HAYVAN YETİŞTİRME

Besiciler besi faaliyetini gerçekleştirirken farklı yollar izleyebilirler. Ama küçük farklılıklar dışarıda tutulup temel unsurlar, yani hayvan ve yem bakımından farklılıklar esas alınarak değişik besi sistemleri tanımlanabilir. Örneğin Türkiye için;
• Besiye alınan hayvanların yaşına,
• Besi süresine,
• Beside kullanılan yemlerin niteliğine,
• Besinin yapıldığı barınak tipine,
• Besideki hayvanların cinsiyetine göre,
farklı sistemlerden söz edilebilir.

Buzağı Besisi: Türkiye’de yaygınlık kazanmamıştır. Siyah-Alaca gibi sütçü ırkların erkek buzağıları sadece süt ve süt ikame yemi ile 140-150 kg canlı ağırlığa kadar beslenip kesilirler. Elde edilen et buzağı eti olarak adlandırılır.

Shorthorn; İngiltere’nin kuzeyinde elde edilmiş bir ırktır. Etçi ve sütçü olmak üzere iki tipi vardır. Kırmızı, beyaz, kırçıl veya kırmızı beyaz lekeli renk grupları görülebilir.

Bağlı duraklı ahırlarda, her bir hayvana ayrılacak durak genişliği hayvanın cüssesine bağlı olarak 70-110 cm arasında değişebilir. Ayrıca cüsse farklılıkları durak boyunun da farklı olmasını gerektirir. Ne var ki aynı ahırdaki durakların hem genişlik hem de uzunluk olarak farklı olmalarını sağlamak pek kolay olmaz.

Şayet materyal temininde bir sorun yaşanmıyorsa, kültür ırkı ve melezleri için uygun besi başı yaşının 6-12 ay olduğu söylenebilir. Yerli ırklar ve bunların melezleri için de aynı yaşlar uygundur.

Besinin besi sonu ağırlığını artıracak şekilde uzatılması, erken bitirilmesinden daha zararlı olabilir. Çünkü besinin uzatılması;
• Canlı ağırlık artış maliyetinin yükselmesine,
• Karkasın yağlanmasına,
• Sermayenin daha uzun süre bağlı kalmasına,
• Hayvanların yönetiminin güçleşmesine neden olur.

Besicilerin hemen tek geliri besiyi tamamlamış sığırların kesilmiş ya da canlı olarak satışından elde edilen gelirdir. Gübreden gelir sağlamak şimdilik pek mümkün olmamaktadır. Bu durumda gelir ile gider arasındaki fark, doğrudan doğruya hayvan satışından elde edilen gelirden toplam masraflar çıkarılarak hesaplanabilir. Besiyi tamamlamış hayvanlar da hemen her zaman karkas olarak satılırlar. Bu durumda toplam gelir karkas ağırlığı ile karkas fiyatı çarpılarak elde edilir. Yani bir hayvandan sağlanan toplam gelir;
Gelir = Karkas Ağırlığı (KA) *Karkas Fiyatı (KF), veya Gelir = Besi sonu ağırlığı (BSA) * Randıman (R) * KF eşitlikleriyle hesaplanabilir.

Bir kg canlı ağırlık artışı için tüketilen kuru madde miktarı açık ahırda yaz ve kış aylarında sürdürülen beside 7.52 ve 7.20 kg olurken Sundurmalı ahırda aynı değerler 6.32 ve 6.52 kg olarak hesaplanmıştır. Kapalı ahırdaki değer ise her iki mevsim için de 6.53 kg olmuştur. Sonuç olarak, hangi mevsimde başlatılıyor olursa olsun, inşaat maliyeti de dikkate alınarak, sundurmalı serbest ahırlar tercih edilmelidir.

Verilenlerden I, III, IV numaralı olanlar doğrudur. Doğru cevap C'dir.

Sözü edilen açıklama "sığır karkası"nın açıklamasıdır. Doğru cevap B'dir.

Genellikle 1.5-2 yıl ve daha küçük yaşları ifade eder. Doğru cevap A'dır.

"6-8 Aylık Erkeklerle Yürütülen Besi" türüdür. Doğru cevap C'dir.

Et üretiminin en belirgin ve önemli kaynağı genç erkeklerdir. Doğru cevap D'dir.

Charolois: Fransa’nın kuzeyinde geliştirilmiş bir etçi ırktır. Boynuzlu olan bu ırkta renk beyaz veya krem rengi olup, deride oldukça yaygın bir pigmentasyon görülür. İri cüsseli etçi ırklardan biri olarak bilinen Charolais’nin dişileri 575-900 kg, erkekleri 900-1100 kg canlı ağırlıkta olabilmektedir .Doğru cevap E'dir.

I ve II numaralı ifadeler doğrudur. Doğru cevap D'dir.

I, II, IV, V numaralı maddeler doğrudur. Doğru cevap C'dir.

I, II, III, IV, V numaralı olanlar doğrudur. Doğru cevap B'dir.

Gelir = Karkas Ağırlığı (KA) *Karkas Fiyatı (KF), veya

Gelir = Besi sonu ağırlığı (BSA) * Randıman (R) * KF
eşitlikleriylehesaplanabilir. Doğru cevap A'dır.

Kasaplık Güç; Bir populasyonda toplam hayvan varlığı değişmeden bir yılda kesilebilen hayvanların oranı.

Sığır Karkası; Kesilen sığırın baş, dört ayak, deri ve iç organlar ayrıldıktan sonra kalan kısmı.