HAYVAN DAVRANIŞLARI VE REFAHI

Elektrikle sersemletme yöntemi ile karşılaştırıldığında gaz ile sersemletme yönteminin kanatlı hayvanlarda başlıca avantajı göğüs ve kanatlarda kılcal kanamaları ve kırmızı noktacıkları azaltmasıdır.Doğru cevap C'dir.

Verilenlerden I ile III numaralı olanlar doğrudur. Doğru olan D'dir.

B seçeneği dışında geriye kalan bütün seçenekler yanlıştır. Doğru cevap B'dir.

Hayvanların kesim öncesi dinlendirilmesi, et pH'sini düşürür. Yapılan bir çalışmada nakil işleminden sonra mezbahada dinlendirilmeden hemen kesilen hayvanlarda bir gece dinlendirilerek kesilenlere göre et pH’sı daha yüksek bulunmuştur. Bayıltma sonrası kasılmış hayvanların kanı kesimde daha iyi akmaz. Bayıltma sonrası kalbi atan hayvanların kanı iyi akar. Kasaplık hayvanların kışın en az 15 saat değil 8 saat dinlendirilmesi gerekir. Bekletme padoklarına indirmede mutlaka hayvanlara uygun olarak yapılmış, kaygan olmayan rampalar kullanılmalıdır. Kesimden altı-sekiz saat önce yemleme durdurulmalıdır. Doğru cevap E'dir.

Tabanca ile bayıltma metodu, başlıca sığır, koyun, domuz ve atların bayıltılmasında kullanılmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Elekroşok aleti çok komplike ve kompleks olduğundan çok sayıda seri kesim yapılan mezbaha ve kombinalarda kullanılması zordur. Doğru cevap C'dir.

Hijyen, yaşanılan ya da bulunulan ortama ya da canlılara hastalık etkenlerinin
bulaşmasını önlemek için alınan önlemlerin tümüdür. Doğru cevap B'dir.

Kanama sona ermeden derinin yüzülmesi gibi hiçbir işlem uygulanmamalıdır. Doğru cevap E'dir.

Normal olarak bütün hayvanlara bulundukları ortamda aşağıda belirtilen beş temel gereksinimin sağlanması gerekir. Bu beş temel gereksinim aynı zamanda hayvanların beş temel özgürlüğü olarak tanımlanmaktadır. Buna göre hayvanlar yaşadıkları ortamda; normalden uzun süre aç ve susuz bırakılmamalı, uygun ve rahat barındırma koşulları sağlanmalıdır. Acı, ağrı, yara ve hastalıklar ile hasta­lıklara neden olabilecek hazırlayıcı faktörlerin olmadığı koşullarda barındırılmalı, hastalanan hayvanlar hemen tedavi edilmelidir. Hayvanlar bulundukları ortamda doğal davranışlarını sergileyebilmeliler, korku ve stresten uzak koşullarda barın­dırılmalı, sevk ve idareleri kolaylıkla, rahat bir şekilde yapılmalıdır. Hayvanın yaşı refah düzeyi ile ilgili değildir.

Kesim öncesi yeterince dinlenmiş, midesi boş, sağlıklı, taşıma esnasında çekme, itme, sopayla dövme gibi kötü muamele görmemiş, bayıltma sonrası kalbi atan hayvanların kanı iyi akar. Yorgun, sindirim faaliyetleri devam eden, fazlaca yem verilmiş, gebe, hasta, sıcak stresinden bunalmış, bayıltma sonrası kasılmış ve kalbi atmayan hayvanların kanı iyi bir şekilde akmaz.

Kesim öncesi bekletme alanlarında hayvan başına yeterli alan ayrılmalıdır. Bu alan hayvanın yaşına, özellikle canlı ağırlığına göre değişmektedir. Örneğin 600- 650 kg canlı ağırlıktaki bir besi danası için 6 m2, 60-90 kg ağırlıktaki bir koyun için 1.2-1.4 m2, koçlar için 1.5-2.0 m2 zemin alanı ayrılmalıdır.

Tabanca ile bayıltma için genç dana ya da boğalarda bu ekipmanın vurma hızının en az 70 m/s, düve ve reforme edilmiş kasaplık yaşlı sığırlar için 55 m/s’den aşağı olmaması tavsiye edilmektedir.

Elektrik ile Bayıltma
En fazla domuz, dana ve koyunların bayıltılmalarında kullanılan bir yöntemdir.

Elektrikli Su Banyosu ile Bayıltma
En fazla kanatlı hayvanların kesiminde kullanılmaktadır. Özellikle etlik piliç kesimhanelerinde yaygın olarak uygulanmaktadır.

Gazla bayıltma yönteminde en fazla karbondioksit (CO2) gazı kullanılır. Domuzların bayıltılmasında karbondioksit ve hava karışımı kullanılanılırken, kanatlı hayvanlarda karbondioksit yanında Argon ve Nitrojen gazı da kullanılmaktadır.

Sığırlar Türkiye’de olduğu gibi bayıltma uygulanmadan boyundan kesilir, ya da bayıltmadan sonra göğüs boşluğundan kalbe yakın bir bölgeden kanı çekilerek öldürülürler. Kanatlı hayvanlar bayıltma sonrası boyunları kesilerek kanatılır. Tavşanlar ise bayıltma sonrası kan damarları kesilmek suretiyle kanatılır. Gecikmiş kanatmalarda, et ve damarlar yarı pıhtılaşmış kötü bir kan içerir ve ette kan lekeleri oluşur.

Türkiye’de büyükbaş ve küçükbaş hayvan kesimlerinde kesim öncesi sersemletme
veya bayıltma uygulanmamaktadır. Sadece kanatlı kesimhanelerinde elektrikli su
ile bayıltma yöntemi uygulanmaktadır.

Sersemletme ve kanatmada iş düzeni; hayvanlar son yemini yedikten sonra en geç onsekiz saat sonra kesilecek şekilde düzenlenmelidir.