HAVAYOLU YÖNETİMİ

ICAO’ya göre Faaliyet Maliyetleri: Havayolu taşımacılığı faaliyetleriyle (operating) ilgili olan maliyetlerdir. Diğer seçenekler işletmelerinin faaliyet maliyetleri içinde yer alamayacak kalemlerdir. (faaliyet dışı) Bunlar: • Uçakların hizmetten çekilmesi, değiştirilmesi ve satışı nedeni ile ortaya çıkan giderler, • Alınan borç ve kredilerin faiz giderleri, • Bağlı ortaklıklar ve iştiraklerden (affiliated companies) kaynaklanan zararlar, • Kambiyo işlemlerinden, kur farklılıkları ve dalgalanmalarından kaynaklanan kayıplardır. Doğru cevap C’dir.

İstasyon Giderleri • Yer hizmetleri personel giderleri • Binalar, yer ekipmanları ve ulaşım giderleri • Satın alınan yer hizmetlerinin giderleridir. Diğer seçenekler yine dolaylı faaliyet maaliyetleridir, ancak yolcu hizmetleri veya havaalanı/ seyrüsefer hizmetleri gibi alanlardadırlar. Doğru cevap B’dir.

Uçuş Faaliyet Giderleri: • Uçuş personel giderleri • Yakıt ve yağ giderleri • Sigorta giderleri • Uçak ve uçuş personeli kiralama giderleridir. Doğru cevap E’dir.

Doğrudan Faaliyet Maliyetleri (Direct Operating Costs): 1. Uçuş Faaliyet Giderleri • Uçuş personel giderleri • Yakıt ve yağ giderleri • Sigorta giderleri • Uçak ve uçuş personeli kiralama giderleri; 2. Uçak Bakım Giderleri; 3. Amortisman Giderleri'dir. Diğer seçenekler Dolaylı Faaliyet Maliyetleridir. Doğru cevap E’dir.

Dolaylı faaliyet maliyetleri (direct operating costs); uçuş faaliyetlerinde kullanılan uçak tipi ile doğrudan ilişkili olmayan, uçuş faaliyetlerinin (operations) gerçekleştirilmesinde ortak olan giderlerden oluşmaktadır. Dolaylı faaliyet maliyetleri; havaalanı ve hava seyrüsefer hizmetlerinin kullanım ücretleri, istasyon ve yer hizmetleri ile yolcu hizmetleri giderleri, biletleme, satış ve promosyon gibi pazarlama giderleri, yönetim, genel ve diğer giderlerden oluşmaktadır. Doğru cevap D’dir.

Yolcu Hizmetleri Giderleri: • Kabin görevlileri giderleri • İkram giderleri • Uçuş gecikme ve iptal giderleri • Yolcu mali mesuliyet ve kaza sigortası ücretleridir.  Doğru cevap A’dır.

Sigorta giderleri ve Koltuk sigortası sabit maliyetler grubunda yer alırlar. Doğru cevap C’dir.

Sıkça kullanılan birim maliyet göstergeleri şunlardır: • Uçuş ya da iniş kalkış sayısı başına (per flight) maliyet, • Uçuş saati başına (per flight hours) maliyet,• Uçuş öncesi ve sonrası taksi zamanını da kapsayan blok uçuş saati başına (per block hours) maliyet, • Ücretli yolcu/ton-kilometre (per revenue passenger/ton-kilometres) ve sunulan koltuk/ton-km başına (per available seat-kilometres) maliyet, • Hizmet verilen yolcu sayısı başına (per passenger) maliyet. Doğru cevap A’dır.

İşgücü verimliliğini artırmak için yöntemler: 1-Ortalama uçuş uzunluğunu artırmak; 2- Uçakların koltuk kapasitesini artırmak; 3- Günlük uçak kullanım miktarını artırmaktır. Diğer seçenekler, yani I. ve V., uçak verimliliği ile ilgilidir. Doğru cevap B’dir.

Uçağın menzili, Uçak Özellikleri ile ilgilidir- büyüklüğü, performansı,menzili,motor gücü gibi. Doğru cevap D’dir.

Havayolu ürünü; fiyat, tarife temelli bileşenler, konfor temelli bileşenler, hizmet sunumunun uygunluğu ve imaj bileşenlerinden oluşur. Dağıtım bu bileşenler arasında bulunmamaktadır. Doğru cevap E'dir.

Yolcu hizmetleri giderleri; kabin görevlileri giderleri, ikram giderleri, uçuş gecikme ve iptal giderleri, yolcu mali mesuliyet ve kaza sigortası ücretleridir. Doğruı cevap E'dir.

Yıllık Amortisman = Uçak fiyatı - hurda değeri (%5)/ Amortisman süresi(16 yıl) formülü ile 5 = 100000-20/16.

Yakıt ve yağ giderleri doğrudan faaliyet giderlerinden olup değişken bir maliyettir. Doğru cevap B'dir.

Uçuş faaliyet giderleri; uçuş personel giderleri, yakıt ve yağ giderleri, sigorta giderleri, uçak ve uçuş personeli, kiralama giderlerinden meydana gelemektedir.  Doğru cevap C'dir.

Ham petrol fiyatlarının siyasi, ekonomik ve güvenlik krizlerinden etkilenmektedir. Pek çok faktörden etkilenen ve havayolu işletmelerinin kontrolü dışında kalan yakıt maliyetleri toplam faaliyet maliyetlerinin %10 ila %15’i arasında değişmektedir. Doğru cevap B'dir.

Motor performansı tüketim miktarı aracılığıyla yakıt giderlerini; uçağın büyüklüğü, hızı, kalkış performansı ve menzili ise üretim miktarını, dolayısıyla birim maliyetleri etkilemektedir ve uçağın özelliklerinden kaynaklanan maliyetlerdir. Öte yandan uçuş uzunluğu ise ağ yapısı ve uçuş tarifesinin özelliklerinden kaynaklanan giderlerden biri olarak kabul edilmektedir.

İşletmenin amaçlarını gerçekleştirmeye çalışan bir yöneticinin en önemli işlevi yönetim işlevleri kapsamında yürüttüğü tüm bu faaliyetlerde kararlar almaktır. Karar almak ise nitelikli veri ve bilgiyi gerektirir. Maliyet, işletmelerin etkin bir şekilde yönetilebilmesi için ihtiyaç duyulan en önemli bilgilerin başında gelir. Doğru cevap B'dir.

Uçuş faaliyet maliyetleri içinde en fazla yer tutan gider yakıt ve yağ giderleridir. Diğer gider kalemlerinin miktarı yakıt ve yağ giderlerinden düşüktür. Doğru cevap C'dir.

İşgücü verimliliğini artırmaya dönük uçuş faaliyetlerine ilişkin muhtemel yöntemler; ortalama uçuş uzunluğunu artırmak, uçakların koltuk kapasitesini artırmak ve günlük uçak kullanım miktarını artırmaktır. Doğru cevap C'dir.