HELLEN VE ROMA TARİHİ

Primus inter pares eşler arasında birinci anlamına geliyordu. Pontifex Maximus, devletin dini liderine verilen unvan iken; pater patriae vatanın babası demekti. Principatus, tek adamın – birinci yurttaşın hükmü anlamına gelen imparatorluk tanımıydı. Imperium maius proconsulare ise princepse(birinci yurttaş) Senatus eyaletlerinin idaresine müdahale yetkisi idi. Doğru cevap A'dır.

Bu dönemde Senatus’un itibarı artmış olsa da, üye alımına getirilen 1 milyon sestertiusluk servet zorunluluğu üye sayısının azalmasına sebebiyet vermiştir. Atlı sınıfından daha fazla faydalanılmış, böylece equitusun da prestiji artmıştı. Bir barış dönemi olduğu için askerlere eskisi kadar gerek kalmamış, bu yüzden orduda küçülmeye gidilmişti. Augustus ayrıca Praetoriani ve Cohortes Vigilium’u bu dönemde kurmuştu. Doğru cevap E'dir.

Bu dönemde kurulan koloniler, mevkiileri aşağıdaki gibidir;
- Pisidia’da: Colonia Caesarea (Antiochia), Colonia Iulia Augusta Olbesena (Olbasa); Colonia Iulia Augusta Comama (Comamenorum); Colonia Iulia Augusta Felix Cremna (Cremnensium); Colonia Iulia Augusta Parlais.
- Lykaonia’da: Colonia Iulia Felix Gemina (Lystra)
- Galatia’da: Colonia Iulia Augusta Felix Germenorum (Germe)
- Kilikia’da: Colonia Iulia Augusta Felix Ninica
- Troas’ta: Colonia Augusta Troadensim (Alexandria Troas)
- Mysia’da: Colonia Gemella Iulia Pariana (Parium)
- Bithynia’da: Colonia Iulia Concordia Apamea (Apamea - Myrlea) Buna göre doğru cevap B'dir.

Germanicus, önce Ren bölgesinde ayaklanmayı bastırmış, sonra Germanlara karşı seferlere başlamıştır. Bu seferlerden Tiberius tarafından çekilince, consüllüğü paylaştılar. Doğu’da çıkan sorunlar ardından büyük yetkilerle Doğu’ya gitti ve Kappadokia ile Kommagene’yi eyalet yaptı. Pannonnia’daki karışıklığı ise Tiberius’un oğlu Drusus çözmüştür. Doğru cevap D'dir.

“Caligula” aslında tam adı Gaius Iulius Caesar Germanicus idi. Ancak kendisine takılan “caligula” lakabıyla daha çok anılmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Claudius izlediği doğru politikalarla Mauretania, Britannia, Lykia, Iudaea ve Trakya’nın hepsini eyalet haline getirerek Roma topraklarına dahil olmalarını sağlamıştır. Doğru cevap E'dir.

“Donativum” imparatorun, imparator seçildikten sonra “praetor” muhafızlarına yaptığı bağışın adıdır. Bu olgu Osmanlı’daki “cülus” bahşişine benzer. Doğru cevap A'dır.

“Dört İmparator Yılı” Galba ile başlamış, ardından Otho tahta geçmiştir. Vitellius ile devam eden dönemi Flavius hanedanlığından Vespasianus bitirmiş ve imparatorluğu kendi hanedanlığına geçirmiştir. Doğru cevap D'dir.

Titus döneminde önce Vezüv yanardağı patlayıp özellikle  Pompeii, Herculaneum ve Stabiae kentlerini lavlar altında bırakmış, kısa bir süre sonra da Roma’da çıkan büyük bir yangın ve akabinde başlayan veba salgını sebebiyle halkın ciddi bir kesimi yok olmuştur. Yeniden imar faaliyetlerine geçen Titus pek çok yeri yeniden inşa ettirmiş ve Colosseum’u açmıştır. Senatörleri ahlaksızlıktan cezalandıran imparator Titus’un ardından gelen Domitianus’tur. Doğru cevap B'dir.

İmparator Augustus (M.Ö. 27-M.S. 14) Dönemi'nde Roma tarihinden birçok önemli olay yaşanmıştır. Galatia'nın Roma eyaleti yapılması (M.Ö. 25), Arabia'nın Roma'ya bağlanması (M.Ö. 24), Bosporos Krallığı'nın Roma'ya bağlı yasal bir krallık yapılması (M.Ö. 14), ve Syria (Suriye) ile Iudaea'nın (Eski Filistin'in güneyi) Roma Eyaleti yapılması bunlardan bazılarıdır. A, B, C ve D seçeneklerinde verilenler ise İmparator Tiberius (M.S. 14-37) Dönemi'nde yaşanmış olaylardır. Doğru cevap E'dir.

Senatus, Actium Zaferi (M.Ö. 31) ve Mısır'daki zaferlerinin ardından Roma'ya dönen Gaius Octavianus'a (Augustus) imperator unvanı ile birlikte "augustus" (kutsal) unvanını da vermiştir. Imperator, tüm askeri gücün lideri anlamına gelen başkomutanlık unvanıdır. Proconsul, Senatus'a bağlı eyaletlerin başındaki yöneticilere (valilere) verilen unvandır. Praefectus, Muhafız Alayı'nın başındaki kişiye verilen unvandır. Legatus ise imparatorlara bağlı eyaletlerin başındaki yöneticilere verilen unvandır. Doğru cevap C'dir.

Roma İmparatorluğunda, Legatus, imparatorlara bağlı eyaletlerin başındaki yöneticilere verilen unvandır. Proconsul, Senatus'a bağlı eyaletlerin başındaki yöneticilere (valilere) verilen unvandır. Lejyon, askeri birliklere verilen isimdir. Imperator, tüm askeri gücün lideri anlamına gelen başkomutanlık unvanıdır.  Praefectus, Muhafız Alayı'nın başındaki kişiye verilen unvandır. Doğru cevap B'dir.

M.Ö. I. yüzyılda, Senatus, Augustus'a büyük yetki ve onursal payeler vermiştir. Ancak, Augustus bunların yanında kendisini birinci yurttaş (princeps) kabul etmiştir. Ayrıca Augustus'a M.Ö. 23 yılında tribunicia potestas (tribunus'luk yetkisi ve veto hakkı, imperium maius proconsulare (Senatus eyaletlerine müdahale) yetkisi de verilmiştir. Bunların yanı sıra Augustus'a, M.Ö. 12 yılında Pontifex Maximus (Devlet Dininin Lideri) ve M.Ö. 2 yılında da Pater Patriae (Vatanın Babası) unvanları da verilmiştir. Böylece Roma İmparatorluğunda tüm güç Augustus'un eline geçmiş, Roma'da Principatus Dönemi'ne geçilerek Cumhuriyet idaresine son verilmiştir.

İmparator Augustus'a (M.Ö. 27-M.S. 14) M.Ö. 12'de Pontifex Maximus (Devlet Dininin Lideri) unvanı verilmiştir. Diğer şıklarda verilen unvan ve yetkiler de Augustus'a verilmiştir. Pater Patriae (Vatanın Babası) unvanı, M.Ö. 2 yılında verilmiştir. Imperator (Başkomutan) ve Augustus (Kutsal) unvanları da M.Ö. 27 yılında verilmiştir. E seçeneğinde verilen Tribunicia Potestas (Tribunus'luk yetkisi ve veto hakkı) ise unvan değil yetkidir ve M.Ö. 23 yılında verilmiştir. Doğru cevap A'dır.

Augustus Dönemi'nde yaşanan zaferler ve gelişmeler sonucunda Senatus eski gücünü kaybetmiş ve güç artık imparatorun eline geçmiştir. Augustus Dönemi, bir barış dönemi olduğundan ve iç savaşlar artık geride kalmış bulunduğundan, orduya eskisi kadar gerek duyulmamıştır. Bu yüzden de askerlerin sayısında indirime gidilmiş, bir bölümü emekliye sevk edilerek kendilerine maaş bağlanmıştır. Diğer seçeneklerden verilen olaylar da Augustus Dönemi'nde yaşanmıştır. Ancak, soruda verilen bilgilerle doğrudan alakalı değillerdir. Doğru cevap C'dir.

M.S. 41 yılında Roma tahtına geçen İmparator Claudius sağlıklı bir fiziğe sahip değildi. İçe kapanık bir ruh yapısı vardı ve konuşmasını da peltek olduğu için zor anlaşılıyordu. Tüm bunların yanında Claudius'un iyi yönleri de bulunmaktaydı. Günümüze gelmemiş de olsa Roma, Etrüsk ve Kartaca tarihi hakkında kitaplar yazmış, hatta Roma/Latin alfabesine birkaç harf de kazandırmıştır. Doğru cevap D'dir.

İmparator Claudius'un ölmesinin ardından M.S. 54 yılında Roma tahtına İmparator Nero (M.S. 54-68) geçmiştir. Nero Dönemi'nde askeri başarıların yanı sıra birçok karışıklık ve isyan da ortaya çıkmıştır. Son yıllarına doğru etrafındakiler de Nero'yu terk etmeye başlamıştır. Bu dönemde Nero'ya son darbe Senatus'tan gelmiştir. Senatus, Nero'yu vatan haini ilan etmiştir. Bu olaylar sonucunda tüm umudunu yitiren Nero, M.S. 68 yılında, 30 yaşında hayatına son vermiştir. Böylece Iulius-Claudius Hanedanı'nın tahttaki iktidarı sona ermiştir. Doğru cevap B'dir.

İmparator Vespasianus (M.S. 69-79), M.S. 69 yılında roma tahtına geçmiştir. bu sırada Vespasianus Iudaia'da Yahudi İsyanı'nı bastırmakla meşguldü. Tahtan geçmesinin ardından bu işi oğlu Titus'a bırakmıştır. M.S. 70 yılında İmparator Vespasianus'un oğlu Titus Iudaia ve Hierousalem'i (Kudüs) ele geçirerek Yahudi İsyanı'nın bastırmıştır. İmparator Vespasianus bu olayların ardından Roma'da büyük imar faaliyetlerine girişmiştir. Ünlü Colosseum Amfitiyatrosu'nun inşasını başlatmış, ancak bu yapının tamamlandığını görememiştir. Bu yapı İmparator Vespasianus'un oğlu İmparator Titus (M.S. 79-81) zamanında M.S. 79 yılında tamamlanmıştır.

M.S. 81 yılında İmparator Titus'un (M.S. 79-81) ölümünün ardından Roma tahtına kardeşi İmparator Domitianus (M.S. 81-96) geçmiştir. İmparator Domitianus'un ilk askeri başarısı Germania'da ayaklanan Chatti kabilesine karşı olmuştur. İmparatorun bizzat komuta ettiği ordu, isyancıları yenilgiye uğratmıştır. Bu zaferden sonra, M.S. 83 yılında İmparator Domitianus'a Germanicus (German Fatihi) unvanı verilmiştir.

23 Eylül 63’te Roma’da dünyaya gelen Augustus’un imparator olmadan önceki adı Gaius Octavius idi. Doğru cevap A'dır.