HAYVAN BESLEME - Deneme Sınavı - 7

Bu yemler tozumaya neden oldukları için dikkatli kullanılmalıdır-Değirmencilik Artıkları, Fazla kullanılırsa enzimlerce desteklenmelidir-Yüksek Enerjili Tahıllar

Besi genel anlamıyla kasaplık hayvanlara ağırlık kazandırmak demektir. Doğru yanıt 'C'.

Kesilen hayvanın baş, ayak, deri ve iç organları hariç kemik ve et toplam miktarına karkas denir. Doğru yanıt 'D'.

Randıman hesaplanması ile ilgili 'E' şıkkında verilen formül doğrudur.

A,B,C ve E şıklarında ekonomik besi yetiştirmeyle ilgili ilkeler sıralanmıştır. Besici ile ilgili 'D' şıkkı bunlardan biri değildir.

Besi performansını ırk, yaş, cinsiyet, kondisyon, sağlık, orijin ve beslenme düzeyi faktörleri belirler. Süt miktarı bunlardan birisi değildir. Doğru yanıt 'D'.

Genç ve yaşlı hayvanın birim canlı et üretimi ile ilgili doğru yargı 'C' seçeneğinde verilmiştir. Hayvanın yaşı arttıkça et tutabilmesi için gerekli enerji ve yem miktarı da artmaktadır.

Sığır besisinde genç hayvanların daha lezzetli etinin olması bünyelerinde sentezlenen yağın kas lifleri arasına girmesi ile açıklanır. Buna mozaik yağ yapısı denir. Doğru yanıt 'E'.

Ülkemizde hayvancılıkta meralardan yeterli derecede faydalanamamasının iki önemli sebebi vardır. Bunlar meraların ıslah edilmemesi ve aşırı otlatmadır. Doğru yanıt 'C'.

Orta vadeli besi süresi 'C' şıkkında doğru olarak verilmiştir. 120 günden az olan besi süresi 'kısa', 240 günden fazla olan besi süresi 'uzun' besi süresidir.

Kanatlı kümes hayvanları insanların sağlıklı ve dengeli beslenebilmesi için gerek­sinim duydukları beyaz et ve yumurta gibi hayvansal protein kaynaklarının üre­tilmesinde büyük önem taşımaktadır. Özellikle yumurta tavuğu ve etlik piliç üre­timi ülkemizdeki hayvansal üretim içerisinde oldukça önemli bir paya sahiptir. Hindi, kaz, ördek ve bıldırcın üretimi ise daha azdır. Kanatlı kümes hayvanlarının beslenmesi karma yeme dayalı olarak yapılmakta ve yem maliyeti toplam üre­tim maliyetinin yaklaşık % 70’ini oluşturmaktadır. Bu nedenle işletmede doğru bir besleme idaresinin uygulanması çok önemlidir. Kanatlı kümes hayvanlarının yaşamlarını aksaksız sürdürmeleri, et ve yumurta üretebilmeleri için ekonomik olarak beslenmeleri gerekir. Bunun gerçekleştirilmesi hayvanın sindirim sistemi ve fizyolojisinin yakından tanınması, beslenmeleri konusunda temel ilkelerin iyi bilinmesi, verim yönü ve özelliklerine uygun beslenmesi ile mümkündür.

A, B, C ve E şıklarında verilen bilgilerin zıttı doğrudur. Örneğin e şıkkında kaba yemlere değil yoğun yemlere kesif yem denir. Ancak 'D' şıkkında kaba yemler bolca selüloz içerdiğinden hayvanda tükrük salgısının artmasına ve geviş getirmenin kolay olmasına sebep olur. Doğru yanıt 'D'.

Kanatlı kümes hayvanlarının sindirim sistemi ağızla başlar ve kalın bağırsağın so­nunda ürogenital yolla birleşerek kloakla son bulur. Bu sistem içinde yer alan or­ganlar; ağız, kursak, bezel mide (ön mide, proventriculus), taşlık (kaslı mide, pars muscularis), ince ve kalın bağırsaklar ile iki adet kör bağırsaktır. Karaciğer, safra kesesi ve pankreas bezi de sindirime yardımcı organlar olarak kabul edilirler.

Kanatlı kümes hayvanlarının sindirim sistemi ağızla başlar ve kalın bağırsağın so­nunda ürogenital yolla birleşerek kloakla son bulur. Bu sistem içinde yer alan or­ganlar; ağız, kursak, bezel mide (ön mide, proventriculus), taşlık (kaslı mide, pars muscularis), ince ve kalın bağırsaklar ile iki adet kör bağırsaktır. Karaciğer, safra kesesi ve pankreas bezi de sindirime yardımcı organlar olarak kabul edilirler. Ka­natlı kümes hayvanlarının sindirim organları, geviş getiren hayvanların sindirim organlarına kıyasla kısa ve hacimsizdir. Bu hayvanlarda ağzın işlevi, yemlerin alın­masıyla sınırlıdır. Kanatlı kümes hayvanlarında diş bulunmadığı için yemler ağızda öğütülmez ve parçalanmaz. Geviş getiren hayvanlardaki dudak ve dişlerin yerini almıştır. Gaga şekli ve büyüklüğü, türe ve beslenme alışkanlıklarına bağlı olarak de­ğişmektedir. Kanatlı kümes hayvanlarında ağız boşluğu ve yutak, orofarenks adıyla adlandırılan tek bir boşluktan oluşmaktadır. Dil, dil kemiğine bağlıdır ve çok hare­ketlidir. Kanatlı kümes hayvanlarında 7 adet tükürük bezi bulunur. Bu bezler mu­kus salgılar.

Kanatlı kümes hayvanlarında yemler ağızda çok kısa süre kalmakta ve tü­kürükle ıslatılıp yemek borusuna aktarılmaktadır. Mukusca zengin olan tükürüğün temel işlevi ağıza alınan yemin ıslatılması, yumuşatılması ve kayganlaştırılmasıdır. Gaga ile ağıza alınan ve tükürük salgısı ile bulaşan yemler, dilin hızlı bir hareketi ile yutağın alt kısmına gönderilir. Kanatlı kümes hayvanlarında kursak, yemlerin depo­lanması görevini yapar. Taşlık dolu olduğu zaman yemler yemek borusu ve kursakta depolanır. Taşlık boş ise, yem partiküllleri kursakta bekletilmeden mideye aktarılır. Kanatlı kümes hayvanlarının kursaklarındaki mukoz bezlerde bol miktarda salgı ha­zırlanmaktadır. Fakat bu salgı enzim içermez, sadece kursağa gelen yemlerin ıslatı­larak yumuşatılmasını sağlar. Kanatlı kümes hayvanlarında uzun iğ şeklindeki bezel mide, küp şeklinde hücrelerden oluşan epitel dokuyla kaplanmıştır ve bol miktarda salgı bezi içerir. Geviş getiren hayvanların aksine, kanatlı kümes hayvanlarında pep­sinojen ve HCL aynı bezlerden salgılanmaktadır. Bezel mideden yemler geçerken bu salgıyla bulaşır ve kısa sürede taşlığa ulaşır. Memelilerde dişlerin yaptığı öğütme işini, kanatlı kümes hayvanlarında taşlık yapar. Yemlerle birlikte küçük taş ve metal parçacıklarının yutulması, taşlıktaki öğütme işine yardımcı olur. Bağırsaklar, sindiri­min tamamlandığı ve besin maddelerinin kana karıştığı, yani emilimin gerçekleştiği organlardır. Bağırsaklardan salgılanan enzimlerle, karaciğerde hazırlanıp on iki par­mak bağırsağına dökülen safra ve pankreas bezinden salgılanarak aynı şekilde on iki parmak bağırsağına ulaşan enzimlerin katalize ettiği kimyasal reaksiyonlar sonunda, yemlerle hayvanlara verilen karbonhidratlar, glukoz, fruktoz ve galaktoz gibi mono sakkaritlere, yağlar yağ asitleri ve gliserole, proteinler ise amino asitlerine dönüştürü­lürler. Ortaya çıkan bu metabolitler, ince bağırsak epitel hücrelerinin cidarlarından emilerek kana karışır ve dokulara gönderilirler. Kanatlı kümes hayvanlarının kalın bağırsaklarında besin maddelerinin sindirimi ve emilimi önemsenmeyecek düzey­dedir. Buna karşılık kalın bağırsak suyun geriye emilimini sağlar.

Bağırsaklardan salgılanan enzimlerle, karaciğerde hazırlanıp on iki par­mak bağırsağına dökülen safra ve pankreas bezinden salgılanarak aynı şekilde on iki parmak bağırsağına ulaşan enzimlerin katalize ettiği kimyasal reaksiyonlar sonunda, yemlerle hayvanlara verilen karbonhidratlar, glukoz, fruktoz ve galaktoz gibi mono sakkaritlere, yağlar yağ asitleri ve gliserole, proteinler ise amino asitlerine dönüştürü­lürler.

Kanatlı kümes hayvanlarında protein metabolizmasının son ürünü ürik asittir.

Kanatlı kümes hayvanları kolay sindirilen karbonhidratlar (nişasta ve mono sak­karitler), protein, makro ve iz elementler ve vitaminlerce zengin yoğun yemlerle beslenirler.

Optimum çevre sıcaklığında ba­rındırılan mutlak istirahat durumunda olan, hareket etmeyen, belirli bir süre aç bırakılmış, verim vermeyen ve canlı ağırlığı değişmeyen bir hayvanın 24 saatte harcadığı enerjiye bazal metabolizma enerjisi denir.

Yumur­ta tavukları, kuluçkadan çıktıktan yaklaşık 20 hafta sonra yumurtlamaya başladık­ları halde, büyümeleri 30-34. haftaya kadar devam eder.