HAYVAN DAVRANIŞLARI VE REFAHI - Deneme Sınavı - 28

Hayvan refahı başlangıçta hayvan hakları ve hayvanların korunması şeklinde ele alınırken, 1964 yılında Harrison tarafından yayınlanan “Hayvan Makineler” adlı kitap bugünkü anlamıyla hayvan refahının başlamasında önemli rol oynamıştır.

Entansif hayvancılık: Bilim ve teknoloji imkânlarından faydalanılarak çok sayıda yüksek verimli hayvanın özel
barınak ve besleme şartlarında yetiştirilmesidir.

Hayvanlar açlık, susuzluk vb. ihtiyaçlardan mahrum bırakılmamalıdır. Önlerinde
yeteri kadar taze yiyecek ve su bulunmalıdır.
• Hayvanlar bulundukları çevre şartlarında rahatsız olmamalıdır. Uygun barınak
ve çevre şartları sağlanmalıdır.
• Hayvanlar acı ve ağrıya neden olan çarpma, yaralanma ve hastalıklardan
korunmalıdır. Bu gibi durumlarda hızlı müdahale edilerek en uygun yöntemlerle
sağaltılmalıdır.
• Hayvanlar normal davranışlarını gösterebilmelidir. Bunu gerçekleştirebilmeleri
için yeterli alan ve uygun araç ve gereç sağlanmalıdır. Grup halinde
barındırılan hayvanlar aynı türden olmalıdır.
• Hayvanlar korku ve strese neden olan olaylardan korunmalıdır. Duygusal
rahatsızlık veren şartlar ortadan kaldırılmalıdır.

Refah tanımlamaları genelde hayvanların çevreye uyumu ve davranışları gibi özelliklerine
bakılarak yapılmıştır. İlk resmi tanım ise İngiliz hükümeti tarafından 1965 yılında kurulan Brambell komitesi tarafından yapılmıştır.

Refahı etkileyen en önemli husus da hayvanın bulunduğu çevresiyle uyum gösterme kabiliyetidir.

Kaşeksi: Kronik hastalık veya aşırı beslenme yetersizliği sonucu vücudun çok zayıf ve bitkin vaziyette olması.

Geleneksel kafes: Genelde sofra yumurtası elde etmek amacıyla yetiştirilen tavukların barındırıldığı 30x40x35 cm ebadındaki yan yana ve üst üste sıralanmış kafeslerdir.
Alanın dar olmasına rağmen her kafese 3-4 tavuk konmaktadır.

Hayvansal ürün kullanımındaki uygulamalara etki eden faktörler (Broom
1999b)
• Çiftçi veya diğer hayvan kullanıcılarının bilgi ve tutumları
• Müşterilerin hayvan ihtiyaçları
• Yasalar ve bu yasaların etkili olduğu alanlar
• Aile, arkadaşlar ve hayvanları gören diğer kimselerin tutum ve davranışları
• Diğer kullanıcıların tutum ve davranışları, özellikle de çiftçilik sektörü veya
ilgili basın tarafından örnek gösterilmiş kimseler.
• Toplum genelinin tutumu, özellikle de seslerini duyurabilenler ve dolayısıyla
da basın ve yayın

Hayvanın biyolojik kondisyonu üzerine direkt herhangi bir etki oluşmadan refahın zayıf olduğu 5 durum vardır. Bu durumlar örneğin hayvanlar acı duyduklarında, korku içerisinde olduklarında
veya çevreleri ile olan etkileşimlerini kontrol edemediklerinde oluşmaktadır. Bu durumlar;
• İhtiyaçların kısıtlanması,
• Bazı önemli dürtülerin kaybolması,
• Yetersiz dürtüler,
• Fazla dürtüler,
• Çok fazla tedirginlik davranışı göstermek
Bu durumlardan birisinin acı duygusu gibi hayvanın

Bir hayvanın uyum sağlamak amacıyla göstereceği en hızlı tepki vermesinde korku ve acının rolü büyüktür.

Avrupa Birliği tarafından 20 Temmuz 1998 Tarihinde Çiftlik Hayvanlarının Korunmasına İlişkin Direktif (98/58/EC) kabul edilmiştir.

Bu direktifin ekler bölümünde çiftlikteki personel, hayvanların kontrolü, kayıtların tutulması,
hayvanlarda hareket imkânı, barındırma, ekipmanlar, yiyecek ve suyun sağlanması
ile yetiştiricilik konularında temel kurallar verilmiştir.

Barınak içi iklimsel koşullar: Barınak içinde hava sirkülasyonu, toz seviyesi, sıcaklık, relatif nem düzeyi ve gaz konsantrasyonları, hayvanlar için zararlı olmayacak sınırlar içinde olmalıdır.

Her bir buzağı, doğumdan sonra en kısa sürede veya altı saat içinde kolosturum almalıdır.

1 Ocak 2006 tarihinden itibaren genç dişi domuzlar ve damızlık dişi domuzların
bağlanması yasaklandığından, bu hayvanların bağlanması için barınakta değişiklik
yapmak veya yeni tesisat kurmak yasaklanmıştır.

Domuzların Korunmasında Minimum Standartlara İlişkin Direktife göre Sütten kesim sonrasında
yavruların bir araya getirilmesi Sütten kesimden sonra bir hafta içinde yapılması tercih edilmelidir.

Her tavuk için kafes alanı İyileştirilmiş kafeslerde net 750 cm2 olmalıdır.

Yerleşim sıklığı, her m2 kullanılabilir alan için 9 tavuğu geçmemelidir.

Aydınlatma ve karanlık periyot: Kümeslerde göz hizasında en az 20 lux’ lük bir aydınlatma sağlanmalıdır. Kümeslerde, günde 4 saati kesintisiz olmak üzere toplam 6 saatlik karanlık periyot
olmalıdır.

Hayvanları Koruma Kanunu: Türkiye’de hayvan refahı ile ilgili en önemli yasal düzenleme Orman
ve Su işleri Bakanlığı (Eski Çevre ve Orman Bakanlığı) tarafından yayınlanan ve 2004 yılında yürürlüğe giren 5199 sayılı “Hayvanları Koruma Kanunu”dur.