HAYVAN DAVRANIŞLARI VE REFAHI - Deneme Sınavı - 6

Kasaplık hayvanların kesiminde başlıca amaç insan beslenmesi için oldukça
önemli olan hayvansal protein ihtiyacının karşılanmasıdır.

Normal olarak bütün hayvanlara bulundukları ortamda aşağıda belirtilen beş
temel gereksinimin sağlanması gerekir. Bu beş temel gereksinim aynı zamanda
hayvanların beş temel özgürlüğü olarak tanımlanmaktadır. Buna göre hayvanlar
yaşadıkları ortamda; normalden uzun süre aç ve susuz bırakılmamalı, uygun ve
rahat barındırma koşulları sağlanmalıdır. Acı, ağrı, yara ve hastalıklar ile hastalıklara neden olabilecek hazırlayıcı faktörlerin olmadığı koşullarda barındırılmalı, hastalanan hayvanlar hemen tedavi edilmelidir. Hayvanlar bulundukları ortamda doğal davranışlarını sergileyebilmeliler, korku ve stresten uzak koşullarda barındırılmalı, sevk ve idareleri kolaylıkla, rahat bir şekilde yapılmalıdır.

Günümüzde hayvan ıslahı, yemler ve yemleme teknolojisi, aşı ve ilaç üretimi,
ekipman üretimi gibi konularda birbirine paralel gelişmeler sayesinde hayvancılıkta birim alanda verimlilik üst düzeye çıkartılmıştır.

Türkiye’de hayvan refahı ile ilgili düzenlemeler genelde gönüllülük esasına göre
uygulanmakta olup, Avrupa Birliği üyeliğinin gerçekleşmesi durumunda bu düzenlemeleri uygulamak zorunluluk haline gelecektir.

2012 yılı başından itibaren Avrupa Birliği ülkelerinde geleneksel kafes sisteminde yumurtacı tavukların bakımı yasaklanacaktır.

Kasaplık hayvanların kesiminde; kesim öncesi ve sırasında uygulanan işlemlerin
hayvanlar üzerinde stres ve rahatsızlığa yol açmayacak şekilde düzenlenmesi hayvan refahı açısından mutlak esastır.

Kasaplık hayvanların kesim öncesi belirli bir süre bekletilmeleri ya da dinlendirilmeleri; hayvanların bulundukları ortama alışarak, kolayca sersemletme veya kanatma alanına yönlendirilmelerini sağlar.

Yapılan bir çalışmada nakil işleminden sonra mezbahada dinlendirilmeden
hemen kesilen hayvanlarda bir gece dinlendirilerek kesilenlere göre et pH’sı daha
yüksek bulunmuştur.

Kesimden altı-sekiz saat önce yemleme durdurulmalıdır.

Koyunlar 12 saat içinde kesilmeyeceklerse günde iki kez yemlenmelidirler.

Hayvanlar çeşitli amaçlarla karayolu, demiryolu, denizyolu ve havayoluyla çeşitli
sürelerde bir yerden bir yere nakledilebilmektedirler.

Naklin refaha etkisi denilince, hayvanın refahı ve sağlığını etkileyen nakille
ilgili bütün uygulamaların ve koşulların dikkate alınmasını anlamak gerekir.

Bir hayvanın nakil öncesi, sırası ve sonrasında zorlukla karşılaştığının yani refahın olumsuz etkilendiğinin en önemli belirtilerinden biri hayvanın normal davranışlarını değiştirmesi ve anormal davranışlar göstermesidir.

Nakil başladıktan sonra, türlere göre değişen bir zaman içinde hayvanlar uygun bir yer bularak yatma davranışı gösterirler.

Nakil başladıktan sonra, türlere göre değişen bir zaman içinde hayvanlar uygun bir yer bularak yatma davranışı gösterirler. Ancak sürüş kalitesi düşükse yani
ani fren veya hızlanma yapılıyorsa hayvanlar yatamazlar.

Nakille ilgili işlemlerde refahın değerlendirilmesinde çeşitli hormonlardan
(adrenalin, noradrenalin, kortizol, kortikosteron) da yararlanılabilir.

Nakil sırasında en şiddetli yaralanma kemik kırıklarıdır.

Tavukların naklinde kırık olaylarına daha fazla rastlanmaktadır.

Nakil başlamadan önce hayvanların nakile uygunlukları incelenmelidir.

Nakilde refahı etkileyen en önemli faktörlerden biri de nakil süresidir.