka hormon salgılanmaya başlar.

Gebenin kişisel hijyeni çok önemlidir. El ve genel vücut temizliğine özen gösterilmelidir. Çok sıcak olmayan, ılık su ile sık sık ayakta duş alınmalıdır.

Çoraplar, pamuk ve yün gibi nemlenmeyi önleyici nitelikte olmalı, lastik kısımları
bacaklarda dolaşımı bozacak şekilde sıkı olmamalı ve hatta lastiksiz ve dikişsiz tercih edilmelidir.

Kadının bu dönemde beslenme kurallarına uygun bir şekilde davranması gerekir.
Aşırı veya tersine az yemek zararlıdır. Yeterli ve dengeli beslenme için hem hayvansal (et, balık, yumurta, süt, süt ürünleri, vb. hem de bitkisel (baklagiller, sebze, meyve, kuru meyve vb.) ürünler tüketilmelidir. Aşırı şeker, yağ ve tuzdan kaçınmalıdır.

Tüketilen tuz, iyotlu olmalıdır. Çay ve kahve gibi içecekler kansızlık ve
çarpıntı yapacağından az tüketilmelidir. Yine gazlı içecekler ve alkollü içkilerden
kaçınılmalıdır.

Kişisel hijyen alışkanlıklarından olmak üzere gebe kadın alaturka tuvalet yerine,
klozet kullanmalı, tuvalet kağıdı kullanmalı, tuvalet temizliğini önden arkaya yapmalı,
vaginaya tampon konulmamalıdır.

Doğru cevap D şıkkıdır.

Kadının gebelik öncesindeki ağırlık ve boyuna göre ideal ağırlık artışında farklılık olabilir. Genelde 9-12 kg’lık bir artış normal kabul edilir. Ağırlıkta 15 kg’nın üzerindeki artış ise riskli olabilir