HİJYEN VE SANİTASYON - Deneme Sınavı - 10

İş yaşamında ve özellikle endüstride yaygın olarak kullanılan diğer çözücüler karbon içeren maddeler, yani petrol ürünleri olan organik kimyasallardır. Bunlara organik çözücüler (solvent) denir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Biyosidal ürünler ve pestisitler şunlardır:
1. İnsektisit: Sinek ve böcekleri öldürmek amacıyla kullanılanlar,
2. Herbisit: Otlarla mücadele amacıyla kullanılanlar,
3. Rodentisit: Fare, sıçan gibi hayvanlara karşı kullanılanlar,
4. Fungusit: Mantarlara karşı kullanılanlar olarak gruplandırılırlar.

Doğru cevap A şıkkıdır.

Biyolojik etkenler, enfeksiyon risk düzeyine göre 4 risk grubuna ayrılır:
• Grup 1 Biyolojik Etkenler: İnsanda hastalık yapmayan biyolojik etkenlerdir.
• Grup 2 Biyolojik Etkenler: İnsanda hastalığa neden olabilen, ancak topluma yayılma olasılığı olmayan (insandan insana bulaşmayan), etkili korunma veya tedavi
olanağı bulunan biyolojik etkenlerdir.
• Grup 3 Biyolojik Etkenler: İnsanda hastalığa neden olan, topluma yayılma riski
bulunabilen (insandan insana bulaşabilen), etkili korunma veya tedavi olanağı
olan biyolojik etkenlerdir.
• Grup 4 Biyolojik Etkenler: İnsanda hastalığa neden olan, çalışanlar için ciddi tehlike oluşturan, insandan insana bulaşabilen (topluma yayılma riski yüksek olan),
etkili korunma ve tedavi yöntemi bulunmayan biyolojik etkenlerdir.

Doğru cevap D şıkkıdır.

Çözeltilerin veya havanın içerisinde “eser” miktardaki maddelerin düzeyini tanımlamak
için kullanılan kısaltmalar ve birim karşılıkları aşağıda sunulmuştur:(çözünen madde / çözelti miktarı) ppm (part per million = milyonda bir) = mg / kg veya mg / litre ppb (part per billion = milyarda bir)) = µg / kg veya µg / litre ppt (part per trillion = trilyonda
bir) = ng / kg veya ng/litre

Doğru cevap E şıkkıdır.

Ekistiks İmar planlaması ve insan yerleşim bilimidir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Bir konutun sağlaması gereken temel fizyolojik özellikler şunlardır:
• Kötü hava koşullarından korumalıdır.
• Güneş almalı, güneş ışınlarından aydınlanmalıdır. Ancak aşırı güneş ışınlarına
maruz kalmaması da istenir.
• Uygun yapay aydınlatma yapılmalıdır.
• Gürültüden korumalıdır.
• Egzersiz ve çocuklar için uygun oyun alanı olmalıdır.

Doğru cevap B şıkkıdır.

Temel hijyen koşullarını sağlamayan ve sanitasyon gereksinimlerini taşımayan konutlar sağlıklı kabul edilemez. Amerikan Halk Sağlığı Örgütü konu ile ilgili ilk rehberini 1938'de yayımlamıştır. Doğru cevap C şıkkıdır.

Beklenmedik bir zamanda ortaya çıkan, ölüm, yaralanma ve maddi hasarlarla sonuçlanan olaylara kaza denir. Bu anlamda evde görülen kazalara da ev kazası adı verilir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Toz, yüzeylerin üzerinde veya havada asılı olarak bulunan, 0.1-150 mikron büyüklüğündeki katı parçacıklardır. Doğru cevap E şıkkıdır.

Dersliklerde sıcaklık kış aylarında ortalama 20-22 °C olmalıdır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Sağlık hizmetlerinin sunulduğu sağlık kurumları birinci, ikinci ve üçüncü basamak sağlık kurumları olarak sınıflandırılır. Aile Hekimliği Birimleri/merkezleri, Toplum Sağlığı Merkezleri, Halk Sağlığı Merkezleri gibi koruyucu sağlık hizmetlerinin verildiği veya
sağlık sorunları ortaya çıktığında ilk başvuru yeri olarak planlanan sağlık kuruluşları birinci basamak sağlık kuruluşlarıdır. İlçe devlet hastaneleri gibi yataklı tedavi hizmetlerinin sunulduğu yerler ise ikinci basamak sağlık kuruluşlarıdır. Üçüncü basamak sağlık
kuruluşları ise üst düzeyde uzmanlaşmış ve yüksek teknoloji kullanılan merkezler olup,
Sağlık Bakanlığına bağlı eğitim ve araştırma hastaneleri, üniversite fakülte hastaneleri bu
gruptadır. Doğru cevap A şıkkıdır.

Gıdalardaki kimyasal riskler mikotoksinler gibi mantarların ve küflerin ürettiği kanserle ilişkili doğal toksinler ile arsenik, civa, kurşun, dioksin, kadmiyum gibi ağır metaller, gübre kalıntıları, pestisit ve hayvanlarda hastalıkları için kullanılan veterinerlik ilaçların kalıntıları başlıcalarındandır. Doğru cevap E şıkkıdır.

HBS, o iç ortamda iken ortaya çıkan ve o ortamdan ayrılınca kaybolan ve o ortamdaki
birçok kişiyi etkileyen semptomlar ve belirtiler dizisidir. Bu semptomlar iç ortama girildikten ilk 15-30 dakika ile birkaç saat içinde başlayıp, binadan ayrıldıktan 30 dk ile birkaç saat içinde düzelmektedir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Pestisitlerin bu şekilde sadece ilgili zararlıyı yok etmemesi, çevreye zararlı olması nedeniyle, sadece hedef zararlıya etkili olabilecek yöntemler üzerinde durulmaktadır. “Biyopestisit (canlı yoluyla pest yani böcek/haşerekıran)” adı verilen yeni ürünler üzerinde
yoğun bir şekilde çalışılmaktadır. Biyopestisitler; hayvanlar, bitkiler, bakteriler ve çeşitli
mineraller gibi birçok doğal maddeden elde edilen ve vektörlerle mücadelede kullanılan
pestisitlerdir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Sağlık kuruluşlarında tüm lavabolar ve tuvaletler sık aralıklarla sodyum hipoklorit ile temizlenmelidir.

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ-WHO) 1982 yılında, Hasta Bina Sendromunda görülen semptomları 5 kategori
altında listelemiştir:
1. Göz, burun ve boğaz mukozasında tahriş,
2. Baş ağrısı, baş dönmesi, ateş basması, bulantı, kusma, yorgunluk, unutkanlık, konsantrasyon eksikliği gibi nörolojik ve genel sağlık belirtileri,
3. Deride kızarıklık, ağrı, kaşıntı ve kuruluk,
4. Astım olmayan kişilerde astım benzeri semptomlar, göğüste sıkışma hissi, alerjik konjonktivit (göz yaşarması), saman nezlesi gibi burun akıntısı ve hapşırmalar,
5. Koku ve tat duyusunda değişimler, ağzın tad alma duyusunda azalma.

Nedeni belli olmayan fakat iç ortamda bulunan hava kirleticileri ile ilişkili olan rahatsızlıklara hasta bina sendromu denir.

Ensefalit sivrisineklerden insanlara geçen hastalıklardan biriyken lyme keneler tarafından; veba pireler tarafından; salmonellozis ve kuduz ise kemirgenler tarafından taşınmaktadır.

Böcekleri öldürmek üzere geliştirilmiş olan kimyasalın adı insektisittir. Nematosit solucanları öldürmek üzere; Akarisit akarları öldürmek üzere; Herbisit zararlı otları öldürmek üzere;  Fungusit mantarlara ve küflere karşı geliştirilmiştir.

Gıdalar içerisindeki kimyasal maddeler akut ve kronik olarak hastalıklara neden olabilir. Akut olarak bunlar da zehirlenme ve toksik tabloya neden olabileceği gibi alerjik reaksiyonlara da yol açabilir. Alınan maddelerin türüne ve dozuna bağlı olarak iştahsızlık, ağırlık kaybı, bulantı, kabızlık, ishal, büyüme ve gelişmenin olumsuz etkilenmesi, husursuzluk, uykusuzluk, unutkanlık gibi sinir sistemi bozukluklarına, anemiye (kansızlık), sindirim sistemi bozuklukları ile kolon, akciğer, karaciğer, mesane kanserlerine yol açabilmektedirler.