HİJYEN VE SANİTASYON - Deneme Sınavı - 7

Tehlikeli Katı Atıklar: Kendiliğinden yanabilen, parlatıcı ve patlayıcı tarzda özelliğe sahip zararlı gazlar çı­karabilen, zehirli ve kalıntı riski taşıyan atıklardır. Çevre ve Şehircilik Bakanlığının yayımlamış olduğu Atık Yönetimi Yönetmeliği’ne göre bir atığın tehlikeli sayılabil­mesi için; patlayıcı, oksitleyici, alevlenir veya yüksek oranda alevlenir, tahriş edi­ci, zararlı, toksik, kanserojen, aşındırıcı, enfeksiyon yapıcı, üreme sistemine toksik, hassaslaştırıcı ve ekotoksik özelliklere sahip olması gerekmektedir. Buna göre teks­til, gıda, ağaç, cam, metal, deri, seramik, tuğla, inşaat, petrol, otomobil gibi sanayi sektörlerinin üretim aşamalarında açığa çıkan ve yönetmelikte belirtilen bu özellik­leri taşıyan her türlü atık, tehlikeli atıklardandır. Floresan lambalar, zirai kimyasal atıklar, cıvalı, kurşunlu, nikel kadminyumlu bitmiş piller ve akümülatörler, ömrünü tamamlamış araçlar, araç hava yastıkları, cıvalı atıklar, fotoğraf enstitüsü atıkları ve bazı ahşap koruyucu maddelere ait atıklar sayılabilecek tehlikeli atıklardandır. Doğru cevap B’ dir.

Atık maddelerin insan başta olmak üzere tüm canlılara ve çevreye zarar vermesini engellemek amacıyla ilk alınabilecek önlem olarak atıkların oluşumunun önlenmesi veya atık oluşumunun azaltılması gelmektedir. Bu amaçla tüketici, üretici ve yerel yönetimler başta olmak üzere atık toplama ile ilgili olarak görevlendirilmiş özel kurumların işbirliği içerisinde olması gereklidir. Bu mevzuatımızda da açıkça belirtilmiştir. Atıkların azaltıl­ması amacıyla üreticiler ürettikleri ürünlerinin nasıl geri dönüştürülebileceği ile ilgili bil­gileri ürün ambalajına yazmalıdır. Yerel yönetimler ve diğer görevli kuruluşlar atıkların toplanması amacıyla ayrı ayrı toplama kutuları veya kumbaraları halkın rahatlıkla kulla­nabileceği ve yararlanabileceği yerlere temin etmeli ve halkın bunları kullanmaları teşvik edilmelidir. Doğru cevap C’ dir.

Kullanılan bertaraf yöntemlerinin atık niteliğine göre tercih edilmesi gereklidir. Tercih edilecek yöntemlerin birbirlerine göre avantaj ve dezavantajları olabilmektedir. Buna iliş­kin bilgiler aşağıdaki tabloda gösterilmiştir:

Düzenli Depolama

Termal Sistemler

Biyolojik Sistemler

Maliyet

Düşük

Yüksek

Orta

Hacimsel Azalma

Düşük

Yüksek

Yüksek

Çevresel Risk

Yüksek

Orta

Düşük

İşletme Hassasiyeti

Kolay

Zor

Zor

Doğru cevap D’ dir.

Atık Suları Arıtma Yöntemleri: Atık suların arıtılması üç yöntemle yapılmaktadır: fiziksel yöntem, kimyasal yöntem, biyolojik yöntem. Kimyasal Yöntem kullanılan arıtma süreçlerinde şu işlemler yer alır. Atık sular ilk önce pıhtılaşmayı artırıcı özellikteki maddeler kulla­nılarak su içinde bulunan yapışkan ve askıda bulunan maddelerin birleştirilmesi ve flok­lamaya hazır hâle getirilmesi amacıyla koagülasyon aşamasına tabi tutulur. Floklaştırma olarak da bilinen ikinci aşamada atık su uygun bir şekilde karıştırılır ve küçük taneciklerin birbirleriyle birleşmeleri sağlanır. Suda kalsiyum, magnezyum gibi maddelerin bulunma­sına bağlı olarak şekillenen sertliğin giderilmesi amacıyla iyon değiştiriciler kullanılarak iyon değiştirme işlemi uygulanır. Daha sonra sudaki patojenleri yok etmek maksadıyla klorlama aşamasına geçilir. Sudaki kokuyu gidermek ve mikropları öldürmek amaçlı klor­lamanın yerine aktif oksijenin kullanılması ile ozonlama işlemi de yapılabilmektedir. Doğru cevap E’ dir.

Yeryüzündeki tatlı su doğada  en yüksek oranda buzullarda bulunur

Kuveyt su açısından diğer ülkelere göre daha fakirdir.

Yağlar,sentetik deterjanlar, pestisitler, endüstri atıkları kimyasal kirliliğe örnektir.Gıda artıkları bunlara örnek oluşturmaz?

Tarım amaçlı kullanılan su oranı çok fazladır. En fazla oranı kapsar. Bu oran %70 civarındadır

Hastalığın kaynağını bulabilmek için geriye dönük çalışmaların bütünü filyasyonu oluşturur.

Kurşun, krom,civa, nitrat-nitrit kanserojen maddelerdir. Kalsiyum değildir.

100 ml suda 10 mg CaCO3 Fransız sertlik derecesidir.

Depo ve su kaynağı 2 ppm klorla dezenfekte edilir. Diğerleri çözüm olmaz

İçme ve kullanma suyunu kimyasal dezenfeksiyon yaparken UV-radyasyon kullanılmaz

Ozonun koku giderici özelliği mükemmel düzeydedir

“Tatlı suyun %68.7’si buzullarda, %30.1’i yeraltı sularında, %0.8’i donmuş topraklar içinde yer almaktadır. Tatlı suyun sadece %0.4’ü yeryüzünde ve atmosfer içindedir. Bu suyun da %67.4’ü göllerde, %12.2’si toprakta, %9.5’i atmosferde, %8.5’i sulak alanlarda, %1.6’sı nehirlerde, %0.8’i bitkiler ve hayvanların bünyesinde bulunmaktadır.”

Doğru cevap olan İzlanda'da kişi başına düşen su miktarı 609 bin metreküp'tür

“ Su kullanımı üç kategoride incelenebilir:

Alıcı Ortama Göre Su Kirliliği

1.1. Yeraltı Su Kirliliği: Su yeraltından yerüstüne çıkarken kayaçlardan bazı maddeleri çözmesi ve suyun içeriğine alınması sonucu kirlenebilir ya da radyoaktivite içerebilir

1.1.1. Doğal Kaynak Sularının Kirliliği: Doğal soğuk su kaynaklarının kirliliğidir.

1.1.2. Termal Suların Kirliliği: Doğal (kaplıca, ılıca vb) termal (sıcak) su kaynaklarının kirliğidir.

1.2. Yüzeysel Su Kirliliği

1.2.1. Deniz Kirliliği

1.2.2. Göl, Gölet, Baraj Gölü Kirliliği

1.2.3. Akarsu Kirliliği

1.3. Yağış Suları Kirliliği”

Buna göre doğru cevap A'dır

“Foseptik atığı içermeyen duştan, küvetten, çamaşır, bulaşık yıkama ve lavabodan gelen evsel atıksulara “gri su”; tuvalet ve pisuardaki idrar kaynaklı sulara “sarı su”, dışkı ağırlıklı tuvalet sulara ise “kahverengi su” adı verilmektedir.”

 Buna göre doğru cevap C'dir.

“Şe­beke sistemlerindeki negatif basınç (su kesintisi, bakım onarım, boru delinmesi vb.) ince borulardan suyun şebeke sistemlerine geri kaçmasına neden olabilir. Örneğin; musluk ağızlarına konulan hortumun ucu içi su dolu lavaboya veya kovaya yakınsa, su kesintisi olduğunda negatif basınç nedeniyle musluk, hortum ağzından suyu şebekeye çekebilir. Bunun sonucunda kirli, hatta toksik maddeler su şebeke sistemine karışır ve insanların sağlığını tehdit edebilir.”

 Buna göre doğru cevap D'dir