HAYVAN YETİŞTİRME

1952 yılında Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’na bağlı Merkez Tavukçuluk Komitesi kurulmuş ve çalışmaların daha etkin yürütülebilmesi için Ziraat İşleri Genel Müdürlüğü’ne bağlı Küçük Evcil Hayvancılık şubesi oluşturulmuştur.

Avantajların yanında yatırım maliyetinin yüksek olması ve diğer çiftlik hayvanlarına göre hastalıklara karşı daha duyarlı olması tavuğun ve tavukçuluğun en önemli dezavantajlarından sayılabilir.

Ülkemizde tavukçuluğun geliştirilmesine yönelik ilk çalışmalar 1930’lu yıllarda Ankara’da Merkez Tavukçuluk Enstitüsü’nün kurulmasıyla başlamıştır. Bu enstitü teknik bilgi ve eleman yetersizliği nedeniyle yaklaşık 20 yıllık dönemde önemli bir ilerleme sağlayamamıştır.

Bu ırklardan en önemlisi Cornish ırkıdır. Bu ırk İngiliz ırklarının en tanınmış ve en yaygın olanıdır. Kısa bacaklıdırlar. Göğüs ve butlar ile kasların gelişimi gayet iyi durumdadır. Yumurta verimleri düşük olup yılda 100-120 adettir. Canlı ağırlık; horozlarda 4.8 kg, tavuklarda 3.6 kg kadardır. Diğer önemli etçi ırklar ise Sussex, Orpington, Dorking ve Australorptur.

Kuyrukta bulunan yağ bezi (preen), derinin tek salgı bezidir. Tavuk, gagası ile bu bezden salgılanan yağlı bir maddeyi tüylerine sürerek yayar.

Yumurta kanalı birbirinden ayrı 5 ana bölgeye ayrılır.
• İnfundibulum: Ovumun yakalandığı huni şeklindeki kısımdır. Ovum burada 10-20 dakika kaldıktan sonra art arda seri kontraksiyonlarla (kasılmalarla) yumurta kanalında ilerlemeye zorlanır. İnfundibulum
döllenmenin gerçekleştiği kısımdır.
• Magnum: Yumurta akı proteinlerinin tamamına yakınının oluşturulduğu magnum yaklaşık 33 cm ile yumurta kanalının en uzun parçasıdır. Yumurtanın magnumdan geçmesi yaklaşık üç saat alır.
• İstmus: İç ve dış kabuk zarlarının oluşturulduğu kısımdır. Bu kısımda çok az miktarda yumurta akı da üretilmektedir.
• Uterus: Yumurta kabuğu uterusta oluşur, bu nedenle bu kısma kabuk bezi de denir. Yumurta uterusta 18-20 saat kadar bir süre kalır.
• Vajina: Yumurta vajinada birkaç dakika kalabilir ve kabukta gözenekleri örten kütikül olarak bilinen bir materyalle kaplanır. Kaslardaki kasılmayla uterustan gelen yumurta
hızlı bir şekilde kloaka geçirilerek ovipozisyon gerçekleşir.

Gurk, tavukların nesillerini devam ettirebilmeleri amacıyla, yumurtalar üzerine oturarak, döllü yumurtadaki civciv gelişimine uygun; sıcaklık, nem, çevirme ve havalandırma işlemlerini gerçekleştirme içgüdüsü.

Kuluçka süresince etkili olan faktörler sıcaklık, nem, havalandırma ve çevirme olarak sıralanabilir.

Civcivler, kuluçkadan çıktıktan sonra 6-12 saat içerisinde kümese yerleştirilmelidir. Bu sürenin gecikmesi dehidrasyonla sonuçlanacaktır. Her kümese sadece bir anaç sürüden elde edilen civcivlerin konulmasına dikkat edilmelidir.

Bu saf ırklar Amerika kökenli olup, yumurta-et kombine verim yönlüdürler. Ortalama canlı ağırlıkları horozlarda 3.9 kg, tavuklarda 2.9 kg civarındadır. En önemlileri New Hampshire, Plymouth Rock ve Rhode Island Red ırklarıdır.

Elde edilen yumurtalar altlık ile temas etme

Memeli iskeletinde bulunan kemikler tavuk iskeletinde de vardır. Ancak bazı kemikler uzamış veya kaynaşmıştır. Hem kuvvetli hem de hafif olan kanatlı iskeletinde görülen en önemli farklılıklar şunlardır:
a. Daha az kemik oranı.
b. Çok sayıda kaynaşmış kemiklerin bulunması.
c. Kemiklerin mineral kapsamının daha yüksek olması,
d. İçerisi, ilik yerine hava ile dolu kemiklerin
(pneumatic) bulunması

Kanatlı hayvanların sindirim sistemi gaga ve ağız boşluğu ile başlar ve ürogenital yolla birleşerek kloakla son bulur. Bu sisteme dahil organlar; gaga, ağız, yemek borusu, kursak, bezel mide, taşlık, ince barsak, kör barsak, kalın barsak ve kloaktır.

Boşaltım sistemi, bir çift böbrek ve her böbrekten çıkan, idrarı kloaka taşıyan üreterlerden ibarettir. Böbrekler kısmen büyük, uzamış, karın boşluğunun üstünde, karaciğerin alt kısmında ve sırta yapışıktır. Kanatlılarda sidik torbası bulunmaz. Bu nedenle idrar, memelilerdeki gibi sıvı olarak dışarı atılmaz. Kloaka gelen idrar, kalın bağırsaktan atılan dışkı ile karışır.

Tavuğun yumurta kanalı karın boşluğunun sol tarafındadır. Yumurtalığa bağlı bir ovum olgunlaştığında yumurtalıkta salgılanan progesteron hormonu, LH hormonu salgılanmasına neden olan hypothalamusu uyarır. LH hormonu da yumurtalıktan olgun follikülün stigma yerinden kopması veya yırtılmasına neden olur. Yumurta sarısının stigmanın çatlamasıyla yumurta kanalına düşmesine ovulasyon adı verilmektedir.

İnfundibulum: Ovumun yakalandığı huni şeklindeki kısımdır. Ovum burada 10-20 dakika kaldıktan sonra art arda seri kontraksiyonlarla (kasılmalarla) yumurta kanalında ilerlemeye zorlanır. İnfundibulum
döllenmenin gerçekleştiği kısımdır.

Uterus: Yumurta kabuğu uterusta oluşur, bu nedenle bu kısma kabuk bezi de denir. Yumurta uterusta 18-20 saat kadar bir süre kalır.

Vajina: Yumurta vajinada birkaç dakika kalabilir ve kabukta gözenekleri örten kütikül olarak bilinen bir materyalle kaplanır. Kaslardaki kasılmayla uterustan gelen yumurta hızlı bir şekilde kloaka geçirilerek ovipozisyon gerçekleşir.

Ülkemizde tavukçuluğun geliştirilmesine yönelik ilk çalışmalar 1930’lu yıllarda Ankara’da Merkez Tavukçuluk Enstitüsü’nün kurulmasıyla başlamıştır. Bu enstitü teknik bilgi ve eleman yetersizliği nedeniyle yaklaşık 20 yıllık dönemde önemli bir ilerleme sağlayamamıştır.

Yatırım maliyetinin yüksek olması ve diğer çiftlik hayvanlarına göre hastalıklara karşı daha duyarlı olması tavuğun ve tavukçuluğun en önemli dezavantajlarından sayılabilir. Doğru cevap C' dir.