HİJYEN VE SANİTASYON

İş yerindeki ve iş yeri ortamındaki sağlığı ve güvenliği etkileyen teknik koşulların ve etkenlerin değerlendirilmesi, bunların kontrol altına alınması, iş yerinin sağlıklı ve güvenli olmasının sağlanmasına ise iş hijyeni adı verilir. İş yerinde sağlığı etkileyen etkenler şunlardır:

1. Fiziksel etkenler 

2. Kimyasal etkenler 

3. Biyolojik etkenler 

4. Ergonomik koşullar 

5. Psikososyal etkenler 

Bu nedenle doğru yanıt D'dir.

Soğukluk ve Sıcaklık 

En sık karşılaşılan iş yeri ve iş ortamı faktörlerindendir. 

Bu nedenle doğru yanıt D'dir.

Soğuk etkisi ile meydana gelebilecek sağlık sorunları üşüme ve donmadır. Sıcak maruziyetinde olan durumun aksine soğuk ortamda vücut sıcaklığını koruyabilmek amacı ile özellikle el ve ayak parmaklarında damarlarda daralma (vazokonstruksiyon) olur. Bu nedenle donma, el ve ayak parmaklarından başlar.

B seçeneği dışındaki sorunlar sıcaklıkla ilgilidir. 

Bu nedenle doğru yanıt B'dir.

Eski yıllarda en yaygın kullanılan örnekleri benzen ve türevleri olan toluen ve ksilendir. Günümüzde benzenin kanserojen etkisi ortaya konduktan sonra eter, formaldehit, alkoller, triklor etilen, hekzan gibi yeni çözücüler kullanıma girmiştir.

Bu nedenle doğru yanıt C'dir.

İstenmeyen canlıları yok etmek ya da onları kontrol altına almak üzere tüm dünyada yaygın biçimde kullanılan, insan, hayvan ve bitkilere zarar verdiği kabul edilen toksik kimyasal maddelerdir. Daha önceleri pestisit (haşerekıran) olarak adlandırılan bu kimyasal maddelere, günümüzde biyosidal ürün de denilmektedir.

Bu nedenle doğru yanıt D'dir.

Biyolojik etkenlere maruziyetin olabileceği işler ve bu iş yerlerinde hepatit gibi viral, şarbon (anthraks), brusella, tüberküloz, salmonella gibi bakteriyel, askariazis, giardiosis, amiplidizanteri gibi paraziter hastalıklar hatta salgınlar görülebilir. 

Bu nedenle doğru yanıt A'dır.

İnert tozlar: Alındığında vücutta herhangi bir reaksiyona girmeden vücudun savunma sistemi ile vücut dışına taşınan tozlardır. Baryum ve demir tozu örnek olarak verilebilir. 

Bu nedenle doğru yanıt E'dir.

Bilişsel Ergonomi: İşin bilgiyi algılama, anlama ve işleme gereksinimleriyle ilgilenir. Uygulamaların hatasız olması ve hata olasılığının en az olması ve dolayısıyla insanın performansının artırılması amaçlanır. Kadran, kontrol sistemleri ve bilgisayar sistemleri en temel örneklerindendir. Örneğin; bir otomobilin kullanılması için hız göstergesi, motor devri, yağ ve akaryakıt durumu, hatta lastik basıncı, dış ortam hava sıcaklığı, farların açık olup olmadığı, sağ-sol sinyal görsel ve sesli uyaranlar, hatta yol haritası gibi birçok bilgiye gereksinim vardır. Bir otomobil, ilgili bu bilgilerin aracı kullanan kişinin değişik kadran ve göstergelere bakması ve burada farklı renk ve işaretlerle algılaması sonucu doğru bir şekilde kullanılabilir. Bu nedenle bilişsel ergonomi günümüzde birçok alanda kullanılan bir uygulama alanıdır. 

Bu nedenle doğru yanıt C'dir.

Stres, kişinin çevresinin kişiye yüklediği yüktür. Yani stres kişide olan değil, kişiye olandır. Sıklıkla geri dönüşümlüdür. Önemli olan stresi doğru bir şekilde yönetebilmektir. Stresin psikososyal belirtileri şunlardır:

• Sigara ve alkol kullanımının artması, 

• Duygusal ve fevri davranışlar,

• Çalışanın iş kazasına uğraması, 

• Ev çevresinde diğer insanlarla kurulan ilişkilerde azalma,

• Aile ve toplum içi rollerin yürütülmesinde beceriksizlik, 

• Sosyal yalıtım.

Bu nedenle doğru yanıt C'dir.

Aydınlatma kuralları şu şekilde özetlenebilir: 

• Görüşü uzun süre yormadan, zorlamadan, yanılgısız sürdürmeyi sağlayan, ruhsal uyumu kolaylaştıran, kullanım amacına uygun olarak seçilmiş armatürlerle oluşturulmalıdır. 

• Aydınlatma araçlarından çıkan ışık ışınları direkt veya yansıyarak göze gelmemelidir. 

• Yapay aydınlatma doğal aydınlatmaya yakın olmalıdır. 

• Çalışma alanında keskin gölgeler oluşmamalıdır. 

• Aydınlatmada titreşim (pırıldama) olmamalıdır.

Bu nedenle doğru yanıt B'dir.

İş yerinde sağlığı etkileyen etkenler şunlardır:
1. Fiziksel etkenler
2. Kimyasal etkenler
3. Biyolojik etkenler
4. Ergonomik koşullar
5. Psikososyal etkenler

Doğru cevap ''A'' şıkkıdır.

İş yeri ortamında sağlığı etkileyen faktörler içerisinde en fazla rastlanılan etkenler fiziksel etkenlerdir.Doğru cevap ''D'' şıkkıdır.

İş yeri ortamında sağlığı etkileyen faktörler içerisinde en fazla rastlanılan etkenler fiziksel etkenlerdir. Bunlar:
• Termal Konfor
• Nem
• Sıcaklık
• Soğuk
• Isıtma
• Havalandırma

Doğru cevap ''E'' şıkkıdır.

Soğukluk ve Sıcaklık en sık karşılaşılan iş yeri ve iş ortamı faktörlerindendir.Doğru cevap ''B'' şıkkıdır.

Sıcak ortama yeni gelen bir kişi dakikada 15 gram terlerken, aklimatize olan kişilerin terleme miktarı 50 g/dk. düzeyine kadar artabilir.Doğru cevap ''C'' şıkkıdır.

Gürültü düzeyi 50-60 desibeli aştığında kişiler arası iletişim güçleşir. 85 desibel ve üzerindeki ses işitme sistemini olumsuz etkiler.Doğru cevap ''D'' şıkkıdır.

Doğrudan işin yürütülmesi ile ilgili olmayan depo, ambar, koridor gibi yerlerde 40-50 lüks düzeyi yeterli olurken, daha ince işlemlerin yapıldığı ortamlarda 1000-2000 lüks düzeyinde aydınlatma gerekebilir.Doğru cevap ''A'' şıkkıdır.

Pnömatik cihaz: Enerji olarak sıkıştırılan ve depolanan havayı kullanarak çalışan delme, kırma gibi işlevleri olan mekanik cihazlar.Doğru cevap ''E''şıkkıdır.

İnert tozlar: Alındığında vücutta herhangi bir reaksiyona girmeden vücudun savunma sistemi ile vücut dışına taşınan tozlardır. Doğru cevap ''B'' şıkkıdır.

Atmosfer kirleticilerinin, günde 8 saat maruz kalmak suretiyle uzun süre çalışan işçilerin sağlıklarına zararlı etkisi olmadığı kabul edilen en yüksek konsantrasyondur.Doğru cevap ''A'' şıkkıdır.