HAYAT DIŞI SİGORTALAR - Deneme Sınavı - 2

TTK’nin 1482. Maddesi gereği sorumluluk sigortalarında, sigortacıya yöneltilecek tazminat istemi, gerek 3. şahıs, gerekse 3. şahsa ödeme yapan sigorta ettiren/sigortalının bakımından zamanaşımı süresi 10 yıldır.

Mamelek: Bir kişinin hak ve yükümlülüklerinden meydana gelen ve para ile ölçülebilen her türlü mal, hak ve borçlarının tümüdür. Diğer bir deyişle mal varlığıdır.

Aşkın Sigorta: Poliçedeki sigorta bedelinin, sigorta konusunun gerçek ve makul değerinin üzerinde olması hâlidir.

Sorumluluk sigortası bir tür zarar sigortası olduğundan, riskin gerçekleşmesi hâlinde bu riskten zarar gören üçüncü kişilerin gördükleri gerçek zararlar sigorta limiti dâhilinde karşılanır. Sorumluluk sigortalarında hayat sigortalarının aksine, sigorta poliçesinde kararlaştırılan sigorta bedelinin tamamının ödenmesi gerekmemektedir. Sorumluluk sigortalarında sigorta ettirenin zarar verdiği kişi, sigorta sözleşmesi ile ilgili değildir. Ancak zarara uğrayan üçüncü kişi, sigorta sözleşmesinin tarafı olmadığı hâlde sorumluluk sigortasından yararlanır. Sorumluluk sigortaları, sigortalıları ya da sigorta ettirenleri, üçüncü kişilere verilen zararlar sebebiyle temin etmektedir. Sorumluluk sigortaları Türk Ticaret Kanunu’nda mal/zarar sigortaları kısmında düzenlenmiştir.

Underwriting: Sigorta şirketleri için poliçeyi imzalama sürecini, sigorta hizmetlerini, risk hesaplama sürecini ifade eder. İş kabulü olarak da kullanılabilir.

Çifte Sigorta: Değerinin tamamı sigorta edilen bir menfaatin aynı risklere karşı tekrar sigorta yapılamaması durumudur.

TTK’nin 1482. Maddesi gereği sorumluluk sigortalarında, sigortacıya yöneltilecek tazminat istemi, gerek 3. şahıs, gerekse 3. şahsa ödeme yapan sigorta ettiren/sigortalının bakımından zamanaşımı süresi 10 yıldır. Bu süre, sigorta konusu olayın gerçekleştiği tarihten itibaren işlemeye başlar.

Modern sorumluluk sigortaları ilk olarak kaza ve kasko sigortası şeklinde 19. Yüzyılın ilk yarısında, Fransa’da uygulanmaya başlanmıştır. Sorumluluk sigortasına ilişkin ilk adım, 1825’te kurulan Automedon Şirketi tarafından yük arabası, sürücülerine, hem at ve yük arabasında meydana gelen, hem de at ve yük arabasıyla sebebiyet verilen zararlara karşı korumak suretiyle Fransa’da atılmıştır. İlk sanayi sorumluluk sigortası, bir Fransız şirketi olan La Preservatrice tarafından uygulamaya sokulmuştur. Bu şirket “Geniş Tabanlı Grup Sigorta Poliçesi” ile 1861 yılından itibaren iş kazasına uğrayan işçiye maktu bir tazminat ödemeyi veya maktu tazminatı reddeden işçinin, işverenin kusuruna istinaden ileri sürdüğü zararının tamamının tazminine yönelik talebine karşı işverene sigorta teminatı sağlamayı üstlenmiştir.

Ürün Sorumluluk Sigortası: Bu sigorta sözleşmesi ile sigortacı, sigortalıya karşı, sözleşmede tanımlanan ürünlerin kusurundan kaynaklanan tazminat talepleri ve isteme ilişkin makul giderler için sözleşme ile kararlaştırılan şartlar ve limitler dahilinde teminat sağlar. Örneğin; otomotiv sanayine tedarikçi olarak hizmet veren bir şirket, ürettiği malı ana sanayi firmasına satıyor ve ilgili firma sizin ürünlerinizi kullanarak hususi /ticari araç üretiyor. Bu aracın, ürünün kusurundan dolayı kaza yaptığını ve 3. şahıslara zarar verdiğini varsayarsak, işte bu noktada otomotiv şirketine gelebilecek tazminat taleplerini ürün sorumluluk sigortası karşılayabilir.

Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (Trafik sigortası): Zorunlu bir sigorta olup, yapılan trafik kontrollerinde sigortası olmayan araçlar sigorta yapılana kadar trafikten men edilir, ayrıca para cezası uygulanır. Sigortası olmayan araçların fenni muayeneleri yapılmaz. Trafik Sigortası sadece üçüncü şahıslara verilen zararları karşılamakta olup, kendi aracınızın hasarını ödemez. Trafik Sigortası manevi tazminat taleplerini de karşılamaz.

Sivil Hava Araçları Üçüncü Şahıs Mali Sorumluluk Sigortası; Türk hava sahasında uçuş gerçekleştiren, Türk Sivil Havacılık Kanununun ilgili maddelerince belirtilen sicile kayıtlı hava araçları ve insansız hava araçları ile yabancı sivil hava araçlarını işletenlerin, üçüncü şahıslara verebilecekleri zararlara karşı yaptırmaları gereken sigortayı ifade etmektedir. Ancak bu yönetmelik hükümleri; Devlet hava araçları, ayak gücü ile iniş ve kalkış yapabilen hava araçları (motorlu ve motorsuz yelken kanat ve yamaç paraşütü), savaş ve terör rizikolarına ilişkin sigorta yükümlülükleri bakımından; ticari olmayan amaçlarla ve uluslararası sınırlar ihlâl edilmemek kaydıyla yetkili kişilerce uçuş eğitimi vermek amacıyla ülke içinde gerçekleştirilen uçuşlarda kullanılan, planörler de dâhil olmak üzere azami kalkış ağırlığı 500 kilogramın altında olan hava araçlarına uygulanmaz.

Bu sigorta sözleşmesi ile kararlaştırılan kredili satış ve kredili hizmet işlemlerinde alıcının;
• İflas etmesi,
• Tüzel kişi olması hâlinde, borçlarını ödeyememesi nedeniyle hakkında tasfiye kararı alınması,
• Borçlarının ödenmesi ile ilgili olarak bir
mahkeme veya yetkili bir resmi merci tarafından tüm alacaklıları bağlayan kısıtlayıcı bir karar alınması,

• Borç ödemede acze düşmesinin belgelenmesi veya bu durumun sigortacı tarafından
kabul edilecek başka bir şekilde kanıtlanması suretiyle yapılan icra takibinin sonuçsuz kalması,
• Borçları ile ilgili konkordato ilan etmesi ve
hukuki olarak yukarıda belirtilen durumlara eşdeğer görülen diğer hâller sonucu satıcı
konumundaki sigortalının Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde yaptığı satışların
bedelini kısmen veya tamamen alamaması
nedeniyle uğrayacağı maddi zararlar,
• Ayrıca sözleşme olması şartı ile

yukarıda sayılan hâllerin dışında alıcının sözleşmede kararlaştırılan şartlarla mal veya hizmet bedelini ödememesi (temerrüt) hâli teminat altına alınmıştır.

Ticari risk alıcının iflası, hakkında tasfiye kararı alınması, konkordato ilanı, acze düşmesi, temerrüt hâli olarak ifade edilebilir.

Kredi sigortası kapsamındaki muafiyet: Özel şartlarda başka bir şekilde belirtilmedikçe, sigortalının kredi talebi ismen yapılmamış alıcılar için hesap edilen zararının %50’si sigortacının sorumluluğundadır.

Aşağıdaki nedenlerden birinin sonucunda doğrudan veya dolaylı olarak satış bedellerinin ödenmesini engelleyen veya geciktiren hâller sigorta teminatı dışındadır:
• Herhangi bir nükleer yakıttan veya nükleer yakıtın yanması sonucu nükleer atıklardan veya bunlara atfedilen sebeplerden meydana gelen iyonlayıcı radyasyonlar veya radyoaktivite bulaşmaları ve bunların gerektirdiği inzibati ve askeri tedbirler,
• Bedeli teslimden önce ödenen veya bir banka ya da özel finans kurumu tarafından teminat mektubu verilmek suretiyle teyit edilen veya sigortalının ülkesindeki bir banka tarafından gayri kabili rücu vesaik karşılığı akreditif verilmek suretiyle teyit edilen satış,
• Sigortalının, vekilinin, yardımcılarının veya sigortalı adına hareket eden herhangi bir kişinin satış sözleşmesi hükümlerini yerine getirmemesi, ihmali, hatası, suistimali veya satış bedelini tahsil eden herhangi bir bankanın iflası, ihmali veya hatası,
• Mal veya hizmet mübadeleleri, mal veya hizmet karşılığı satışlar,
• Biyolojik ve/veya kimyasal kirlenme, bulaşma veya zehirlenmeler nedeniyle oluşacak zararlar dahil olmak üzere, 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu’nda belirtilen terör eylemleri ve bu eylemlerden doğan sabotaj sonucunda oluşan veya bu eylemleri önlemek ve etkilerini azaltmak amacıyla yetkili organlar tarafından yapılan müdahaleler sonucunda meydana gelen zararlar,
• Ödenmemiş olan bir borç ile ilgili olarak sigortalının olumsuz bilgi bildirimi veya
vadesi geçmiş borç bildiriminde bulunduğu veya bulunmuş olması gereken alıcılara yapılmış olan sevkiyat, teslimat veya hizmet sağlamadan doğan zararlar,
• Sigortalının, ödeme güçlüğü içine düştüğünü  bildiği alıcılara, yapılmış olan sevkiyat, teslimat veya hizmet sağlamadan doğan zararlar,
• Vade tarihinden veya uzatılmış vade tarihinden sonraki faiz, herhangi bir ceza veya masraflar,
• Malın evsafına ve durumuna veya satış veya kredi anlaşması hükümlerine ilişkin olarak sigortalı ile alıcı arasında ihtilaf çıkması.

Devlet destekli ticari alacak sigortasında primin tamamının peşin ödenmesi halinde en fazla yüzde 10 indirim uygulanır.

Devlet destekli alacak sigortasında  primin yüzde 25’i peşin, kalan en fazla 3 taksitle ödenebilecektir

Alacak sigortası, 19/10/2005 tarihli ve
2005/9617 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Tanımı, Nitelikleri ve Sınıflandırılması
Hakkında Yönetmelikte yer alan yıllık net satış hasılatı rakamı dikkate alınarak belirlenecek mikro, küçük ve orta büyüklükteki işletmelerden aşağıda belirtilen koşulları sağlayanlara sunulmaktadır:
• Başvuru tarihinden itibaren en az iki yıl önce kurulması,
• Olağandışı Riskler Yönetim Merkezi tarafından belirlenen risk değerlendirme kriterlerini sağlaması,
• Basit usul dışında vergi mükellefi olması,
• Bir önceki mali yıldaki yıllık net satış hasılatının yüz yirmi beş milyon Türk Lirasından (dahil) az olması (Resmi Gazete,
25/3/2020-31079).

Şüpheli Alacak: Ticari ve zirai kazancın elde edilmesi kaydıyla; dava ve icra safhasında bulunan alacaklar, yapılan protesto veya yazı ile bir defadan fazla istenilmesine rağmen borçlu tarafında ödenmemiş bulunan dava ve icra takibine değmeyecek kadar küçük alacaklar, şüpheli alacak sayılmaktadır.

Konkordato: Bir borçlunun ticari durumunun sarsılmış olmasıyla alacaklıların, alacaklarını belli bir plana göre almaları konusunda kendi aralarında vardıkları ve mahkemece onaylanan anlaşmayı ifade eder.