HAYVAN DAVRANIŞLARI VE REFAHI - Deneme Sınavı - 3

Koyunlarda besin olarak alınmaya uygun olmayan materyallerin yenilmesine pika denir. Doğru cevap A'dır.

Şekillendirme: Hayvanın arzu edilen cevabı göstermemesi veya nadiren göstermesi durumunda, bu arzu edilen cevaba oldukça yakın örneklerin pekiştirildiği bir tekniktir. Hayvan bir kez istenilen cevabın öncüsü bir hareket sergilediğinde, bu hareketten itibaren gerçek cevaba ulaşana kadar göstereceği bütün doğru adımlar pekiştirilir. Bu süreç, hayvan tam olarak arzu edilen cevabı verene kadar devam eder. Örneğin “yat” komutunu öğretmeye çalıştığımız bir köpekte pekiştirilmesi gereken ilk hareket oturma davranışı olmalıdır. Cevap: A şıkkıdır.

Domuzlardaki stereotipik davranışlardan en sık görüleni bariyer ısırma davranışıdır. Bu davranışı geliştiren hayvanlar genellikle hareket yeteneği kısıtlanacak şekilde besiye çekilmiş veya gebe hayvanlardır. Doğru cevap B'dir.

Tedavide kullanılan ilaçlar; nöroleptikler, benzodiazepinler, trisiklik antidepresanlar  ve selektif serotonin geri alım inhibitörleridir. Doğru cevap C'dir.

Tarih öncesi dönemlere ait arkeolojik bulgular da ilk evcilleştirilen hayvanın köpek olduğuna işaret etmektedir. Cevap: B şıkkıdır.

Neonatal Dönem (0-12 Gün): İlk hassas dönem de denilen bu süreç, doğumdan sonraki ilk 12 günü kapsamaktadır. Cevap: B şıkkıdır.

Aktif Boyun Eğme: Pozitif-sosyal davranış şekillerinden bir tanesi olan aktif boyun eğme davranışı, arkadaşça bir temas isteyen köpeğin sergilediği bir davranış şeklidir. Bu davranış şekli köpek yavrularının anneden yemek dilenme davranışının devamlılığı niteliğindedir ve sürü düzeninde üst düzeydeki bireylere karşı sergilenmektedir. Aktif boyun eğme davranışı sergileyen bir köpekte kulaklar geriye doğru yatırılmış, dudaklar geriye doğru çekilmiş, yüz kasları gergin, bakışlar partnere yöneltilmiş, kuyruk düşük ve sallanır pozisyonda, vücut küçültülmüş ve eklemler bükülüdür. Cevap: B şıkkıdır.

Koni hücreleri nesnelerin detaylarının daha iyi görülmesini sağlamanın yanı sıra renklerin algılanmasından da sorumludur. İnsanlarda kırmızı, sarı ve maviyi algılayan üç değişik koni hücresi olmasına karşın köpeklerde maviyi ve sarıyı algılayan iki tip koni hücresi bulunmaktadır. Cevap: C şıkkıdır.

Köpeklerin duyabileceği en yüksek ses frekansı köpeğin özelliğine bağlı olarak 47.000-60.000
Hz arasında değişmektedir. Cevap: D şıkkıdır.

Evcil kedi, bilinenin aksine soliter değil sosyaldir. Cevap: A şıkkıdır.

Bunun yanı sıra, kısırlaştırılmamış erkek köpeklerde, uzun süre bağlı olarak tutulan köpeklerde, travmatik deneyim(ler) yaşamış köpeklerde, ağrıya neden olan fizyolojik bir rahatsızlığı veya nörolojik bir bozukluğu olan köpeklerde saldırganlık davranışının görülme riski daha fazladır.

Hayvanın uyarana olan tepkisinin, uyaran hayvan için nötr hale gelene kadar aşamalı olarak azaltılmasına sistematik duyarsızlaştırma denir.

Evden ayrılmaya dair ipuçları azaltılmalıdır. Anahtarı alma, palto ve ayakkabı giyme, kapı açma gibi evden ayrılmaya ilgili ipuçları normal ev içi aktiviteleri gibi uygulanmaya başlanacaktır. Evden çıkılmadığı halde gün içinde anahtarın ele alınması, ayakkabı giyip evde dolaşma, kapı açma-kapama gibi uygulamalar yapılarak bu ipuçlarına karşı köpek duyarsızlaştırılacaktır.

Koprofaji, dışkı yeme anlamına gelmektedir. Yavruların nörolojik gelişiminde dışkıda yüksek miktarda bulunan deoksikolik asit’in faydalı olduğu ve dışkı yemenin köpekler için normal bir davranış özelliği olduğu bilinmekle birlikte, hayvan sahipleri tarafından köpekleri tarafından bu davranışın sergilenmesi genellikle arzu edilmemektedir.

Morfolojik ve işlevsel olarak görülen değişikliklere karşı, evcil ve yabani türler arasında davranış açısından önemli bir farklılaşma göze çarpmamaktadır. Diğer bir deyişle, evcil türlere yeni davranış modelleri eklenmediği gibi nadiren atasal davranış özellikleri de ortadan kalkmıştır. Nesiller boyu kısıtlanmış mekânlarda barındırılan evcil türler, doğaya bırakıldıklarında atasal davranış özelliklerini sergilemeye devam etmektedir. Dahası evcilleştirilmiş türlerin normal (atasal) davranış özelliklerini sergilemeleri engellendiğinde sıklıkla anormal davranış ve patolojiler geliştirdikleri görülmektedir.

Bu formda bulunması gereken başlıca bilgiler; hayvanın yaşı, cinsiyeti, kısırlaştırılma durumu, eve geliş tarihi, nereden alındığı, yaşadığı ortama ilişkin bilgiler (apartman dairesi, villa, köy, çiftlik vb), kaç kişi ile birlikte yaşadığı, birlikte yaşadığı kişilerin yaş ve cinsiyetleri, hayvanın günlük aktivite rutini, beslenme rejimi ve o güne kadarki sağlık geçmişidir. Bu temel bilgilerin başlangıçta alınması hekime teşhis açısından kolaylık sağlayacaktır. Muayene sırasında, anamnez alınırken veya anamnez alındıktan sonra hayvanın davranışları dikkatle gözlemlenmelidir.

Atların sallanma ve kemirme davranışlarını diğer atları gözlemleyerek öğrendiklerine dair yaygın bir görüş olsa da izleme ile öğrenme testlerinde oldukça başarısız olmaları bu görüş ile çelişmektedir. Her iki lokomotor bozukluğun da tedavisinde nalokson (opiat blokörü) ile başarı sağlanması, bu bozukluğun temelinde endojen opiatlarla ilgili bir sorun olduğunu göstermektedir. Genetik yatkınlığın da bu bozuklukların gelişmesinde etkili olduğu öne sürülmektedir.

Serebral Korteks: Beynin dış kısmına serebral korteks adı verilmektedir. Bu bölüm, öğrenme ve problem çözme gibi bilinç aktivitelerinde ve karmaşık davranışların şekillenmesinde rol oynamaktadır. Serebral korteks dört loba ayrılmaktadır:

Frontal lop: Planlama, planlanan eylemi yapma ve hareketin kontrolünü sağlamaktadır.

Parietal lop: Duyusal bilgilerin tercüme edildiği bölümdür.

Oksipital lop: Görsel bilgilerin tercümesinde rol oynamaktadır.

Temporal lop: İşitme ile ilgili bilgilerin işlenmesinden sorumludur. Temporal lop limbik sisteme bağlantılı bir bölüm olup duygusal bilgiler burada işlenmektedir.

Lokomotor bozukluklardan en sık rastlanılanı, ahırda sürekli volta atma ve daire çizme davranışıdır. Bu davranış, genellikle egzersiz olanağı
kısıtlanmış ve uzun süreler boyunca ahıra kapatılmış atlarda gözlemlenmektedir. Lokomotor stereotipik davranışlardan bir diğeri ise, yine ahırda kapalı tutulan atlarda ve genellikle bağlı olanlarda ortaya çıkan sallanma davranışıdır.

Zamanının çoğunu beslenme ile geçiren sığırlar, lokomotordan ziyade oral stereotipik davranış geliştirmeye daha yatkındırlar. Oral stereotipik davranışlar arasında en sık görüleni ise, dilin ağızdan çıkartılarak veya çıkartılmadan devamlı olarak döndürülmesidir.