HİJYEN VE SANİTASYON - Deneme Sınavı - 4

Su dezenfeksiyonunda kullanılan yöntemlerden biri olan ozon'da, renk ve koku giderici özelliği mükemmel düzeydedir.

Kontaminasyon bulaşmadır.

Saç ince kirler arasında yer alır

Köpükle temizlik ulaşılmak istenilen amaca göre temizlik kategorilerinden biri değildir.

Ortamda kokuya neden olan görünen ve görünmeyen kirlerin giderimi işlemine Ozmolojik temizlik adı verilir

Ortamda haşere olmaması için yapılan temizlik Entomolojik temizliktir.

Yüksek frekanslı ses dalgalarının kullanılması ile kirlerin arındırılma işlemine ultrasonik temizlik adı verilir

Canlıların kalıtsal metaryelinde değişiklikler meydana getiren duruma mutajen adı verilir.

Hastalık etkeni mantarları etkileyen kimyasal maddelere fungosit denir

Distilasyon damıtma denir.

Organik Kirler: Canlı vücudunda üretilebilen maddelerin oluşturduğu kirlerdir. Canlı organizma tarafından üretilen (protein, karbonhidrat, yağlar) kan, idrar, dışkı gibi atık ve tehlikeli olabilecek kirler ile şeker, nişasta, hayvansal ve bitkisel yağlar gibi karışık kirler organik kirlere örnek verilebilir.

Ajanlara Göre Kirler: Kirlerin yapısal özelliklerine göre yapılan sınıflandırmadır. Bu sınıflandırma gıdaların kirlenmesine risk oluşturan durumlarının belirlenmesinde ve güvenilirliklerinin tanımlanmasında çok kullanılmaktadır. 3 farklı grupta incelenir.
4.1. Fiziksel Kirler: Cam malzeme, metal parçaları.
4.2. Kimyasal Kirler: İlaçlar, kimyasal içerikli solüsyonlar, tarım ilaçları, fazla miktarda gıda katkı maddeleri, gıda maddelerinin bulundukları kaplardan çözünme ile geçen metal kalıntıları.
4.3. Mikroorganizmalar: Virüs, bakteri, parazit ve mantarlar.

Bağlı Kirler: Bulundukları yerden kolaylıkla giderilemeyen veya hiç giderilemeyen kirlerdir. Yağlı boya, cila, yapıştırıcı madde, yağlar ve diğer lekeler.

Ulaşılmak İstenen Amaca Göre Temizlik (Temizlik derecesine göre);
1.1. Fiziksel Temizlik
1.2. Kimyasal Temizlik
1.3. Mikrobiyolojik Temizlik
1.4. Osmolojik Temizlik
1.5. Entomolojik Temizlik

Osmolojik Temizlik: Ortamda kokuya neden olan görünen ve görünmeyen kirlerin giderilmesi işlemine denir.

Fungisit: Hastalık etkeni mantarları etkileyen kimyasal maddelerdir.

İyi bir dezenfektanda olması gereken özellikleri şu şekilde sıralamak mümkündür.
• Etkilediği mikroorganizma alanı geniş olmalıdır.
• Güçlü bakterisid, antiprotozoer, virusid, fungusid etkisi olmalıdır. Bakterilerin sporlarına, protozoonların kistlerine etki etmelidir.
• Yüzey dezenfektanları hızlı etki etmeli ve kalıcı olmalıdır.
• Kullanıldığı ortamda yüksek sayıda mikroorganizma bulunduğunda etkinliği azalmamalıdır.
• Organik maddelerin olduğu ortamlarda da etkili olabilmelidir.
• Vücutta kullanılan dezenfektanlar, dokulardaki çatlaklara kadar etki etmeli, ter ve yağ bezlerinin yapısını bozmamalıdır. Isı değişikliklerinden olumsuz etkilenmemelidir.
• Ucuz olmalıdır.
• Kokusu hoş olmalıdır.
• Takı, saat, yüzük gibi kişisel eşyalar ile kullanıldıkları yüzeyleri kalıcı bir şekilde
boyamamalıdır.
• Alerjik etkisi olmamalıdır.
• Kullanıldığı yüzey veya aletlerde zararlı, çevreye toksik olmamalı, ciltte tahriş edici etkisi olmamalıdır.

Metal Bileşikler; Tiyomersalat, Merkürokrom (Merbromin), Fenilmerküri nitrat.

Denatüre etmek: Protein, enzim ve nükleik asitlerin doğal yapılarının ısı, kimyasal madde, radyasyon gibi etkilerle bozulmasıdır.

Günümüzde el yıkama antiseptiği olarak en çok tercih edilen etken maddeler; Alkol, Klorheksidin glukonat, Hekzaklorofen, İyodoforlar, Paraklorometaksilenol, Triklosan, Kuaterner amonyum bileşikleri'dir.