HAYVAN BESLEME

Rasyon hazırlarken uyulması gereken en temel ilkeler şöyle sıralanabilir:

Rasyon hazırlamadan önce hayvanların canlı ağırlıkları, verim düzeyleri, laktasyon sayıları, fizyolojik durumları (gebelik, laktasyon, büyüme, yumurta öncesi, yumurta verim dönemleri gibi), kurumadde tüketim düzeyleri saptanmalıdır. Hazırlanan rasyon hayvanın günlük tüketebileceği kurumadde düzeyini aşmamalıdır. Rasyonun mümkün olduğunca fazla yem komponenti kullanılarak hazırlanmasına özen gösterilmelidir. Rasyonda enerji ve proteinin dışında kalsiyum ve fosfor oranının da dikkate
alınması gerekmektedir.

Pearson-kare yöntemi, son derece basit bir yöntem olup, ham besin madde içeriği
bilinen iki yem hammaddesini belirli oranlarda karıştırarak istenen besin madde
içerikli bir karışım elde etmek amacına hizmet etmektedir.

Doğrusal programlama yönteminde;
• Hayvanların ihtiyaçları belirlenir,
• Rasyonda yer alması gereken sınırlandırmalar belirlenir,
• Problem, eşitlikler şeklinde ifade edilir,
• Her bir yem hammaddesi için sınırlandırmalar yazılır,
• Amaç fonksiyonu yazılır,
• Uygun bir doğrusal programlama programı ile problem çözülür,
• Rasyon sonuçlara bakarak hayvan besleme açısından değerlendirilir.

Günde 20 kg süt verimi için hazırlanan rasyonda en fazla verim süt yeminden alınmaktadır.

Ruminant hayvanlarda et ve süt üretiminin verimli ve ekonomik olması yapılacak
rasyonların başarısı ile doğrudan ilişkilidir. Çünkü, üretilecek her kg et ve sütün
maliyetinin yaklaşık % 50- 70’i yem giderlerinden oluşmaktadır. Bu nedenle yem
giderlerinin sürekli kontrol altında tutulması gerekmektedir.

Mısır mikotoksin açısından kontrol edilmelidir. Mısırın fazla kullanımı vücut yağında yumuşamaya neden olur. Beta glukan ve arabinoksilanlar ile yüksek selüloz içerikleri nedeniyle fazla kullanıldıklarında enzim ilavesi gerekir. Soya fasulyesi küspesi en az % 5 kullanılmalıdır, % 30’dan fazlası aşırı potasyum alımına neden olur. Yumurta tavuklarında balık unu % 2 oranında kullanılabilir, % 5’den fazla kullanılmamalıdır. Premiksin önerilen dozları aşılmamalıdır.

3. dönem laktasyonun son 100 gününü kapsamaktadır. Süt verimi gittikçe azalırken yem tüketiminin önmeli düzeyde arttığı bir dönemdir. Bu nedenle en çok yoğun yem kaybının olduğu dönemdir. Bundan sakınmak için azalan süt verimine paralel olarak yem tüketiminin de rasyon üzerinden dengelenmesi gerekmektedir.

Sınırlı yemleme yöntemlerinde hayvanlara sunulacak yemin niteliği ve hayvanların tüketecekleri besin maddesi miktarları üreticiler tarafından belirlenir. Böylece, özellikle obur hayvanların gereksinimlerinden fazla besin maddesi tüketmesine engel olunmaktadır.

Yemleme süresinin sınırlanmadı yönteminde hayvanların gün içinde yem tüketim süreleri sınırlandırılır. Bu uygulamalardan bazıları şunlardır: