HAYAT DIŞI SİGORTALAR

6102 sayılı yeni TTK’nin 1478. Maddesi, zarar gören üçüncü kişilerin doğrudan dava hakkını her türlü sorumluluk sigortası için açık bir şekilde kabul ederek, bu hakkın uygulama alanına ilişkin geçmişte yaşanan tüm tartışmaları sona erdirmiştir

İlliyet Bağı: Zararın, eylemin bir sonucu olarak ortaya çıkması durumudur. Zarar
ile eylem (failin davranışı) arasında bağ olmasıdır. Diğer bir deyişle eylem olmadan zararın meydana gelmeyeceğinin muhakkak olarak görülmesi demektir.

Katastrofik Hasarlar: Felaket etkisi olan, birden fazla sayıda poliçeden aynı anda hasar ödemesi yapılmasına neden olan hasarlardır.

TTK’nin 1420. Maddesi gereğince, sigorta sözleşmesinden doğan bütün istemler, alacağın muaccel olduğu tarihten başlayarak 2 yıl geçmekle zamanaşımına uğrar.

Sosyal Sigortalar Kurumu’na tabi işçiler ve onların hak sahipleri tarafından talep edilebilecek tazminat taleplerini,

Sosyal Sigortalar Kurumu’nun sağladığı yardımların üstünde ve dışında kalan tazminat taleplerini,

Sosyal Sigortalar Kurumu’nun açacağı rücu davaları sonucunda, ödeme yükümlülüğü doğan tazminatlar ile mahkeme masrafları ve avukatlık ücretlerini kapsamaktadır.

Sosyal sigortalar kurumuna tabi işçilerin %100 kusurlu olduğu durumlarda ileri sürülecek tazminat talepleri poliçe kapsamından karşılanmaz.

26/1/2015 tarihli ve 2015/7249 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Maden Çalışanları Zorunlu Ferdi Kaza Sigortası Hakkında Karar çerçevesinde Maden Çalışanları Zorunlu Ferdi Kaza Sigortasına ilişkin olarak güncel tarife ve talimatlar yayınlanmıştır.

Kazaya karışan motorlu aracın saptanamaması durumunda kişiye gelen bedeni zararlar, Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası yaptırmaksızın trafiğe çıkarılan motorlu aracın kişilere verdiği bedeni zararlar, çalınmış veya gasp edilmiş motorlu aracın kişilere verdiği bedeni zararlar için, kazanın meydana geldiği tarihte geçerli zorunlu mali sorumluluk sigortasına göre bedeni zararlar için ödenecek tazminat tutarları Türkiye Sigorta Birliği bünyesinde bulunan Karayolları Trafik Garanti Fonu Hesabı (Güvence Hesabı) tarafından gerekli belgelerle başvuran hak sahiplerine ödenir.

Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası yaptırmaksızın trafiğe çıkarılan motorlu aracın kişiye verdiği maddi zararlar Trafik Garanti Fonu Hesabından ödenmez.

Güvence Hesabı Kapsamındaki Sigortalar;
1. Sigortacılık Kanunu 13. Maddesi uyarınca
zorunlu kılınan sorumluluk sigortaları (Bakanlar Kurulu kararıyla öngörülen Zorunlu Maden Çalışanları Ferdi Kaza Sigortası)
2. Karayolları Trafik Kanunu uyarınca zorunlu kılınan sorumluluk sigortaları (Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası – Trafik Sigortası)
3. Karayolu Taşıma Kanunu uyarınca zorunlu kılınan sorumluluk sigortaları (Karayolu Yolcu Taşımacılığı Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortası)
4. Mülga Sigorta Murakabe Kanunu çerçevesinde ihdas edilen zorunlu sigortalar (Bakanlar Kurulu kararıyla öngörülen Zorunlu Tüpgaz Sorumluluk Sigortası, Tehlikeli Maddeler ve Tehlikeli Atık Zorunlu
Sorumluluk Sigortası)

Zorunlu Sertifika Mali Sorumluluk Sigortası Güvence hesabı kapsamındaki sigortalar dan birisi değildir.

Mesleki Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarının “Aksine Sözleşme Yoksa Teminat Dışında Kalan Hâller, Tazminat Talepleri ve Ödemeler” maddesinde yer alan düzenlemeler saklı kalmak kaydıyla;
1. Türkiye Cumhuriyeti mevzuatı dışındaki kanunlar çerçevesinde yapılabilecek tazminat talepleri,
2. Sigortalının fiillerinden sorumlu olduğu kişilerin kasıtlı hareketlerinden kaynaklanabilecek tazminat talepleri,
3. Yasal belgelerin, mevcut yasa ve yönetmeliklerde öngörülen zamanlarda tamamlanmamasından kaynaklanan tazminat talepleri,
4. Yazılım veya donanımla ilgili her türlü görüş veya tavsiyeden kaynaklanan tazminat talepleri,
5. Sigortalının yediemin veya benzeri sair bir sıfatla yürüttüğü faaliyetlerden kaynaklanan tazminat talepleri, aksine sözleşme yoksa teminat dışındadır.

TTK’nin 1482. Maddesi gereği sorumluluk sigortalarında, sigortacıya yöneltilecek tazminat istemi, gerek 3. şahıs, gerekse 3. şahsa ödeme yapan sigorta ettiren/sigortalının bakımından zamanaşımı süresi 10 yıldır.

Mamelek: Bir kişinin hak ve yükümlülüklerinden meydana gelen ve para ile ölçülebilen her türlü mal, hak ve borçlarının tümüdür. Diğer bir deyişle mal varlığıdır.

Aşkın Sigorta: Poliçedeki sigorta bedelinin, sigorta konusunun gerçek ve makul değerinin üzerinde olması hâlidir.

Sorumluluk sigortası bir tür zarar sigortası olduğundan, riskin gerçekleşmesi hâlinde bu riskten zarar gören üçüncü kişilerin gördükleri gerçek zararlar sigorta limiti dâhilinde karşılanır. Sorumluluk sigortalarında hayat sigortalarının aksine, sigorta poliçesinde kararlaştırılan sigorta bedelinin tamamının ödenmesi gerekmemektedir. Sorumluluk sigortalarında sigorta ettirenin zarar verdiği kişi, sigorta sözleşmesi ile ilgili değildir. Ancak zarara uğrayan üçüncü kişi, sigorta sözleşmesinin tarafı olmadığı hâlde sorumluluk sigortasından yararlanır. Sorumluluk sigortaları, sigortalıları ya da sigorta ettirenleri, üçüncü kişilere verilen zararlar sebebiyle temin etmektedir. Sorumluluk sigortaları Türk Ticaret Kanunu’nda mal/zarar sigortaları kısmında düzenlenmiştir.

Underwriting: Sigorta şirketleri için poliçeyi imzalama sürecini, sigorta hizmetlerini, risk hesaplama sürecini ifade eder. İş kabulü olarak da kullanılabilir.

Çifte Sigorta: Değerinin tamamı sigorta edilen bir menfaatin aynı risklere karşı tekrar sigorta yapılamaması durumudur.

TTK’nin 1482. Maddesi gereği sorumluluk sigortalarında, sigortacıya yöneltilecek tazminat istemi, gerek 3. şahıs, gerekse 3. şahsa ödeme yapan sigorta ettiren/sigortalının bakımından zamanaşımı süresi 10 yıldır. Bu süre, sigorta konusu olayın gerçekleştiği tarihten itibaren işlemeye başlar.

Modern sorumluluk sigortaları ilk olarak kaza ve kasko sigortası şeklinde 19. Yüzyılın ilk yarısında, Fransa’da uygulanmaya başlanmıştır. Sorumluluk sigortasına ilişkin ilk adım, 1825’te kurulan Automedon Şirketi tarafından yük arabası, sürücülerine, hem at ve yük arabasında meydana gelen, hem de at ve yük arabasıyla sebebiyet verilen zararlara karşı korumak suretiyle Fransa’da atılmıştır. İlk sanayi sorumluluk sigortası, bir Fransız şirketi olan La Preservatrice tarafından uygulamaya sokulmuştur. Bu şirket “Geniş Tabanlı Grup Sigorta Poliçesi” ile 1861 yılından itibaren iş kazasına uğrayan işçiye maktu bir tazminat ödemeyi veya maktu tazminatı reddeden işçinin, işverenin kusuruna istinaden ileri sürdüğü zararının tamamının tazminine yönelik talebine karşı işverene sigorta teminatı sağlamayı üstlenmiştir.

Ürün Sorumluluk Sigortası: Bu sigorta sözleşmesi ile sigortacı, sigortalıya karşı, sözleşmede tanımlanan ürünlerin kusurundan kaynaklanan tazminat talepleri ve isteme ilişkin makul giderler için sözleşme ile kararlaştırılan şartlar ve limitler dahilinde teminat sağlar. Örneğin; otomotiv sanayine tedarikçi olarak hizmet veren bir şirket, ürettiği malı ana sanayi firmasına satıyor ve ilgili firma sizin ürünlerinizi kullanarak hususi /ticari araç üretiyor. Bu aracın, ürünün kusurundan dolayı kaza yaptığını ve 3. şahıslara zarar verdiğini varsayarsak, işte bu noktada otomotiv şirketine gelebilecek tazminat taleplerini ürün sorumluluk sigortası karşılayabilir.

Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (Trafik sigortası): Zorunlu bir sigorta olup, yapılan trafik kontrollerinde sigortası olmayan araçlar sigorta yapılana kadar trafikten men edilir, ayrıca para cezası uygulanır. Sigortası olmayan araçların fenni muayeneleri yapılmaz. Trafik Sigortası sadece üçüncü şahıslara verilen zararları karşılamakta olup, kendi aracınızın hasarını ödemez. Trafik Sigortası manevi tazminat taleplerini de karşılamaz.

Sivil Hava Araçları Üçüncü Şahıs Mali Sorumluluk Sigortası; Türk hava sahasında uçuş gerçekleştiren, Türk Sivil Havacılık Kanununun ilgili maddelerince belirtilen sicile kayıtlı hava araçları ve insansız hava araçları ile yabancı sivil hava araçlarını işletenlerin, üçüncü şahıslara verebilecekleri zararlara karşı yaptırmaları gereken sigortayı ifade etmektedir. Ancak bu yönetmelik hükümleri; Devlet hava araçları, ayak gücü ile iniş ve kalkış yapabilen hava araçları (motorlu ve motorsuz yelken kanat ve yamaç paraşütü), savaş ve terör rizikolarına ilişkin sigorta yükümlülükleri bakımından; ticari olmayan amaçlarla ve uluslararası sınırlar ihlâl edilmemek kaydıyla yetkili kişilerce uçuş eğitimi vermek amacıyla ülke içinde gerçekleştirilen uçuşlarda kullanılan, planörler de dâhil olmak üzere azami kalkış ağırlığı 500 kilogramın altında olan hava araçlarına uygulanmaz.