HELLEN VE ROMA TARİHİ - Deneme Sınavı - 23

Ege Denizi’ndeki belli başlı adalar, kuzeyde Thasos (Taşoz), Samothrake(Semadirek), Imbros(Gökçeada), Tenedos(Bozcaada), ve Lemnos(Limni); Batı Anadolu kıyılarına yakın olarak, kuzeyden güneye, Kuzey Sporat Adaları, Eubia(Eğriboz), Kiklad Adaları ve en güney de Girit’tir.

Eski Yunanlıların Kyklades olarak adlandırdıkları Kikladlara dahil belli başlı adalar arasında, kuzeyden güneye doğru, Kea, Andros, Tinos, Mykonos, Delos, Kythnos, Syros, Seriphos, Siphnos, Melos, Paros, Naksos, Amorgos, Sykinos, Ios, Santorini, ve Anafi’nin adlarını sayabiliriz. Limni, Samothrake veTenedos Kiklad Adaları içerisinde yer almaz.

M.Ö. 16. yüzyılın sonunda ortaya çıkacak olan kubbeli (veya tonozlu) tholos mezarların en önemlileri ise içinde bulunan değerli eserlerden dolayı yanlış olarak “Atreus Hazine Binası” olarak adlandırılan mezar yapısı ile “Klytemnestra” mezar yapısıdır.

Kleisthenes demokratik yönetimi toplumda yerleştirdiği için demokrasinin kurucusu olarak bilinir.

Aoiller Lesbos Adası ile Batı Anadolu'nun kuzeydoğu kesimi olan Edremit Körfezi ve civarına yerleşmişlerdir.

Yunan kent-devletlerinde mezarlık alanı olarak kullanılan alana nekropolistir.

Görev süresi ile ilgili kitapta bir açıklama yoktur.

“Hellen ve Roma Tarihi” Kitabının “Ege Göçleri, Kent Devletleri ve Kolonizasyon” başlıklı 2. Bölümünde bu soru ile ilgili şu bilgiye yer verilmektedir.

Batı Anadolu’ya ilk gelenler Aioller idi. Yunanistan’daki Thessalia ve Boiotia bölgelerinden gelen Aioller, Lesbos Adası ile Batı Anadolu’nun kuzeydoğu kesimine (Edremit Körfezi ve civarı) yerleştiler. Bu nedenle bu bölge Aiolis adını aldı. Herodotos (I.149), on iki Aiol kentinden söz etmektedir. Bu kentler, Kyme (Aliağa-Nemrut Koyu), Larissa (Buruncuk Köyü), Neontheikhos (Yanıkköy), Temnos (Görece-Kayacık Tepesi), Killa (Zeytinli Köyü yakınında?), Notion (Ahmetbeyli), Aigiroessa (Kavaklıdere Köyü), Pitane (Candarlı), Aigai (Köseler Köyü-Nemrutkale), Myrina (Aliağa-Kalabaktepe), Gryneion (Yenişakran) ve Smyrna’dır (İzmir). Ancak bu son kent yani Smyrna sonradan Ionia’ya dahil olmuştur. Ayrıca Kyme, Aiolis’teki başka ufak kentlerin de kurucusuydu. 

Bu nedenle sorunun doğru cevabı A şıkkıdır.

Spartalıların Atina donanmasını Aigospotamoi’da yenilgiye uğratmasıyla ve ardından yapılan antlaşmayla (M.Ö. 405-404) Hellen dünyasının önderliği Sparta’ya geçti.

E ŞIKKI

Philippos’u Orta Yunanistan’a çeken gelişme Phokis ile Thebai ve müttefikleri (Thebai Birliği) arasında çıkan “Kutsal Savaş”tı (M.Ö. 355-346). Delphoi Amphiktionu’nun (dinsel birlik) Thebai’ın kontrolü ve koruması altında olduğu sırada Philomelos komutasındaki Phokisliler, Delphoi’u işgal ettiler. Böylece, M.Ö. 355 yılında Phokis ile Thebai arasındaki “Kutsal Savaş” patlak verdi.

Khaironeia savaşından sonra Hellenler, II. Philippos’un gücünü kabul ettiler. Thebai, bundan böyle Boiotia’daki hegemonyasını yitirmişti. Atina, Makedonya ile uzlaşma içine girmek zorunda kaldı.

M.Ö. 339 yılında Lokrisliler, Delphoi’a saldırınca, Delphoi Amphiktionu, II. Philippos’tan yardım istedi. Philippos da Orta Yunanistan’a girdi; Elateia ve Amphissa’yı ele geçirdi. Atinalı aşırı milliyetçi Demosthenes, Philippos’a karşı Thebai ile ittifak yaptı. M.Ö. 338 sonbaharında iki ordu Khaironeia Ovası’nda karşılaştı. Philippos’un phalanks’lardan oluşan profesyonel ordusu, Atinalı ve Thebailıların oluşturduğu geleneksel, hoplit ağırlıklı orduyu yendi.

Büyük İskender’in Anadolu’da Perslerle yaptığı ilk savaş Granikos (Biga Çayı) yakınında yapılan Granikos Savaşı olmuştur.

“Hellen ve Roma Tarihi” Kitabının “Büyük İskender ve Hellenistik Çağ” başlıklı 4. Bölümünde bu soru ile ilgili şu bilgiye yer verilmektedir.

su­baylarından Parmenion 5.100 Tesalyalı süvariye komuta ediyordu. İskender de 13.000 Makedonun başındaydı. Persler ise piyade ve süvari olarak toplam 40.000 askerden oluşuyordu. İskender, ortaya phalanks’ı, kanatlara da süvarileri ve piya­deleri yerleştirdi. Savaş düzenindeki her iki ordunun Granikos Çayı boyunca kar­şılıklı sıralanışı yaklaşık 3 km’yi buluyordu. İskender’in uyguladığı taktik sonucu Persler kesin bir yenilgiye uğradılar (M.Ö. 334). Granikos Savaşı ile Anadolu’nun kapısı İskender’e açılmış oldu. İskender, ırmağı geçerek karaya çıkmaya çalışan, fakat Persler tarafından öldürülen ilk 25 askerin bronz heykellerinin yapılması için dönemin ünlü heykeltraşı Lysippos’u görevlendirdi.

Bu nedenle sorunun doğru cevabı D şıkkıdır.

İtalya’nın uzunluğu yaklaşık 1000 km’yi; genişliği de (en geniş noktadan ölçüldüğünde) yaklaşık 240 km’yi bulmaktadır. Yarımadanın kuzeyini Alp Dağları sınırlamaktadır; Apeninler ise yarımadada kuzey-güney doğrultusunda uzanan dağ silsilesidir. Dolayısıyla, Apeninler yarımadayı doğu ve batı olarak ikiye ayırmaktadır.

M.Ö. 7. yüzyıl sonlarına doğru, Roma’nın da aralarında olduğu birçok Latin yerleşimi, Etrüsk kent-devletlerine tâbi oldu. Bir Etrüsk kral sülalesi olan Tarquiniuslar Roma’da denetimi ele geçirdi. Etrüskler bir yüzyıldan biraz fazla bir süre Roma’da egemen oldular. İlerleyen dönemlerde bir grup Roma aristokratının isyan etmesi neticesinde Tarquinius ailesi Roma’dan kovuldu (M.Ö. 510) ve yeni bir anayasa oluşturuldu. Senatus, yapılacak işler için, bir yıllığına seçilen iki consul’e (konsül) yetki verdi ve böylece Roma’da Cumhuriyet idaresi başlamış oldu (M.Ö. 509 / 508).

Roma’nın kuruluş efsanesi, Romalı ozan Vergilius’un -Roma’nın ulusal destanı sayılan- Aeneis destanında anlatılır.

Roma Devleti’nin başında Rex olarak adlandırılan bir kral vardı. Senatus’un (Senato) teklifi ile Curia Meclisi tarafından seçilirdi. Emretme yetkisine (imperium) sahip olan kral, hem başkomutan, hem baş “rahip”, hem de baş hâkim olarak askeri, dini ve hukuki gücü elinde tutardı.

Kanunların yapılması ve savaş kararı almak, Roma yönetiminin önemli meclislerinden biri olan Comitia Centuriata’nın görevleri arasındaydı.