HELLEN VE ROMA TARİHİ

Antik Çağ’ın “iyi imparatorları” Nerva, Traianus, Hadrianus, Antoninus Pius ve Marcus Aurelius idi. Lucius Verus, Marcus Aurelius ile imparatorluğu paylaşan kişiydi.

Nerva’nın çocuğu yoktu. Bu yüzden “en iyi ve başarılı bir kişiyi” evlat edinerek tahta varis olarak seçmişti. Bu sistem Nerva’dan sonra da birtakım imparatorun seçiminde kullanıldı.

Hadrianus topraklarını ve halklarını daha iyi tanımak için çıktığı ilk seferinde Trakya’dan karaya çıktıktan sonra Hebros(Meriç) kıyısında Edirne (Hadrianopolis) şehrini kurmuştur.

İmparator Marcus Aurelius felsefeye duyduğu ilgi ve üzerine yaptığı çalışmalardan dolayı “filozof imparator” olarak da anılırdı.

Marcus Aurelius ve Lucius Verus Parth’ta elde ettikleri zaferden hemen önce Roma’da kıtlık baş göstermiş, arkasından Syria’da başlayan veba bu bölgeden askerler aracılığıyla Anadolu, Yunanistan ve Roma’ya kadar yayılmıştır.

Commodus halkı tarafından sevilmemesi ve hatta reddedilmesi ile sonuçlanan imparatorluğu süresince önce Germanlarla savaşmaktan kaçınıp kabilelerden Marcomanlarla anlaşma yapmış, ardından Praetor Praefectus’a yönetimde söz vermiştir. Bununla sorumluluklarının çoğunu üzerinden atan Commodus, zevk ve sefaya düşkün bir şekilde yaşamaya başlamıştır. Praetor Praefectus’larından Cleandrus yetkisini kötüye kullanmaya başlamış ve rüşvetlerle kötü bir ün salmıştır. Ancak doğudaki lejyonlar Pescennius Niger’ı Septimius Severus döneminde imparator olarak ilan etmişlerdir.

Doğudan imparator ilan edilen Niger, doğu bölgesini ele geçirdikten sonra Byzantion’ı ele geçirmek için işgal eder. Severus bunun ardından Roma’dan ayrılır ve  Erdek(Kyzikos) ve Nikaia’da(İznik) Niger’ın ordularını yener. Geri çekilmeye başlayan Niger’i takip eden ve yenen Severus, Byzantion’da hala Niger taraftarı bir ordu olduğunu öğrenince şehri cezalandırmak için şehri tahrip edip köy statüsüne düşürdü.

Caracalla ve Geta’nın anlaşmazlıkları yüzünden imparatorluğu bölme fikirleri vardı ancak bunun bilinen bir adı yoktu. Geta’dan sonra Caracalla’nın çıkarttığı yurttaşlık yasası “Constitutio Antoniniana” olarak bilinirken, Elegabalus tarafından Roma’ya getirilen kutsal siyah taşın adı “lapis niger”di. Bazı sevilmeyen imparatorların başı kesilip, sokaklarda cesedinin sürüklenmek suretiyle teşhir edilmesi gibi olaylar yaşansa da belirli bir isme sahip değildi. Ancak bazı imparatorların anısını da yok etmek adına bastırılan sikkelerden ve her türlü yazıttan adlarının çıkartılmasına “anısını lanetlemek” anlamına gelen “Damnatio Memoriae” deniyordu.

Antik Çağ’ın “iyi imparatorları” Nerva, Traianus, Hadrianus, Antoninus Pius ve Marcus Aurelius idi. Lucius Verus, Marcus Aurelius ile imparatorluğu paylaşan kişiydi.

Nerva’nın çocuğu yoktu. Bu yüzden “en iyi ve başarılı bir kişiyi” evlat edinerek tahta varis olarak seçmişti. Bu sistem Nerva’dan sonra da birtakım imparatorun seçiminde kullanıldı.

Dacların vasal krallık olması, Parthların kentlerinin işgali, çıkan Yahudi isyanının bastırılması ve Hadrianus’un varis seçilmesi olayları Traianus döneminde gerçekleşen olaylardır. Nerva, yoksulların ve özellikle çocukların korunması için çalışmış, Yahudi vergilerini kaldırmış, köprü - su kemerlerini tamir ettirmiş, buğday dağıtımında kolaylık getirmiş, yerel idarelerin karşılamak zorunda olduğu yol masraflarını kaldırmıştı. Kendisi de varisini seçmiş olsa da, Nerva’nın varisi Hadrianus değil, Traianus idi.

Hadrianus topraklarını ve halklarını daha iyi tanımak için çıktığı ilk seferinde Trakya’dan karaya çıktıktan sonra Hebros(Meriç) kıyısında Edirne(Hadrianopolis) şehrini kurmuştur.

Antoninus döneminde küçük çatışma ve isyanlar oldu isede, genel olarak bir barış dönemi sayılıyordu. Selefinin aksine seferlere çıkmamış, Roma’dan imparatorluğu yönetmişti. Marcus Aurelius ve Lucius Verus’u varisleri olarak atamış, Colosseum’u onartmıştı. Ancak bu başarılardan hiçbiri değil, Hadrianus’un ölümü ardından gösterdiği saygı ve tutumdan dolayı bu ünvana layık görülmüştü.

İmparator Marcus Aurelius felsefeye duyduğu ilgi ve üzerine yaptığı çalışmalardan dolayı “filozof imparator” olarak da anılırdı.

Marcus Aurelius ve Lucius Verus Parth’ta elde ettikleri zaferden hemen önce Roma’da kıtlık baş göstermiş, arkasından Syria’da başlayan veba bu bölgeden askerler aracılığıyla Anadolu, Yunanistan ve Roma’ya kadar yayılmıştır.

Commodus halkı tarafından sevilmemesi ve hatta reddedilmesi ile sonuçlanan imparatorluğu süresince önce Germanlarla savaşmaktan kaçınıp kabilelerden Marcomanlarla anlaşma yapmış, ardından Praetor Praefectus’a yönetimde söz vermiştir. Bununla sorumluluklarının çoğunu üzerinden atan Commodus, zevk ve sefaya düşkün bir şekilde yaşamaya başlamıştır. Praetor Praefectus’larından Cleandrus yetkisini kötüye kullanmaya başlamış ve rüşvetlerle kötü bir ün salmıştır. Ancak doğudaki lejyonlar Pescennius Niger’ı Septimius Severus döneminde imparator olarak ilan etmişlerdir.

Doğudan imparator ilan edilen Niger, doğu bölgesini ele geçirdikten sonra Byzantion’ı ele geçirmek için işgal eder. Severus bunun ardından Roma’dan ayrılır ve  Erdek(Kyzikos) ve Nikaia’da(İznik) Niger’ın ordularını yener. Geri çekilmeye başlayan Niger’ı takip eden ve yenen Severus, Byzantion’da hala Niger taraftarı bir ordu olduğunu öğrenince şehri cezalandırmak için şehri tahrip edip köy statüsüne düşürdü.

Caracalla ve Geta’nın anlaşmazlıkları yüzünden imparatorluğu bölme fikirleri vardı ancak bunun bilinen bir adı yoktu. Geta’dan sonra Caracalla’nın çıkarttığı yurttaşlık yasası “Constitutio Antoniniana” olarak bilinirken, Elegabalus tarafından Roma’ya getirilen kutsal siyah taşın adı “lapis niger”di. Bazı sevilmeyen imparatorlarun başı kesilip, sokaklarda cesedinin sürüklenmek suretiyle teşhir edilmesi gibi olaylar yaşansa da belirli bir isme sahip değildi. Ancak bazı imparatorların anısını da yok etmek adına bastırılan sikkelerden ve her türlü yazıttan adlarının çıkartılmasına “anısını lanetlemek” anlamına gelen “Damnatio Memoriae” deniyordu.

Nerva’dan itibaren Roma tahtına geçen beş imparatorun iktidar dönemlerinde istikrar ve refah hâkim olduğundan, Antik Çağ’da bu imparatorlar (Nerva, Traianus, Hadrianus, Antoninus Pius ve Marcus Aurelius) “iyi imparatorlar” olarak da anılırdı. Augustus ise bu dönemden çok daha önce Ilıus Ceasar’dan sonra Roma tahtına geçmiştir.

18 Eylül 96’da, 66 (veya 61) yaşındayken Senatus tarafından imparator ilân edilen Nerva’nın askeri tecrübesi olmasa da siyaseten belirli bir geçmişe sahipti. İmparator olduğunda hiçbir senatörü öldürtmeyeceğine yemin etmişti, nitekim öyle de yaptı.