HAYVAN YETİŞTİRME - Deneme Sınavı - 7

Her hangi bir hayvansal ürün söz konusu olduğunda üretim sisteminin dört ana unsuru vardır. Bunlar;
a. Fiziksel çevre,
b. Sahip olunan kaynaklar ve yönetim becerisi,
c. Ekonomi,
d. Hayvan

Fiziksel Çevre: Üretime etkili olan ama insan denetiminin çok fazla olmadığı faktörler bu grupta değerlendirilir.

Hayvanlar aleminde tür; kalıtsal yapıya bağlı olarak bir takım ortak özelliklere sahip olan, doğal koşullarda birbirleriyle
çiftleşebilen ve çiftleştiklerinde de döl verme ve dölleme yeteneğinde yavrular veren canlı grubu olarak tanımlanabilir.

Seleksiyon İntensitesi: Damızlığa ayrılan bireylerin damızlığa ayrılabileceklere oranı.

Bir hayvanın geçmiş generasyonlardaki ebeveynlerini verim değerleriyle birlikte tanıtan belgelere, pedigri adı verilir. O halde seleksiyonda yararlanılan bilgilerin bu belgedeki bilgiler olmaları kaçınılmazdır. Bu yüzden ebeveyn verimlerini esas alarak gerçekleştirilen seleksiyona pedigriye göre seleksiyon denir

İndeks yöntemi birden fazla verim bakımından seleksiyon uygulamasıdır. Diğer seçenekler akrabalara göre seleksiyon grubundandır.

Fenotipik varyasyon bir çiftleştirme sistemi değildir. Üzerinde durulan özellik bakımından bir populasyondaki veya sürüdeki bireylerin fenotipik değerleri arasındaki farklılığı ifade etmekte kullanılan fenotipik varyasyonun ölçüsü fenotipik varyanstır.

Kullanma melezlemesi;  ticari değeri yüksek kullanma, diğer bir deyişle üretim hayvanları elde etmek amacıyla uygulanan bir melezleme yöntemidir. Bu yöntemin hareket noktası melezlerin bazı özellikler bakımından saflara göre daha yüksek değerli olmalarıdır.

Her hangi bir hayvansal ürün söz konusu olduğunda üretim sisteminin dört ana unsuru vardır. Bunlar;

Seleksiyon; gelecek kuşakların ebeveynlerinin belirlenmesi veya gelecek generasyona gen aktaracakların belirlenmesidir. Doğru cevap B'dir.

Herhangi bir ürünün üretimi için çeşitli harcamalar yapan ve yapacak olan işletmeler bu harcamaları karşılayacak ve arzuladıkları düzeyde kar sağlayacak verim seviyesine sahip hayvanlarla çalışmak isterler. Hiçbir durumda zarar etmek istemezler. Yeterli bilgi olduğunda, herhangi bir işletme için yaptığı ve yapabileceği masrafları karşılayacak bir verim seviyesi hesaplanabilir. Kar içermeyen bu değer ekonomik verim seviyesi veya kar sıfır noktası olarak tanımlanır. Doğru cevap D'dir.

Lokus; genlerin genetik materyal yani kromozomlar üzerindeki yerine verilen addır. Doğru cevap A'dır.

Kan tazeleme, sürüye aynı ırktan ama başka sürülerden damızlık getirilip kullanılmasına denir. Doğru cevap C'dir.

Kitle seleksiyonu: Her iki cinsiyette de ölçülebilen ve kalıtım derecesi yüksek olan özellikler söz konusu olduğunda, erkek ve dişilerin seçiminde seleksiyon ölçütü (kriteri) olarak bireylerin kendi değerleri kullanılır. Bu amaçla hayvanlar kendi performanslarına göre sıralanırlar ve en yüksek değerlilerden ihtiyaç duyulan kadarı damızlık olarak alıkonur. Doğru cevap B'dir.

Familya seleksiyonu ve familya içi seleksiyonun aksaklıklarını gidermek için geliştirilmiş bir yöntemdir. Bu seleksiyon yönteminde seleksiyon ölçütü, hem familya ortalaması hem de bireyin kendi fenotipik değeri dikkate alınarak elde edilir. Kısaca familya ortalaması ile ferdin değeri bir araya getirilir, kombine edilir. Doğru cevap B'dir.

Teksel seleksiyonun dezavantajlarını kısmen de olsa ortadan kaldırmayı hedefleyen bir yöntemdir. Bu yöntemde bütün verimler birlikte dikkate alınırlar. Uygulama öncesinde her verime özgü alt sınır değerleri belirlenir ve bu sınırların tümünü aşan hayvanlar damızlığa ayrılırlar. Yöntemin uygulama zorluğu, her verim için kritik olan alt sınırın belirlenmesidir. Doğru cevap C'dir.

Epistatik etki; bir lokustaki genin etkisinin başka bir lokus ya da lokuslardaki genlere bağlı olarak değişmesidir. Doğru cevap E'dir.

Değişen koşullara bağlı olarak bir bölgenin yerli ırkının verimleri yeterli olmadığında melezlemeye başvurulduğu daha önce ifade edilmiştir. Eğer bu çalışmada yüksek verimli olarak düşünülen ırkın kullanımına belirli bir aşamada son verilmez, aksine sürüde devamlı olarak bu ırkın erkekleri kullanılır ise çevirme melezlemesi yapılıyor demektir. Çünkü her generasyonda yüksek verimli ırkın payı artar. Doğru cevap A'dır.

İşletmenin hayvan başına günlük 50-60 litre su sağlayacak bir kaynağa ve yine hayvan başına 100-120 litre veya her 10 hayvan için 1 m3 su deposuna sahip olması gerektiği hesaplanabilir.

Ağırlığı 350-500 kg arasında olanlar için 1.0-1.35 m2 taşıma alanı gerekir.