HAYVAN YETİŞTİRME

Bağımsız ayıklama sınırları birden fazla verim bakımından seleksiyon yöntemlerinden biridir.

Sürüye aktarılan genler aynı ırkın değişik sürülerinden ise, yani sürüye aynı ırktan ama başka sürülerden damızlık getirilip kullanılması ile yapılan uygulama kan tazeleme yöntemidir.

Herhangi bir sürüde çiftleştirilen hayvanların özellikle akraba olmaları gözetildiğinde, akrabalık yetiştirme sistemi uygulanmış olur.

Bir işletmenin arazi varlığı, sermaye varlığı, sahip olduğu hayvan barınakları, yem üretme olanakları, iş gücü varlığı ve parasal gücü o işletmenin ana üretim kaynaklarını oluşturur. Doğru cevap A'dır.

Herhangi bir üretim sistemine daha yararlı genotipler elde etmek veya mevcut genotipleri daha yararlı hale getirmek amacıyla yürütülen faaliyetler “Hayvan Islahı” olarak tanımlanabilir. Doğru cevap C'dir.

Irkların uyum yetenekleri ile verim düzeyleri arasında bir ilişki kurulabilir. Genellikle, uyum yeteneği yüksek ırklar verim seviyeleri düşük ve orta olan ırklardır. Doğru cevap E'dir.

Ekonomik verim seviyesi, işletmeye ait bir özelliktir. Bir işletmede üretim maliyeti yükselir veya ürün fiyatı azalırsa, ya da her ikisi bir arada gerçekleşirse ekonomik verim seviyesi artar. Bir başka ifadeyle işletme, masraflarını karşılayabilmek için her üretim biriminden daha fazla verim elde etmek zorunda kalır. Tersinde, yani üretim maliyeti azalır ve/veya ürün fiyatları yükselirse ekonomik verim seviyesi düşer. Çünkü işletmenin azalan masrafları, fiyatı yüksek daha az ürünle karşılanabilir. 

SORU CÜMLESİ: Bir işletmede üretim maliyeti yükselirse aşağıdakilerden hangisinin olması beklenir? 

"Sizin; Dönüt :rün fiyatları yükselirse ekonomik verim seviyesi düşer." Ben bunu sormuyorum ki soruyu lütfen daha dikkatli irdeleyiniz.

Ayrıca benim soru metnimde "beklenir" yazıyor siz ısrarla "belenir" diyorsunuz. Acaba sistemsel bir sorun mu var?  

Ünite metni yukarıdaki gibidir. Buna göre sizce doğru cevap A' mıdır?

A'da ısrar ediyorsanız ben bu sorumluluğu alamam. A olması için soruyu "Bir işletmede ürün fiyatları yükselirse aşağıdakilerden hangisinin olması beklenir? olarak değiştirmek gerekir.

Benim soru metnim: Bir işletmede üretim maliyeti yükselirse aşağıdakilerden hangisinin olması beklenir? 

DOĞRU CEVAP: Ekonomik verim seviyesi artar. (E şıkkı)

Sizin iddia ettiğiniz soru metni: Bir işletmede ürün fiyatları yükselirse aşağıdakilerden hangisinin olması beklenir?

DOĞRU CEVAP: Ekonomik verim seviyesi düşer. (A şıkkı)

İki soru metni aynı mıdır? Aynı ise ünite metninde sorun var demektir.  çünkü bu iki soru metninin cevapları ünitede farklı olarak verilmiştir. Ünite yazarına başvurmanın sorunu daha aydınlatıcı olacağı kanısındayım.

Bir ülkede veya bölgede yetiştirilmekte olan hayvanların verim kapasiteleri, işletmelerin karşılayabileceği verim düzeylerinin üstünde ise genetik kapasitenin israfı söz konusudur. Bu niteliklere sahip işletmelerde zararın önüne geçmek için yüksek verim kapasitesine sahip hayvanlarla çalışmak gerekir.  mevcut hayvanları satarak yeni genotipler satın almak, aslında oldukça zor ve risklidir. Çünkü;
a. Özellikle fakir ülkeler ve bu ülkelerin çiftçileri yüksek verim kapasiteli hayvanları satın alacak parasal güçte değildir.
b. Bu niteliklere sahip hayvanlardan yeteri kadar bulmak pek kolay değildir.
c. Yüksek verim kapasitesine sahip yeteri kadar hayvan bulunabilse ve satın alma olanağı olsa bile, bu hayvanların yetiştikleri koşullarda ulaştıkları verim düzeylerini, yeni çevrelerinde koruyabilecekleri garanti edilemez.
d. Mevcut genotiplerle üretim yapan işletme sahiplerinin yeni genotiplere uygun bakım ve yönetim becerisi kazanmaları zaman alır.

Kalıtım derecesi “bireyler arasında görülen fenotipik farklılıkta, bunların genotipik değerleri arasındaki farklılığın payı” olarak tanımlanır ve h2 sembolüyle gösterilir. Doğru cevap A'dır.

Her hangi bir hayvansal ürün söz konusu olduğunda üretim sisteminin dört ana unsuru vardır. Bunlar;

Fiziksel çevre,

Sahip olunan kaynaklar ve yönetim becerisi,

   3.  Ekonomi

   4.  Hayvan

olarak sınırlanabilir.

- buna göre doğru cevap D'dir.

Sürünün ortalama verimini yükseltmek isteyen bir üreticinin izleyeceği yol, yüksek verimlileri damızlığa ayırıp, gelecek generasyonların bunların döllerinden oluşmasını sağlamaktır. Doğru cevap B'dir.

Gelecek kuşağın ebeveynlerini isabetle belirlemenin bir takım aşamaları ve her aşamada karşılaşılabilen zorlukları vardır. Bu aşamaların ilki hayvanların tanınmasını sağlamaktır. Ardından da hayvanların verimlerinin saptanması gelir. Doğru cevap D'dır.

Meralarda kontrolsüz çiftleşme olacağından seleksiyon üstünlüğünü artırıcı çalışma değildir. Doğru cevap D'dir.

Akrabalı yetiştirme çiftleştirme sistemlerinden birisidir. Doğru cevap B'dir.

Birbirleriyle az ya da çok akrabalık ilişkisi bulunan bireylerin oluşturduğu grup. Zaman zaman bir tür, bir ırk ya da bir sürünün bütün bireylerini ifade etmek için kullanılabilir.

Hayvan ıslahı, bir populasyonun ya da sürünün bir veya birden fazla özellik bakımından genotipik değerini yükseltmeyi amaçlayan bir bilim dalıdır. Buna göre doğru Cevap C’dir.

Sığır türü içerisinde üç yüzden fazla ırk yer almaktadır. Akkaraman, Dağlıç ve İvesi ülkemizin sahip olduğu koyun ırklarından sadece üçüdür. Buna göre doğru Cevap C’dir.

Herhangi bir sürüde herhangi bir özellik bakı- mından hayvanların fenotipik değerlerinin oluş- masına, yukarıda da söylendiği gibi genotip ve çev- renin etkisi vardır ve bu durum;

P = G + E eşitliği ile ifade edilir. Burada;

P = Fenotipik değeri,

G = Genotipik değeri ve

E = Çevre faktörlerinin etkisini ya da çevreden kaynaklanan sapmayı ifade eder. Buna göre doğru Cevap B’dir.

Eğer, h2 =1 ise fenotip tamamıyla genotip tarafından belirleniyor, determine ediliyor, yani bireyler arasındaki fenotipik farklılığın tek nedeni genotiplerinin farklı olmasıdır, denir. Buna göre doğru Cevap E’dir.

Kan tazeleme; sürüye aynı ırktan ama başka sürülerden damızlık getirilip kullanılmasıdır. Buna göre doğru Cevap B’dir.